بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
اِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اَنْفُسَهُمْ وَاَمْوَالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ
Me Emrin e All-llahut, i Gjithëmëshirshmi, Mëshirëploti. “Me të vërtetë All-llahu ka blerë nga besimtarët jetën e tyre dhe pasurinë e tyre me çmimin, se e tyre do të jetë Parajsa.”[11]
Në qoftë se dëshiron të kuptosh, se sa tregti me përfitim dhe sa rang i nderuar është që njeriu t’ia shesë personin e tij dhe pasurinë All-llahut, dhe të jetë shërbëtori dhe ushtari i Tij, dëgjoje krahasimin që vijon:
Një herë, një mbret ua la në besim dy nënshtetasve të tij një pasuri tokë bujqësore, secili prej tyre kishte nga një fermë të madhe duke përfshirë në të gjithçka që ishte e domosdoshme si punishtet, makineritë, kuajt, armët e kështu me radhë. Por meqenëse ishte një kohë e turbullt dhe e stuhishme lufte, asgjë nuk gëzonte stabilitet; ishte shkruar se do të zhdukej ajo gjë ose do të ndryshohej. Mbreti me mëshirën e tij të pafund dërgoi një nga njerëzit e tij të afërm i shoqëruar me dekretin e tij të mëshirshëm që t’u komunikojë të dyve, sa vijon:
“Ma shisni mua amanetin Tim që ju tani e mbani në besim, që ta ruaj për ju, që të mos shkatërrohet për kot e pa qëllim. Pasi të mbarojë lufta, unë do t’jua kthej atë në kushte më të mira se ato të mëparshmet. Unë do ta vlerësoj amanetin si pasurinë tuaj dhe do t’ju jap një çmim të lartë për të. Sa për makineritë dhe veglat në punishte, ato do të përdoren në Emrin Tim dhe tek bankat e Mia të punës. Por, çmimi dhe paga për përdorimin e tyre do të rritet nga një në njëmijë. Ju do të merrni të gjithë përfitimin që shtohet. Ju jeni të varfër e pa mjete jetese, dhe të pamundur për t’i mbuluar shpenzimet e këtyre punishteve të mëdha. Prandaj do t’i marr Unë përsipër të gjitha shpenzimet dhe pajisjet, dhe do t’ju jap ju të gjitha të ardhurat dhe përfitimet. Ju do t’i mbani ato deri në kohën e çmobilizimit. Atëherë shikoni pesë mënyrat në të cilat ju do të përfitoni!..
Tani, në qoftë se nuk ma shisni pasurinë, ju mund të shikoni se asnjëri nuk do të ketë mundësi ta ruajë atë çfarë ka në pronësi, dhe ju ashtu si çdokush tjetër do ta humbisni atë çfarë ju keni tani në dorë. Ajo do të shkojë për hiç asgjë dhe do të humbisni çmimin e lartë që Unë ua jap. Veglat e holla e të çmueshme, balancat dhe metalet e vlefshëm që presin për t’u përdorur, gjithashtu do ta humbasin të gjithë vlerën, dhe kjo, për shkak të mospërdorimit të tyre në punët e larta.. Ju do të keni merakun dhe shqetësimin e administrimit të tyre dhe të ruajtjes, por në të njëjtën kohë do të ndëshkoheni për tradhtinë e amanetit tuaj. Prandaj shikoni pesë mënyrat në të cilat ju mund të humbisni!..
Për më tepër, në qoftë se ma shisni Mua pasurinë, ju bëheni ushtarët e Mi dhe veproni në Emrin Tim. Dhe në vend të një të burgosuri të rëndomtë ose të një ushtari të parregullt, ju do të jeni togerë të lirë të një Mbreti.”
Pasi ata të dy e kishin dëgjuar këtë fjalë të bukur dhe këtë dekret mbretëror mëshirëmadh, më i zgjuari i tyre tha:
“Do t’i bindem patjetër dekretit të mbretit, unë jam i kënaqur ta shes pasurinë me të gjithë krenarinë dhe me njëmijë falënderime.”
Ndërsa tjetri që ishte arrogant, egoist dhe i shthurur, shpirti i tij ishte bërë aq krenar sa ai i Faraonit. Ai mendoi se do të jetonte përjetësisht në fermë dhe se nuk do ta godiste asnjë tërmet apo tronditjet dhe trazirat e kësaj bote. Ai tha:
“Jo, Jo!.. Kush është Mbreti? Unë nuk do ta shes pasurinë time, as nuk do ta prish kënaqësinë time.”
Pas një kohe të shkurtër, njeriu i parë arriti një rang aq të lartë, saqë gjithkush ia kishte zili gjendjen e tij. Ai mori mirësinë e Mbretit dhe jetoi i lumtur në pallatin e Mbretit. Ndërsa tjetri ra në një gjendje aq të ulët, saqë gjithkujt i erdhi keq për të, por megjithatë thanë se e “meritonte atë!”, sepse, si pasojë e gabimit të tij, lumturia dhe pasuria e tij i ikën, dhe vuajti dënim e torturë.
O shpirt i mbushur plot teka! Shikoje fytyrën e së vërtetës nëpërmjet teleskopit të kësaj shembëlltyre.
Sa për mbretin, Ai është Monarku i Parapërjetësisë dhe i Paspërjetësisë, është Furnizuesi yt dhe Krijuesi. Ferma, makineritë, veglat dhe balancat janë ato që ke në pronësi në jetën e kësaj bote, si: trupin tënd, shpirtin dhe zemrën dhe çfarë përfshijnë ato si dëgjimin, shikimin, gjuhën, mendjen dhe përfytyrimin, domethënë të gjitha shqisat e jashtme dhe ndjenjat e brendshme. Sa për lajmëtarin fisnik, ai është Profeti i Nderuar Muhammed a.s.m.. Dekreti mbretëror është Kur’ani i shenjtë i gjithurtë, i cili e përshkruan tregtinë që ne po diskutojmë në këtë vërset:
اِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اَنْفُسَهُمْ وَاَمْوَالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ
“Me të vërtetë All-llahu ka blerë nga besimtarët jetën e tyre dhe pasurinë e tyre me çmimin, se e tyre do të jetë Parajsa.”[12]
Fusha e trazuar e betejës, është sipërfaqja e stuhishme e dynjasë, e cila rrutullohet dhe ndryshon pa ndërprerje, nuk ka stabilitet dhe qëndrueshmëri në të; të gjitha ndryshimet e nxisin njeriun të mendojë:
“Meqenëse të gjitha që kemi në pronësi nuk janë të qëndrueshme dhe nuk do të mbeten në duart tona, por do të zhduken e do të humbasin, a nuk ka ndonjë mënyrë me të cilën ne mund t’i transformojmë ato në diçka të përjetshme dhe t’i ruajmë?” Ndërsa është i zhytur në këto men-dime, ai papritur dëgjon zërin qiellor të Kur’anit duke thënë: “Po, ka një mënyrë të bukur dhe të lehtë e cila përmban pesë përfitime brenda vetvetes.”
Pyetje: Cila është ajo mënyrë?
Përgjigjje: T’ia shesësh amanetin Pronarit të Tij të vërtetë. Një tregti e tillë sjell një përfitim të pesëfishtë.
Përfitimi i parë: Pasuria kalimtare e kësaj bote bëhet e përjetshme. Sepse jeta kalimtare kur i jepet të Gjallit të Përjetshëm Vetekzistues, të Qëndrueshmit të Vetëm, dhe kur ajo harxhohet në rrugën e Tij, do të shndërrohet në përjetësi dhe jep fruta të përjetshme. Atëherë minutat e jetës së njeriut do të prodhojnë fruta të pjekura dhe lule lumturie të shndritshme në botën e qëndrueshmërisë ashtu si farërat që në pamje të jashtme zhduken e kalben, por ato çahen, dhe dalin prej tyre lule e kallinj; dhe secila do të paraqesë gjithashtu një aspekt të ndritshëm e qetësues në botën e ndërmjetme.
Përfitimi i dytë: Çmimi i lartë i Parajsës jepet në shkëmbim.
Përfitimi i tretë: Vlera e çdo gjymtyre dhe e çdo shqise rritet nga një gjer në njëmijë.
Mendja, për shembull, është si një vegël. Në qoftë se ti nuk ia shet atë All-llahut të Plotfuqishëm, por e përdor për hir të tekave të tua e të nefsit, ajo do të bëhet një vegël ogurzezë, e dëmshme dhe ligështuese, që do të rëndojë mbi personin tënd të dobët me të gjitha fatkeqësitë e trishtueshme të së shkuarës dhe me frikësimet e tmerrshme të së ardhmes; ajo do të bie në rangun e një instrumenti orëzi e shkatërrues. Për këtë arsye, një njeri i shthurur ikën nga realiteti i jetës së tij dhe jepet pas pijeve alkoolike dhe zhytet në dëfrime e kënaqësi të çastit me qëllim që të shpëtojë nga brengat shpirtërore dhe nga torturat e mendjes së tij. Por në qoftë se ti ia shet mendjen Pronarit të saj të vërtetë dhe e përdor atë në rrugën e Tij dhe për hir të Tij, atëherë mendja do të bëhej si një çelës që hap depo të pashtershme të Mëshirës dhe thesare të urtësisë Hyjnore, saqë kudo dhe sido që ta hedhë vështrimin, njeriu mendon e shikon urtësinë Hyjnore në çdo gjë, në çdo krijesë e në çdo ngjarje. Dhe e shikon Mëshirën Hyjnore të shfaqur në të gjithë universin. Kështu mendja ngjitet në një shkallë udhëzuesi që e përgatit njeriun për lumturinë e përjetshme.
Një shembull tjetër, syri është një nga shqisat, një dritare nëpërmjet të cilit shpirti shikon nga kjo botë. Në qoftë se nuk ia shet atë All-llahut të Gjithëfuqishëm duke e përdorur në rrugën e Tij, por e përdor për hir të nefsit e të dëshirave të ulëta, duke shikuar ca pamje e skena të bukura të përkohshme e kalimtare, ai do të zhytet në nivelin e qënies së tij një kodosh që kënaq shijet e ulëta dhe nxit dëshirat e nefsit dhe epshet. Por në qoftë se ti ia shet syrin Krijuesit tënd Gjithëshikues dhe e përdor atë brenda caqeve të përshkruara prej Tij, atëherë syri yt do të ngrihej në rangun e lexuesit të librit të madh të kozmosit, në rangun e dëshmitarit të mrekullive të artit Hyjnor dhe në rangun e një blete që kullot në lulet e mëshirës në kopshtin e këtij globi.
Një shembull tjetër është ai i gjuhës dhe i shqisës së të shijuarit. Në qoftë se ti nuk ia shet atë Krijuesit tënd të Gjithurtë, por e përdor atë për hir të stomakut e të nefsit, atëherë ajo zhytet e bie në nivelin e portierit të stallës së stomakut, një roje e fabrikës së tij. Por, në qoftë se ti ia shet Furnizuesit Gjithëbujar, atëherë shqisa e të shijuarit e përfshirë në gjuhë do të ngrihet në rangun e një mbikëqyrësi të talentuar i thesareve të Mëshirës Hyjnore, një inspektor mirënjohës në kuzhinat e Fuqisë së All-llahut të Përjetshëm.
Prandaj, ki kujdes, o mendje! Shihe ndryshimin midis një vegle shkatërrimi dhe midis çelësit të thesareve të të gjitha qënieve! Shiko me vëmendje, o sy! Shihe ndryshimin ndërmjet një kodoshi që nxit në vese të ulëta e të këqija dhe mbikëqyrësit të talentuar të Bibliotekës Hyjnore. Dhe shijo mirë, o gjuhë! Shikoje ndryshimin midis një portieri stalle ose një roje fabrike dhe një inspektori të thesarit të Mëshirës së All-llahut xh.sh.!
Krahasoji të gjitha instrumentet e tjera dhe gjymtyrët me këto, dhe atëherë ti do të kuptosh se në të vërtetë besimtari fiton një natyrë të denjë për Xhennetin, ndërsa jobesimtari fiton një natyrë të përshtatshme për Xhehennemin. Arsyeja për secilin nga ata të dy që fituan vlerat përkatëse është se besimtari, në sajë të besimit të tij, e përdori amanetin e Krijuesit, me Emrin e Tij dhe brenda caqeve të përcaktuara nga Ai, kurse jobesimtari e tradhtoi amanetin dhe e përdori atë për hir të nefsit të tij epshor.
Përfitimi i katërt: Njeriu është i dobët dhe i zbuluar para fatkeqësive të shumta.. Ai është i varfër, dhe nevojat e tij janë të shumta.. Ai është i pafuqishëm, dhe pesha e jetës është më e rënda…
Në qoftë se ai nuk mbështetet tek i Gjithëfuqishmi i Vetëm i Gjithëlavdishëm, nuk e vendos besimin e tij tek Ai dhe nuk i nënshtrohet me besim e bindje të plotë Atij, atëherë ndërgjegjja e tij do të jetë gjithmonë e shqetësuar. Tortura të kota, dhimbje e dëshpërime do ta shtypnin, do ta mbysnin, do ta dehnin atë, ose do ta shndërronin në një bishë.
Përfitimi i pestë: Ata që kanë përjetuar njohje të veçanta, të cilëve u është zbuluar natyra e vërtetë e gjërave, dhe të zgjedhurit të cilët e kanë dëshmuar të vërtetën, të gjithë kanë rënë dakord se shpërblimi i lartë për adhurimin, përmendjen dhe për tesbihatet që i kryejnë gjymtyrët e tua dhe pjesët e tua të trupit kur ato veprojnë brenda kënaqësisë së All-llahut xh.sh., do të shndërrohen në fruta të mira e të shijshme prej frutave të Parajsës dhe do të të jepen në një kohë kur ti ke nevojën më të madhe për to.
Në qoftë se ti e shkelmon këtë tregti me përfitimin e tij të pesëfishtë, përveç mospërfitimit prej saj, ti do të pësoje një humbje të pesëfishtë.
Humbja e parë: Pasuria dhe fëmijët të cilët ti i do shumë, nefsi dhe tekat e tij pas të cilave ti je shumë i dhënë, rinia dhe jeta pas të cilave ti je i marrosur, të gjitha do të zhduken e do të humbasin; dhe duart e tua do të mbeten bosh. Por ato do të lënë pas tyre mëkatin dhe dhimbjen, të mbërthyera rreth qafës tënde si një zgjedhë.
Humbja e dytë: Ti do të vuash dënimin për tradhtinë e amanetit, sepse ti duke i pas përdorur pjesët e trupit dhe gjymtyrët më të çmueshme në objektet më të pavlefshme, sigurisht që i ke bërë padrejtësi vetvetes.
Humbja e tretë: Duke i ulur poshtë të gjitha organet e çmueshme të njeriut në një nivel shumë më të ulët se sa ai i kafshëve, ti ke fyer dhe ke bërë shkelje kundër Urtësisë së All-llahut.
Humbja e katërt: Së bashku me dobësinë dhe me varfërinë tënde, ti ke vendosur peshën e rëndë të jetës mbi shpatullat e tua të dobëta, dhe vazhdimisht do të rënkosh e do të vajtosh me ligje poshtë goditjeve të jetëshkurtësisë dhe ndarjeve.
Humbja e pestë: Dhuratat e bukura të All-llahut të Gjithë-mëshirshëm, si: mendja, zemra, syri dhe gjuha të janë dhënë për t’u përgatitur që të hapësh dyert e lumturisë së përjetshme në Botën tjetër; sa humbje e madhe do të ishte nëse ti i transformon ato dhurata në një formë të shëmtuar e të dhimbshme, të përshtatshme për të hapur dyert e Ferrit.
Tani ne do të shikojmë tek shitja e vetvetes… A vërtetë është kaq e rëndë dhe e vështirë që ikin shumë prej saj? Jo, kurrë!.. Nuk ka fare peshë e lodhje në të! Sepse rrethi i hallallit, i të lejuarës, është i gjërë dhe mjafton për rehati, kënaqësi e gëzim. Prandaj nuk është aspak e nevojshme të kalojmë tek harami, e ndaluara.
Detyrat që për kryerjen e të cilave na ka urdhëruar All-llahu xh.sh., janë të lehta dhe të pakta në numër. Të jesh shërbëtor dhe ushtar i All-llahut është një kënaqësi e papërshkrueshme, është nder dhe qetësi e ndërgjegjes.
Detyra është thjesht të jesh një ushtar i bindur, kështu të fillosh me “Bismil-lah”, me Emrin e All-llahut, të punosh me “Bismil-lah”.. të marrësh e të japësh në rrugën e All-llahut e për hir të Tij.. të lëvizësh e të qëndrosh në përputhje me urdhërat e Tij dhe brenda rrethit të kënaqësisë së Tij.. në qoftë se njeriu dështon, atëherë duhet të kërkojë falje nga Ai e të thotë:
O All-llah! Na i fal gabimet tona, na prano ne si shërbëtorët e Tu. Na bëj ne mbajtësit e sigurt të amanetit Tënd, deri në kohën kur ai të na merret nga ne. Amin!.. Dhe bëji lutje Atij…
* * *
[11] Kur’an, 9: 111
[12] Kur’an, 9: 111
***