Fjala e Njëzet e Nëntë

Lexo PDF

Kjo Fjala e Njëzet e Nëntë është rreth pavdekshmërisë së Shpirtit të Njeriut, rreth Melekëve dhe Ringjalljes.

 

اَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ

تَنَزَّلُ الْمَلئِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِاِذْنِ رَبِّهِمْ , قُلِ الرُّوحُ مِنْ اَمْرِ رَبِّى

Me Emrin e All-llahut,i Gjithëmëshirshmi, Mëshirëploti.

“Gjatë saj zbresin melekët dhe Er-Ruhu (Xhibrili) me lejen e All-llahut.”[535]“Thuaj: Shpirti (vjen) me urdhrin e Zotit, Mbështetësit tim.”[536]

 

Kjo Trajtesë përbëhet nga një Parathënie dhe
Dy Qëllime kryesore

 

PARATHËNIE

 

Mund të thuhet se ekzistenca e melekëve dhe e qënieve shpirtërore është aq e sigurt sa ajo e qënieve njerëzore dhe e kafshëve. Në të vërtetë, ashtu siç është shpjeguar në Shkelëzën e Parë të Fjalës së Pesëmbëdhjetë, padyshim, realiteti e kërkon medoemos dhe urtësia e thërret me siguri se, ashtu si toka, edhe qiejt gjithashtu kanë banorë dhe se banorët e tyre janë të vetëdijshëm, me mend dhe se ato janë të përshtatshëm plotësisht për qiejt.

Në gjuhën e Sheriatit, ato banorë prej llojeve të shumta quhen melekë dhe qënie shpirtërore.

Në të vërtetë, realiteti e kërkon që të jetë kështu, sepse pavarësisht vogëlsisë së tokës dhe papërfillshmërisë në krahasim me qiejt, të qënies së saj e mbushur me krijesa të vetëdijshme, me mend, nga koha në kohë, boshatiset dhe pastaj rimbushet me krijesa të reja, tregon, madje deklaron qartë se qiejt gjithashtu me yjësitë e tyre madhështore si pallate të zbukuruara, mbushen me krijesa të vetëdijshme, të cilat janë drita e dritës së ekzistencës dhe me qënie të përgjegjshme, me mend, të cilat janë drita e gjallesave.

Ashtu si njeriu dhe xhindi, edhe ato krijesa gjithashtu janë spektatorë të pallatit të botës, janë shqyrtuesit e librit të universit, dhe lajmëtarët e kësaj mbretërie të Hyjnisë. Me adhurimin e tyre universal e gjithëpërfshirës, ato përfaqësojnë lavdërimet e fuqishme dhe universale të universit.

Po, natyra e universit sigurisht tregon ekzistencën e tyre, sepse meqenëse universi është zbukuruar dhe stolisur me një numër të pallogaritshëm të veprave të holla e të stolisura artistikisht, me dekore të qëllimshme e kuptimplota, dhe me qëndisje plot urtësi, kjo në mënyrë të vetëkuptueshme kërkon shikimet e admiruesve mendjethellë, të matur, të shqyrtuesve, si dhe dashuruesit vlerësues; kjo kërkon ekzistencën e tyre. Po, ashtu si bukuria që kërkon një dashurues, dhe ashtu siç i jepet ushqimi të uriturit, atëherë pa dyshim, të ushqyerit e shpirtërave dhe ushqimi i zemrave në këtë bukuri të pakufishme të artit tregon ekzistencën e melekëve dhe të qënieve shpirtërore dhe i shikon ato. Sepse ndërsa kjo stolisje e pafundme kërkon një detyrë të pafundme shqyrtimi dhe adhurimi, njeriu e xhindi mund të kryejnë vetëm një të miliontën e asaj detyre të pafundme, të asaj mbikëqyrje të urtë dhe të atij adhurimi të shtrirë. Kjo do të thotë se shumëllojshmëria e pafundme e melekëve dhe e qënieve shpirtërore janë të domosdoshëm për t’i kryer ato detyra, dhe për ta mbushur e populluar këtë xhami të madhe – këtë botë, këtë univers, me radhët e tyre.

Po, një grup i qënieve shpirtërore dhe i melekëve është i pranishëm në çdo aspekt, në çdo sferë të universit, secili i ngarkuar me detyrën e adhurimit. Mund të thuhet, duke u mbështetur në një numër rrëfenjash të haditheve profetike dhe në përputhje me urtësinë në rregullin e botës se, duke filluar nga disa trupa të pajetë, nga planetët e yjet dhe duke përfunduar me pikat e shiut, secila është si një anije ose bartëse -mjet transporti- për një lloj melekësh. Ata melekë ngjiten në këto mjete, me lejen Hyjnore, dhe udhëtojnë duke vëzhguar Botën e Dukshme; Ato përfaqësojnë tesbihatet dhe lavdërimet e atyre bartësve.

Gjithashtu mund të thuhet se disa lloje të trupave të gjallë veprojnë si aeroplanë për lloje të ndryshme shpirtërash. Duke filluar nga zogjt e Parajsës, të quajtur طُيُورٌ خُضْرٌ ‘Zogjtë jeshilë’ në një hadith i cili tregon se: “Shpirtërat e banorëve të Parajsës futen tek zogjtë jeshilë në Botën e ndërmjetme dhe udhëtojnë përreth Parajsës në to”, dhe duke përfunduar tek bletët e mizat tek trupat e gjallë, secili është një bartës, një mjet transporti, për një lloj shpirti, me një urdhër Hyjnor, dhe nëpërmjet aftësive dhe shqisave të atyre trupave të gjallë si sytë dhe veshët, vështrojnë mrekullitë e krijimit në botën fizike; me këtë ato kryejnë tesbihatin e veçantë të secilit.

Atëherë, ashtu siç e kërkon medoemos realiteti ekzistencën e melekëve dhe atë të qënieve shpirtërore, po ashtu atë e kërkon edhe urtësia, sepse me një aktivitet të fortë, krijuesi i Gjithurtë në mënyrë të vazhdueshme krijon jetë të holla dhe qënie të ndritshme, të vetëdijshme e me mend nga dheu i dendur i cili ka pak lidhje me shpirtin dhe nga uji i turbullt, i cili ka një lidhje të pjesshme me dritën e jetës. Ai atëherë, sigurisht krijon disa lloje të qënieve të vetëdijshme nga detërat e dritës dhe madje nga oqeanet e errësirës, nga ajri, elektriciteti dhe nga lëndë të tjera të holla, të cilat janë më të përshtatshmet për shpirtin dhe më me vend e më të përshtatshme për jetën. Dhe sigurisht këto krijesa janë të shumta në numër.

* * *

 

QËLLIMI I PARË

Të besuarit në melekë është njëra nga shtyllat e imanit. Ndodhen katër Pika themelore në këtë qëllim.

 

PIKA E PARË THEMELORE

Plotësimi i ekzistencës është nëpërmjet jetës. Madje, ekzistenca e vërtetë e ekzistencës është nëpërmjet jetës. Jeta është drita e ekzistencës, dhe vetëdija është drita e jetës. Jeta është kulmi dhe themeli i çdo gjëje. Jeta është ajo që e bën çdo gjë pronë për çdo qënie të gjallë; është sikur ajo e bën gjënë e vetme të gjallë pronaren e gjithçkaje. Nëpërmjet jetës, një gjë e gjallë mund të thotë: “Të gjitha këto gjëra më përkasin mua. Bota është shtëpia ime. Universi është prona ime, që më është dhënë nga Pronari im.”

Ashtu si drita që është shkaku për shikimin e trupave -dhe sipas një rrëfenje- shkaku i shfaqjes së ngjyrave, po ashtu jeta është zbuluesja e qënieve, ajo është shkaku i realizimit të cilësive. Për më tepër, ajo e bën të papërfillshmen dhe të pjesshmen, të përgjithshme dhe universale. Ajo është shkaku që gjërat universale të përqëndrohen e të ngushtohen tek e pjesshmja. Ajo është shkaku për të gjitha plotësimet e ekzistencës, si për shembull, duke i bërë gjërat e panumërta të bashkëpunojnë e të bashkohen dhe i bën ato mjetet e unitetit, duke i pajisur ato me një shpirt. Madje jeta është një lloj i shfaqjes së Unitetit Hyjnor në nivelet e shumësisë dhe një pasqyrë duke shfaqur Njësinë Hyjnore. Le ta sqarojmë këtë:

Një objekt i pajetë, madje edhe sikur të ishte një mal i madh, është një jetim, një i huaj dhe një i vetmuar. Lidhjet e tij të vetme janë me vendin në të cilin ai është vendosur, dhe me gjërat që e rrethojnë atë. Çfarëdo gjëje tjetër që ndodhet në kozmos, nuk ekziston për malin, sepse mali nuk ka as jetë nëpërmjet të cilës ai mund të lidhet -me jetën, – as vetëdije me anë të të cilës ai mund të vendosë lidhje. Tani vështro një objekt të vockël, për shembull bletën mjaltëse. Sapo të hyjë jeta tek ajo, ajo vendos një lidhje të tillë me të gjithë universin, sikur ajo të realizonte një marrëveshje tregtare me të, në mënyrë të veçantë me lulet dhe bimët e tokës.  Ajo mund të thotë: “Toka është kopshti im, ajo është vendi im i tregtisë.”

Kështu, nëpërmjet shqisave të pavetëdijshme instinktive të cilat e shtyjnë atë dhe e nxisin, përveç pesë shqisave të jashtme të njohura dhe shqisave të jashtme të gjallesave, bleta ka një ndjeshmëri, një familjaritet -njohje- dhe një lidhje të ndërsjellë me shumicën e specieve në botë, dhe ato janë në dispozicion të saj.

Atëherë, në qoftë se jeta e shfaq efektin e saj kështu tek më e vogla mes qënieve të gjalla, sigurisht jeta kur ngrihet tek niveli më i lartë, e cila është ajo e njeriut, ajo do të shfaqet, do të shtrihet e ndriçohet në një shkallë të tillë, saqë, ashtu si një njeri që është i aftë të lëvizë nëpër dhomat e shtëpisë së tij me vetëdijen dhe mendjen e tij të cilat janë drita e jetës, po ashtu ai mund të udhëtojë me to në botëra më të larta shpirtërore e fizike. Domethënë, ashtu si ajo qënie e gjallë e vetëdijshme që mund të udhëtojë në ato botëra shpirtërisht si mysafir, po ashtu ato botëra vijnë dhe janë si miq për pasqyrën e shpirtit të tij duke u reflektuar dhe duke u shfaqur e duke u pasqyruar në të.

Jeta, është prova më e ndritshme e Unitetit të të Gjithëlavdishmit të Vetëm dhe njëra nga burimet më të mëdha të mirësisë së Tij; ajo është shfaqja më e hollë e dhembshurisë së Tij dhe qëndisja më e fshehur, më e panjohur e Artit të Tij. Në të vërtetë, jeta është e fshehtë dhe e hollë, sepse madje edhe jeta e bimëve, që është më e ulëta e niveleve të jetës, dhe zgjimi i forcës jetike tek farërat, domethënë lëvizja e tyre, hapja dhe rritja, të cilat janë fazat e para tek jeta e bimëve, ka mbetur e pakuptuar dhe e mistershme nga shkenca njerëzore qysh nga koha e Ademit a.s., pavarësisht qënies së saj aq të dukshme, aq të zakonshme, të njohur dhe aq të kudondodhshme brenda asaj që njihet. Mendja e njeriut nuk ka mundur ta zbulojë realitetin e vërtetë të saj.

Për më tepër, jeta është aq e pastër dhe e panjollosur sa që në të dyja aspektet e saja, domethënë në fytyrat e saj të brendshme e të jashtme, ajo është e pastër, e tejndritshme dhe e tejdukshme, sepse duke mos e mbuluar atë me shkaqe, Dora e Fuqisë e prek atë drejtpërdrejt. Ndërsa në çështjet e tjera, Ajo i ka bërë shkaqet e jashtme një perde me qëllim që të jetë burimi i aspekteve të papërfillshme të gjërave dhe i cilësive të tyre të ulëta të jashtme, të cilat janë të papërshtatshme për Dinjitetin e Fuqisë.

Shkurtazi: Mund të thuhet  se në qoftë se nuk do të kishte pasur jetë; ekzistenca, nuk do të ishte ekzistencë; ajo nuk do të ishte e ndryshme nga mosekzistenca. Jeta, është drita e shpirtit. Vetëdija, është drita e jetës. Meqenëse jeta dhe vetëdija janë të rëndësishme deri në këtë shkallë, dhe meqenëse, në mënyrë të vetëkuptueshme ndodhet një rregull absolut i përkryer në univers, një saktësi mjeshtërore dhe një harmoni plot urtësi; dhe meqenëse globi ynë i ulët e i mjerë , toka jonë endacake, është mbushur në numër të pallogaritshëm me qënie të gjalla, me qënie të vetëdijshme, me mend dhe me qënie me shpirt… atëherë mund të dilet në përfundim me siguri të plotë e të prerë se edhe ato pallate qiellorë dhe ato yjësi të larta kanë gjithashtu gjallesa dhe banorë të vetëdijshëm të përshtatshëm për to. Ashtu siç jeton peshku në ujë, po ashtu ata banorë të ndritshëm janë të pranishëm në zjarrin e diellit. “Zjarri nuk e djeg dritën”,  përkundrazi,  “Zjarri shton dritën”.

Për më tepër, siç kuptohet qartë, meqenëse Fuqia e Parapërjetësisë krijon qënie të gjalla të panumërta dhe qënie me shpirtëra nga substancat më të thjeshta e më të zakonshme dhe nga elementet më të dendura, dhe duke i dhënë rëndësi të madhe, e shndërron lëndën e dendur e të trashë nëpërmjet jetës në një substancë të hollë; dhe meqenëse Ajo fuqi e shpërndan dritën e jetës gjithandej me një bollëk të madh, dhe i praron dhe i zbukuron shumicën e gjërave me dritën e vetëdijes, me një fuqi të tillë të patëmetë dhe me një urtësi të pagabim, i Gjithurti dhe i Gjithëfuqishmi i vetëm, sigurisht nuk do t’i neglizhonte rrymat e tjera të lëndës së hollë si drita dhe eteri, të cilat janë të afërta, madje të përshtatshme për shpirtin; Ai nuk do t’i linte ato pa jetë, pa vetëdije dhe pa gjallëri.

Në të vërtetë, qëniet e gjalla e të vetëdijshme në numër të madh, Ai i krijon nga drita, e cila është gjithashtu një lëndë, madje nga errësira, nga lënda e eterit, nga ajri, nga kuptimet dhe madje edhe nga fjalët. Ashtu siç krijon Ai specie të ndryshme të shumta kafshësh, po ashtu nga këto lumenj të lëndës së hollë Ai krijon krijesa shpirtërore të shumta e të ndryshme. Një lloj i tyre janë melekët, të tjerët janë shumëllojshmëritë e qënieve shpirtërore dhe xhindet.

Në qoftë se ti dëshiron të shikosh se sa e vërtetë, sa e vetëkup-tueshme, dhe sa e arsyeshme është të pranosh ekzistencën e numrit të madh të engjëjve dhe të qënieve shpirtërore, ashtu siç e tregon Kur’ani, dhe sa në kundërshtim me të vërtetën dhe urtësinë, dhe çfarë bestytnie, çfarë shmangie nga e vërteta, çfarë përçartje e çmendurie është të mos i pranosh ato, merre në konsideratë krahasimin e mëposhtëm:

Ishin dy burra… njëri fshatarak, beduin dhe i trashë, ndërsa tjetri i qytetëruar, i kulturuar dhe i zgjuar, të cilët zunë miqësi dhe shkuan së bashku tek një qytet madhështor, si Stambolli. Në një qoshe të largët të atij qyteti të civilizuar e madhështor ata hasën një ndërtesë të vogël dhe një fabrikë të ndyrë e të ndotur. Ata soditën e shikuan se fabrika të çuditshme plot me  njerëz të mjeruar e të varfër po punonin. Dhe ngado përreth ndërtesës ndodheshin qënie me shpirtëra dhe qënie të gjalla, por mjetet e tyre të jetesës dhe rrethanat e jetës ishin të tilla, saqë disa ishin barngrënëse, të tjerat jetonin vetëm duke ngrënë bimët, ndërsa të tjerat ishin peshkngrënëse; ato nuk hanin asgjë tjetër përveç peshkut.

Të dy burrat e panë skenën. Pastaj ata vështruan në largësi mijëra pallate të stolisur dhe kështjella të larta. Midis pallateve ndodheshin punishte madhështore dhe parqe e lulishte të gjëra. Për shkak ose të largësisë, të defektit të shikimit të të dy burrave, ose për shkak se ato pallate e kishin fshehur vetveten e tyre, banorët e pallateve nuk dukeshin e nuk dalloheshin nga dy burrat. Përveç kësaj, kushtet nuk shiheshin në ato pallate të larta. Si rrjedhojë e kësaj, njeriu fshatarak, trashaman, i cili nuk kishte parë kurrë më parë një qytet, deklaroi:

“Ato pallate nuk kanë banorë, ato janë të zbrazur, nuk ka qënie me shpirt brenda tyre”, duke shprehur kështu gjepurat dhe përçartjet më të  hutuara.

Shoku i tij i mençur iu përgjigj: O ti njeri i mjerë! Kjo ndërtesë e vogël dhe e papërfillshme që ti shikon këtu ka qenë e mbushur me qënie të pajisura me shpirt, me punëtorë… dhe dikush i vë në punë ato, i zëvendëson e i ripërtërin. Shiko! Nuk ka ndonjë hapësirë boshe askund përreth kësaj fabrike, ajo është e mbushur me qënie të gjalla dhe me qënie me shpirt. A mendon ti se do të ishte e mundur që të mos ketë banorë të lartë e të përshtatshëm në atë qytet të mirorganizuar, në ato pallate të stolisura me urtësi aq të plotë arti të cilën ne mund ta shohim nga largësia? Natyrisht ato janë të zënë me punë dhe kushtet e ndryshme të jetës janë të përshtatshme për ato që jetojnë atje. Ndoshta në vend të barit ato hanë byrek dhe në vend të peshkut mund të hanë bakllava. Mosshikimi i tyre, për shkak të largësisë tënde ose për shkak të shikimit tënd të dobët, ose për shkak të fshehjes së vetvetes, kurrësesi nuk mund të tregojë mosqënien e tyre atje. “Fakti është se një gjë që nuk shihet, nuk tregon mosekzistencën e saj, dhe mosdukja nuk është absolutisht argument për mosekzistencën.”

Atëherë, ashtu siç tregon krahasimi i lartëpërmendur, globi tokësor duke qenë shtëpi për këto qënie të pafundme të pajisura me vetëdije dhe me shpirt, pavarësisht vogëlsisë së tij dhe dendësisë midis trupave të lartë qiellorë, madje edhe pjesët e tij më të ndotura e më të prishura duke u bërë masa mikroorganizmash kur ato pushojnë së qëni si burime për jetën, kjo në mënyrë të domosdoshme, demonstrative dhe në mënyrë vendimtare tregon, dëshmon dhe shpall se: Hapësira e pafundme, dhe qiejt madhështorë; me yjësinë e tyre dhe yjet janë plot me qënie të gjalla, me qënie të vetëdijshme, dhe me qënie me shpirtëra. Sheriati i shquar i Muhammedit a.s.m. dhe Kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm i quajnë këto qënie dhe i emërtojnë “Melekë, xhinde dhe qënie shpirtërore”, të cilat janë krijuar nga drita, zjarri, errësira, ajri, era, fjalët, eteri, madje edhe nga elektriciteti, dhe nga lënda tjetër e hollë rrjedhëse.

Ka lloje të ndryshme melekësh, ashtu siç ndodhen lloje të ndryshme të qënieve fizike, trupore. Në të vërtetë, meleku i cili është caktuar për pikën e shiut nuk është i të njëjtit lloj si meleku i caktuar për Diellin. Gjithashtu ndodhen shumë lloje të ndryshme xhindesh dhe qëniesh shpirtërore.

Përfundimi i kësaj Pike Themelore:

Ashtu siç mund  të vërtetohet me empirizëm -me eksperimente, materia nuk është esenciale që ekzistenca të mbetet e nënshtruar për hir të saj dhe të jetë e varur nga ajo. Përkundrazi, materia ekziston nëpërmjet një ‘kuptimi’ dhe ai kuptim është jeta, ai është shpirti. Gjithashtu mund të vërtetohet nëpërmjet vëzhgimit se materia nuk është gjëja që i shërbehet, që gjithçka të mund t’i atribuohet asaj. Përkundrazi, ajo është shërbyese; ajo i bën shërbim procesit të plotësimit të së vërtetës. Dhe ajo e vërtetë është jeta. Dhe themeli i asaj të vërtete është shpirti. Gjithashtu, siç është e vetëkuptueshme, materia nuk është dominante që t’i drejtohesh asaj për ndihmë, ose të kërkosh apo të presësh plotësimet prej saj. Përkundrazi, ajo dominohet; është e dominuar dhe ecën në pëputhje me një themel të caktuar dhe lëviz në rrugët që ai ia dikton dhe me shenjat e tij. Dhe ai themel është jeta, është shpirti, është vetëdija. Gjithashtu, siç është e domosdoshme, materia nuk është thelbi, ajo nuk është themeli dhe as një vend i qëndrueshëm me qëllim që ngjarjet dhe plotësimet t’i ngjiten asaj ose të ndërtohen mbi të, përkundrazi, ajo është një guaskë, lëvozhgë e përgatitur për t’u çarë, për t’u grisur e për t’u shkrirë; ajo është një lëvore, është një shkumë, është një formë. Merr në konsideratë çka vijon:

Një krijesë aq e vockël e cila mund të shihet veçse me mikroskop ka shqisa të tilla të mprehta saqë ajo mund të dëgjojë zërin e shoqes së saj, dhe të shikojë ushqimin e saj; ajo ka shqisa shumë të ndjeshme e të mprehta. Kjo demonstron se efektet e jetës rriten dhe drita e shpirtit intensifikohet e forcohet në përpjesëtim me zvogëlimin dhe hollimin e materies. Është sikur, sa më shumë të rafinohet dhe të hollohet materia dhe sa më shumë që ne të largohemi nga ekzistenca jonë materiale, aq më afër ne afrohemi me botën e shpirtit, me botën e jetës dhe me botën e vetëdijes; drita e jetës dhe nxehtësia e shpirtit shfaqen me një intensitet më të lartë dhe më të fuqishëm.

Atëherë a do të ishte e mundur që të ndodheshin këto distilime të shumta të jetës, të vetëdijes dhe të shpirtit brenda kësaj mbulese të materies, dhe se bota e brendshme e cila është matanë kësaj  mbulese të mos jetë plot me qënie të vetëdijshme dhe me qënie me shpirtëra? A do të ishte e mundur që burimet  e këtyre distilimeve të panumërta, e këtyre shkreptimave, e këtyre frutave të kuptimit, shpirtit, jetës dhe të së vërtetës së dukshme në këtë ekzistencë materiale në botën e dukshme, t’i atribuoheshin vetëm materies, lëvizjes së materies dhe të shpjegoheshin nga ajo? Ruajna Zot! Absolutisht, jo! Këto distilime të panumërta dhe shkreptima demonstrojnë se kjo botë materiale dhe e dukshme është vetëm se një perde e endur dhe e zbukuruar e hedhur sipër botëve të brendshme dhe të shpirtërave.

 

PIKA E DYTË THEMELORE

Mund të thuhet se të gjithë dijetarët e shkencave hipotetike       teorike dhe të shkrimeve të shenjta, me dijeni ose pa dijeni, janë bashkuar dhe kanë bërë një konsensus për vërtetimin -pavarësisht dallimit të shprehjes- të ekzistencës dhe realitetit të melekëve dhe  të qënieve shpirtërore. Një grup prej filozofëve peripatetikë -aristotelianë- të shkollës iluministe, të cilët bënë shumë përparime në studimin e materies, pa mohuar kuptimin e melekëve, deklaruan se “çdo botë në krijim ka një esencë shpirtërore dhe të patrupëzuar, të palëndët.”

Ata i përshkruan melekët kështu. Gjithashtu, një grup i filozofëve të hershëm të cilët ishin iluministë duke qenë të detyruar të pranojnë kuptimin e melekëve, gabuan vetëm në emërtimin e tyre si “Ukulu ashere ve Erbabul Enva” –Dhjetë mendjet dhe zotërat e botëve të krijmit”. Nëpërmjet frymëzimit dhe udhëzimit të shpalljes, dijetarët e të gjitha feve të shpallura kanë pranuar se çdo botë krijimi ka një melek të caktuar për të dhe i kanë quajtur ato: “Meleku i malit, meleku i detit, dhe meleku i shiut.” Madje edhe materialistët dhe natyralistët arsyetimi i të cilëve është i kufizuar dhe i ngushtuar vetëm me atë që është drejtpëdrejt e dukshme për ta të cilët në efekt kanë rënë nga niveli i humanizmit për tek ai i materies së pajetë, duke mos qenë të mundur të mohojnë kuptimin e melekëve[537], kanë qenë të detyruar t’i pranojnë ato në një aspekt, duke i quajtur “Forcat Rrjedhëse”.

O ti njeri i mjerë që ngurron për të pranuar ekzistencën e melekëve dhe të qënieve shpirtërore, mbi çfarë e bazon këtë pikëpamje? Mbi çfarë faktesh mbështetesh që kundërshton njerëzit e mendjes -qofshin me dije apo pa dije- ose ndryshe unanimitetin e të gjithë dijetarëve për sa ka të bëjë me ekzistencën dhe realitetin e kuptimit të melekëve dhe ekzistencën reale të qënieve shpirtërore? Dhe meqenëse, ashtu siç është provuar në Pikën e Parë Themelore, jeta është zbuluesja e qënieve, madje rezultati i tyre dhe thelbi i tyre; meqenëse të gjithë dijetarët, në efekt, janë unanim në pranimin e kuptimit të melekëve, dhe kjo bota e jonë është e mbushur deri në një shkallë të tillë me krijesa të gjalla dhe me qënie me shpirtëra, a do të ishte e mundur që gjërësia e hapësirës dhe qiejt e lartë të mbeteshin bosh, pa banorë, dhe pa qënie që të banonin në to? Ti kurrë nuk duhet të mendosh se ligjet në fuqi në këtë krijim janë të mjaftueshme për universin që të jetë i gjallë, sepse ato ligje qeverisëse janë urdhëra jorealë; ato janë parime imagjinarë; ato mund të konsiderohen si mosekzistente.

Në qoftë se nuk do të kishte pasur absolutisht shërbëtorë të bindur të quajtur melekë, për t’i përfaqësuar ato lidhje, për t’i shfaqur ato dhe për t’i marrë frerët e tyre në duart e tyre, ato ligje nuk do të mund të përcaktoheshin si ekzistuese, as nuk mund të paraqiteshin me një identitet të veçantë, dhe as nuk do të kishin ndonjë realitet të jashtëm. Ndërsa: “Jeta është një realitet i jashtëm,  atëhere një urdhër imagjinar nuk mund të mbajë mbi supe  një realitet të jashtëm.”

Shkurtazi: Meqenëse dijetarët e fesë e të filozofisë, të shkencave hipotetike dhe të shkrimeve të shenjta pajtohen duke rënë dakord se qëniet nuk përkufizohen vetëm tek kjo botë e dukshme dhe meqenëse, pavarësisht të qënit e pajetë dhe e papërshtatshme për formimin e shpirtërave, bota e dukshme është stolisur deri në këtë shkallë me qënie e shpirtëra, atëherë sigurisht ekzistenca nuk mund të përkufizohet tek ajo. Përkundrazi, ndodhen shumë nivele të tjerë ekzistence në krahasim me të cilat Bota e dukshme është një perde e qëndisur.

Për më tepër, meqenëse ashtu si deti që është i përshtatshëm për peshkun, po ashtu janë të përshtatshme bota e padukshme dhe bota e kuptimit për shpirtërat; kjo bën të domosdoshme qënien e atyre dy botëve të mbushura me shpirtëra. Meqenëse të gjitha çështjet dëshmojnë ekzistencën e kuptimit të engjëjve, atëherë sigurisht dhe pa ndonjë hije dyshimi, forma më e bukur e ekzistencës së melekëve, e realitetit të qënieve shpirtërore, dhe pikëpamja më e arsyeshme e natyrës së tyre që mendjet e shëndosha do ta pranonin dhe do ta miratonin, është ajo të cilën e ka shpjeguar e sqaruar Kur’ani.

Kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm deklaron se: “Melekët janë robër, të nënshtruar e të nderuar”[538], “(Melekët) nuk i kundërshtojnë kurrë urdhëresat që marrin prej All-llahut, por zbatojnë atë që u është urdhëruar.”[539] Melekët janë të hollë, qënie të ndritshme dhe ndahen në lloje të ndryshme.”

Po, në të vërtetë ashtu si njerëzimi që janë një ummet, të cilët mbajnë, përfaqësojnë dhe zbatojnë sheriatin ose kodin e ligjeve Hyjnore që vjen nga “Atributi i të Folurit”, po ashtu melekët janë një ummet shumë i madh, një pjesë prej punëtorëve të tyre janë mbajtësit, përfaqësuesit dhe zbatuesit e kodit të ligjeve lidhur me krijimin, i cili vjen nga Atributi i “Dëshirës”. Ata janë një lloj i shërbëtorëve të Zotit xh.sh. të cilët janë të bindur ndaj urdhërave të Fuqisë krijuese dhe të Vullnetit të Parapërjetësisë, që është vepruesi i vërtetë efektiv. Për melekët të gjithë trupat qiellorë janë si vende adhurimi, si xhamia.

 

PIKA E TRETË THEMELORE

Çështja e melekëve dhe e qënieve shpirtërore është njëra nga ato çështje në të cilën realiteti i universales -të përgjithshmes- mund të nënkuptohet e të arrihet si përfundim nga ekzistenca e një të pjesshmeje të vetme. Domethënë, nëpërmjet shikimit të një individi të vetëm prej melekëve njihet ekzistenca e llojit në përgjithësi, sepse kushdo që e mohon atë individ të vetëm, ai mohon të gjithë llojin të cilit ai i përket. Ndërsa cilido që pranon një individ të vetëm, ai detyrohet të pranojë të gjithë specien, llojin e tij. Atëherë, meqenëse çështja është kështu, shqyrto çka vijon:

A nuk ke parë dhe a nuk ke dëgjuar se të gjithë dijetarët e feve të shpallura qiellore gjatë gjithë periudhave qysh nga koha e Ademit a.s. gjer tani kanë pranuar ekzistencën e melekëve dhe realitetin e qënieve shpirtërore? Grupet e ndryshme të njerëzimit pajtohen me mendimin për mundësinë e bisedimit me engjëj dhe shikimin e tyre, ashtu siç bisedojnë, shikojnë dhe rrëfejnë ngjarjet rreth njëri-tjetrit. A do të ishte e mundur që të ndodhte ky pajtim mendimi dhe të vazhdonte kjo përputhshmëri e ky konsensus në një mënyrë të tillë vërtetuese e pozitive dhe e mbështetur në shikim, në qoftë se nuk do të kishte qenë parë ndonjë melek me sy, dhe në qoftë se ekzistenca e një individi të tyre ose e disave nuk do të ishte vërtetuar nëpërmjet shikimit, dhe ekzistenca e tyre nuk do të kishte qenë kapur qartas e në mënyrë të vetëkuptueshme?

Gjithashtu, a do të ishte e mundur që burimi i këtij besimi të përgjithshëm të mos jetë parim i domosdoshëm dhe çështje e vetëkuptueshme?

Dhe a do të ishte e mundur që të vazhdonte një iluzion e mashtrim i pathemeltë e të bëhej i qëndrueshëm tek të gjitha besimet e njerëzimit gjatë gjithë ndryshimeve të mëdha që ka kaluar? Dhe a do të ishte e mundur që baza e vërtetimit të këtyre dijetarëve të feve dhe e këtij konsensusi madhështor të mos ishte një intuitë e sigurt dhe një siguri empirike të cilat burojnë nga shenja të panumërta? Dhe se këto shenja të mos mbështeteshin mbi shikime reale në raste të shumta? Dhe se këto shikime reale të mos mbështeteshin mbi parime të domosdoshme, pa asnjë dyshim dhe pa asnjë ngurrim?

Meqenëse çështja është kështu, atëherë, themelet dhe bazat e besimeve të përgjithshme tek dijetarët e këtyre besimeve janë parime të domosdoshme që rezultojnë nga numri i madh i herëve që janë parë e vëzhguar melekët dhe qëniet shpirtërore, gjë e cila demonstron fuqinë shpirtërore të konsensusit.

Për më tepër, a do të ishte e mundur, e arsyeshme dhe e gjashme që të futej dyshimi lidhur me ekzistencën e melekëve, të qënieve shpirtërore dhe lidhur me shikimin e tyre, për të cilën kanë njoftuar dhe kanë dëshmuar profetët dhe evlijatë, duke bërë dëshmi me unanimitet, të cilët janë si diejt, hënat dhe yjet në jetën shoqërore të njerëzimit, dhe në mënyrë të veçantë, meqenëse ata janë të kualifikuar dhe të autorizuar për të folur në këtë çështje. Është e qartë se dy njerëz që janë të specializuar e të autorizuar për të folur mbi një çështje, janë më të preferueshëm se sa  mijëra të tjerë pa përvojë. Ata gjithashtu, janë ‘njerëzit e vërtetimit’ në këtë çështje dhe dihet se dy nga njerëzit e vërtetimit janë më të preferueshëm gjithashtu mbi mijëra të tjerë që e mohojnë apo e refuzojnë atë. A do të ishte e mundur të futej ndonjë dyshim dhe në mënyrë të veçantë lidhur me deklarimet e Kur’anit të gjithurtë, Diellit të Diejve në botën e të vërtetave, i cili asnjëherë nuk perëndon, që shkëlqen në mënyrë të vazhdueshme në qiejt e universit? Dhe a mund të ketë dyshim lidhur me dëshminë dhe shikimet e qënies së Muhammedit a.s.m. i cili është dielli i profetësisë?

Meqenëse, vërtetimi i ekzistencës së një qënieje të vetme shpirtërore në një kohë të vetme shfaq realitetin e ekzistencës së të gjithë llojit të saj, dhe meqenëse ekzistenca e këtij lloji është e vërtetuar, atëherë, sigurisht, forma më e mirë, më e arsyeshme dhe më e pranueshme e ekzistencës së tyre reale do të jetë ashtu siç e ka shpjeguar Sheriati, siç e ka përshkruar Kur’ani dhe siç e ka shikuar Ai që u nderua me Mi’raxhin.

 

PIKA E KATËRT THEMELORE

Në qoftë se krijesat e universit do të vëzhgoheshin me vëmendje, do të mund të shihej se ashtu si të pjesshmet, edhe universalet gjithashtu kanë një identitet kolektiv, ku në atë identitet kolektiv shikohet një shërbim universal dhe një detyrë e pëgjithshme.

Për shembull, ashtu si një lule, ndërsa vetë shfaq një qëndisje plot art dhe brenda gjuhës së gjendjes së saj reciton Emrat e Krijuesit, po ashtu është kopshti i globit tokësor ashtu si një lule; ai kryen detyrën më të mirorganizuar dhe më universale të lavdërimit. Dhe ashtu si fruti i cili shpreh dhe shpall lavdërimet e tij për Zotin xh.sh. brenda një rregulli dhe sistemi të mahnitshëm, po ashtu pema madhështore në tërësinë e saj ka një detyrë natyrale dhe një adhurim në sistemin më të plotë. Dhe ashtu si pema e cila lavdëron Zotin xh.sh. nëpërmjet Fjalëve të frutave të saj, luleve dhe gjetheve, po ashtu oqeanet e gjërë të qiejve falënderojnë Krijuesin e Gjithëlavdishëm dhe bëjnë tesbihate për Autorin Madhështor nëpërmjet diejve të tyre, hënave dhe yjeve, të cilat janë si fjalë, e kështu me radhë… Të gjitha qëniet e jashtme, megjithëse janë të pajeta dhe pa vetëdije në dukje, secila prej këtyre kryen detyra dhe tesbihate, lavdërime, duke lartësuar Zotin me gjallërinë më të madhe dhe me vetëdijen më të lartë. Atëherë, sigurisht, ashtu si melekët që janë përfaqësuesit e atyre krijesave duke shprehur lavdërimin e tyre në botën e dimensioneve të brendshme të gjërave, po ashtu ato krijesa me rolin e tyre janë vendbanime dhe xhami për melekët në botën e jashtme e të dukshme.

Ashtu siç u shpjegua në Degën e Katërt të Fjalës së Njëzet e Katërt, e para prej katër kategorive të punëtorëve të punësuar nga Krijuesi i Gjithëlavdishëm i pallatit të kësaj bote është ajo e melekëve dhe e qënieve shpirtërore. Meqenëse, pa e ditur qëllimin e Krijuesit, bimët dhe qëniet e pajeta kryejnë detyra tej mase të rëndësishme, ndonëse pa rrogë, me urdhrin e të Vetmit i Cili është në dijeni të Qëllimit; dhe gjithashtu, duke mos e ditur qëllimin, kafshët u shërbejnë tej mase qëllimeve universalë në shkëmbim të një shpërblimi të pjesshëm; dhe meqenëse duket qartë se si shpërblim për dy rroga, njëra e menjëhershme dhe tjetra e shtyrë, qëniet njerëzore, duke i njohur qëllimet e Krijuesit të Gjithëlavdishëm, vihen në shërbim duke iu përshtatur atyre qëllimeve, duke marrë një pjesë të çdo gjëje për vetveten e tyre, dhe duke mbikëqyrur shërbëtorët e tjerë, bimët dhe kafshët. Atëherë meqenëse vënia në shërbim e punë e këtyre kategorive shihet qartë me sy, sigurisht duhet të jetë një kategori tjetër, madje në pararojë të radhëve të shërbëtorëve dhe të punëtorëve, ata janë të ngjashëm me njeriun nga një aspekt, në atë të njohjes së qëllimeve universale të Krijuesit të Gjithëlavdishëm, ato u përshtaten; por ato janë të ndryshëm nga njeriu në një aspekt tjetër, sepse duke qenë përtej kënaqësisë sensuale, epshore, dhe përtej një shpërblimi të pjesshëm, ato e konsiderojnë të mjaftueshme kënaqësinë, plotësimin, gëzimin dhe lumturinë që përjetojnë thjesht duke u shikuar nga Krijuesi i tyre i Gjithëlavdishëm, nëpërmjet urdhërave të Tij për ta, nëpërmjet favorit, konsideratave dhe për llogari të lidhjes me Të dhe të afrimitetit me Të. Ata punojnë me sinqeritetin më të pastër në detyrat e tyre të ndryshme sipas llojeve të tyre të ndryshme dhe në përputhje me shumëllojshmëritë e krijesave në univers.

Ashtu si në një qeveri ku ndodhen nëpunës të ndryshëm në zyra të ndryshme, po ashtu detyrat e adhurimit dhe të tesbihateve, të lavdërimeve, ndryshojnë në sferat e Botës së Hyjnisë. Për shembull, nëpërmjet Fuqisë, forcës dhe urdhrit të Zotit të Gjithëfuqishëm, Hazreti Mikaili bëhet inspektori i përgjithshëm i krijesave, artifakteve Hyjnore, të mbjella në fushën e tokës. Në qoftë se do të lejohej shprehja, Ai është kryetari i të gjithë engjëjve që u ngjasojnë bujqve. Dhe nëpërmet lejes, urdhrit, fuqisë dhe urtësisë së Krijuesit të Gjithëlavdishëm, barinjtë e patrupëzuar, jolëndorë, të të gjitha kafshëve kanë një kryetar, një melek të madh të caktuar për detyrën.

Kështu, meqenëse është e domosdoshme për të qenë një melek i caktuar mbi secilën nga këto krijesa të jashtme me qëllim që të përfaqësohen në botën e dimensioneve të brendshme të gjërave detyrat e adhurimit dhe shërbimi i tesbihateve që secila shfaq dhe që ta paraqesë me dije, tek prania e shenjtë Hyjnore, mënyra që përshkruhen melekët në rrëfenjat e Njoftuesit të lajmeve të sigurta a.s.m. sigurisht është më e përshtatshmja dhe më  e arsyeshmja. Për shembull, Ai deklaroi: “Ndodhen disa melekë të cilët kanë dyzet ose dyzet mijë koka. Në secilën kokë ndodhen dyzet mijë gojë, dhe në secilën gojë janë dyzet mijë gjuhë, dhe me secilën nga ato gojë ata lavdërojnë Zotin xh.sh. në dyzet mijë lavdërime”. E vërteta e këtij hadithi përmban një kuptim dhe ka një formë, ose një mënyrë përshkrimi.

Kuptimi i tij është si më poshtë:

Adhurimi i melekëve është jashtëzakonisht i mirorganizuar e i fortë dhe më universali dhe gjithëpërfshirësi. Dhe sa për formën e së vërtetës, ajo është kështu: Janë disa qënie të fuqishme trupore që i kryejnë detyrat e tyre të adhurimit me dyzet mijë koka, me dyzet mijë mënyra. Për shembull, qiejt e lavdërojnë Zotin xh.sh. me diejt dhe yjet. Ndërsa toka, e cila është një qënie e vetme, e kryen detyrën e saj të adhurimit, tesbihatin e saj për Krijuesin, me njëqind mijë koka, ku në çdo kokë janë qindra e mijëra gojë dhe në çdo gojë janë qindra e mijëra gjuhë.

Kështu, meleku i caktuar për globin tokësor duhet të shihet në këtë mënyrë me qëllim që të shfaqë këtë kuptim në Botën e dimensioneve të brendshme të gjërave. Unë vetë pashë afërsisht dyzet degë që u ngjasojnë kokave të një druri bajameje me përmasa mesatare. Kur unë e hodha vështrimin tek një degë, pashë se ajo kishte dyzet dega më të vogëla si gjuhë. Atëherë unë shikova njërën gjuhë prej atyre degëve të vogëla; dyzet lule ishin çelur tek ajo. Unë i studiova lulet duke shikuar  urtësinë në to; dhe tek secila shikova afërsisht dyzet theka luleje me ngjyra, dhe arte shumë të bukura e të mirërregulluara, ku secila prej tyre shpallte një nga Emrat e Krijuesit të Gjithëlavdishëm dhe tregonte nga një manifestim prej shfaqjeve të Emrave të Bukur Hyjnorë.

A do të ishte e mundur që i Gjithurti dhe Hirploti i vetëm, i Cili është Krijuesi i Gjithëlavdishëm i pemës së Bajames, dhe që i ngarkoi asaj peme të pagjallë të gjitha ato detyra dhe pastaj të mos ngjiste tek ajo një melek të caktuar që t’i përshtatej asaj, si të ishte shpirti i saj – për të kuptuar e për të shprehur kuptimin e saj, për t’ua shpallur atë qënieve në univers dhe për ta përgatitur atë tek prezenca e Shenjtë Hyjnore?

O shoku im! Deri tani shpjegimi ynë ka qenë një parathënie që ta sjellë zemrën për të pranuar, arsyen për t’u bindur e nënshtruar dhe që ta detyrojë nefsin të dorëzohet e nënshtrohet. Në qoftë se ti e ke kuptuar këtë parathënie deri diku, dhe nëse dëshiron të takohesh me melekët, përgatite veten tënde. Dhe për më tepër, pastroje veten tënde nga paragjykimet e gabuara.

Tani shiko, dyert e botës së Kur’anit janë të hapura! Shiko, kopshti i Kur’anit është مُفَتَّحَةُ اْلأَبْوَابُ gjithmonë me dyer të hapura, hyr dhe shiko! Shikoji melekët në formë të bukur në Xhennetin e Kur’anit! Secili nga vërsetet e tij të shpallura është një vend për të zbarkuar, atëherë shiko nga ato dhe kënaqu:

وَالْمُرْسَلاَتِ عُرْفًا , فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا , وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا , فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا , فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا , وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا , وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا , وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا , فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا * فَالْمُدَبِّرَاتِ اَمْرًا , تَنَزَّلُ الْمَلئِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِاِذْنِ رَبِّهِمْ , عَلَيْهَا مَلئِكَةٌ غِلاَظٌ شِدَادٌ لاَ يَعْصُونَ اللّهَ مَا اَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ ,

 “(Betohem) për të dërguarit (erërat ose melekët) e çuar një pas një (për dobinë e njeriut). Dhe për erërat që fryjnë fort! Dhe për erërat që shpërndajnë retë dhe shiun. Dhe për vargjet (e Kur’anit) që ndajnë të drejtën nga e gabuara. Dhe  për melekët që u bien shpalljet Hyjnore të dërguarëve.”[540]“(Betohem) për ata (melekë) që ua nxjerrin me ashpërsi (shpirtin mosbesimtarëve dhe të ligëve)! Për ata (melekë) që ua nxjerrin me butësi (shpirtin besimtarëve).” Për ata që notojnë përgjatë (melekë ose planetët). Për ata që shtyhen përpara si në garë (melekët, ose yjet, ose kuajt”). Për ata melekë që renditen të kryejnë urdhërat e Zotit të tyre.”[541]“Gjatë saj zbresin melekët dhe Er-Ruhu (Xhibrili) me lejen e All-llahut me të gjitha vendimet.”[542] “…mbi të cilin janë (caktuar) melekë të vrazhdë e të ashpër të cilët nuk kundërshtojnë urdhëresat që marrin prej All-llahut, por zbatojnë atë që u është urdhëruar.”[543]

Gjithashtu dëgjo:

سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ , لاَ يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِاَمْرِهِ يَعْمَلُونَ

 “Lavdia i takon Atij. Ata janë vetëm robër dhe të nënshtruar të nderuar. Ata nuk flasin deri sa të ketë folur Ai dhe ata punojnë nën komandën e Tij”[544], dëgjo lavdërimin për ta. Dhe në qoftë se ti dëshiron të takohesh me xhinde, hyr në kalanë e sures:

قُلْ اُوحِىَ اِلَىَّ اَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ

 “Thuaj (o Muhammed): ‘Më është shpallur mua se një grup xhidësh dëgjuan (këtë Kur’an).”[545]

Shikoji ato dhe dëgjoji se çfarë thonë, dhe merr mësime paralajmë-rues prej tyre. Shiko! ata thonë se:

اِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا , يَهْدِى اِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا اَحَدًا ,

 “Me të vërtetë që kemi dëgjuar këndim (të Kur’anit) të mrekullueshëm! Ai udhëzon në rrugën e drejtë dhe ne kemi besuar në të dhe ne kurrë nuk do t’i vëmë shok (në adhurim ) Zotit tonë.”[546]

* * *

 

 

 

QËLLIMI I DYTË

Qëllimi i Dytë është rreth Kijametit, vdekjes së Dynjasë dhe jetës së Ahiretit.

 

Ky qëllim përbëhet nga katër Pika Themelore dhe një Parathënie e cila është në formën e një krahasimi.

 

PARATHËNIE

 

Në qoftë se dikush do të pretendonte se ky qytet ose ky pallat do të shkatërrohet, do të ndreqet e do të rindërtohet përsëri me qëllim që të jetë i përsosur e të mos preket më, sigurisht, gjashtë pyetje do të ngriheshin përballë këtij pretendimi.

E para: “Përse të shkatërrohet? A ka ndonjë arsye ose diçka që e bën atë të domosdoshme?”  Në qoftë se përgjigjja është “Po”, ai e provoi atë.

E dyta: Një pyetje e tillë siç vijon do të lindte. “A ka fuqi për të vepruar kështu ndërtuesi i cili do ta shkatërrojë dhe pastaj ta rindërtojë atë? A do të jetë Ai i aftë për të?”  Në qoftë se përgjigjja është “Po”, ai e provoi edhe këtë.

Pyetja e tretë: Pyetja e tillë e mëposhtme do të lindte: “A do të ishte i mundur shkatërrimi i tij?” Në qoftë se ai provon se ai mund ta shkatërrojë dhe se do ta shkatërrojë me të vërtetë në të ardhmen, atëherë dy pyetje të tjera do të lindnin:

“A do të ishte e mundur që ky pallat ose ky qytet i çuditshëm të rindërtohej nga e para? Në qoftë se do të ishte e mundur, a do të rindërtohet ai?” Në qoftë se përgjigjja është “Po”, Ai e provon edhe këtë gjithashtu, atëherë në asnjë aspekt apo qoshe të kësaj çështje nuk mbetet ndonjë vrimë apo plasë nëpërmjet të cilave të mund të hyjë ndonjë dyshim, mosbesim apo ndonjë iluzion.

Atëherë, ashtu si tek ky krahasim, ka fakte që bëjnë të do-mosdoshme shkatërrimin dhe rindërtimin e Pallatit të tokës dhe të qytetit të universit.. Autori dhe ndërtuesi i tij është mjaft i fuqishëm, shkatërrimi i atij pallati është i mundshëm, dhe do të ndodhë. Rindërtimi i tij është i mundshëm dhe do të ndodhë. Këto çështje do të provohen pas Pikës së Parë Themelore.

 

PIKA E PARË THEMELORE

Shpirti i njeriut sigurisht është i pavdekshëm. Pothuajse të gjithë treguesit në Qëllimin e Parë, të cilët tregojnë ekzistencën e melekëve dhe të qënieve shpirtërore, gjithashtu tregojnë pavdekshmërinë e shpirtit të njeriut. Kjo është çështja jonë këtu. Për mendimin tim, çështja është aq e sigurt sa që shpjegime të mëtejshme do të ishin të padobishme. Në të vërtetë distanca midis nesh dhe karvanëve të shpirtërave të përjetshëm të cilët nuk numërohen në botën e ndërmjetme dhe në botën e shpirtërave dhe që janë në pritje për të shkuar në Ahiret, është aq e shkurtër dhe e hollë saqë nuk është nevoja për ta demonstruar me prova. Evlija të panumërt dhe njerëzit e ndriçimit e të zbulesave duke qenë në kontakt me to, ata që dallojnë sekretet e varrit duke i parë, dhe madje një numër i njerëzve të zakonshëm duke komunikuar me to dhe masat e njerëzve duke formuar lidhje me to në ëndërra të vërteta, kanë formuar një numër të madh njoftimesh me unanimitet e, majft thjesht, janë bërë pjesë e njohjes së njerëzimit, e cila pranohet gjërësisht.

Mirëpo, për shkak se mendimi material ka shushatur dhe narkotizuar gjithkënd në këtë shekull, ai ka ngulur dyshime në mendjet e tyre lidhur edhe me çështjet më të thjeshta, më të dukshme e të vetëkuptueshme. Atëherë me qëllim që t’i largojmë këto dyshime, ne do të tregojmë një parathënie dhe katër prej burimeve të shumta që rrjedhin nga intuita e zemrës dhe nga bindja e mendjes.

 

PARATHËNIE

Ashtu siç është provuar tek e Vërteta e Katërt e Fjalës së Dhjetë; një bukuri e përjetshme, e përhershme dhe e pashoqe kërkon përjetësinë dhe qëndrueshmërinë e admiruesve të saj të cilët janë si pasqyra reflektuese të asaj bukurie. Dhe se një art i patëmeta, i përjetshëm dhe i plotë kërkon vazhdimësinë e përjetësinë e lajmë-tarëve të tij mendjethellë. Dhe një mëshirë e pakufishme dhe një mirëbërësi kërkojnë vazhdimësinë e mirënjohësve të tyre nevojtarë. Atëherë, ai admirues i cili është si pasqyra e shkëlqyer, ai lajmëtar mendjethellë, dhe ai falënderues nevojtar para se gjithash është shpirti i njeriut. Kështu, shpirti është i qëndrueshëm me shoqërimin e asaj bukurie, të atij plotësimi dhe të asaj mëshire në rrugën e pafundme të përjetësisë; ai do të jetë i pavdekshëm.

Gjithashtu, siç është provuar në Fjalën e Dhjetë, tek e Vërteta e Gjashtë, jo vetëm shpirti njerëzor, por gjithashtu edhe nivelet më të thjeshta të ekzistencës nuk janë krijuar për zhdukje; ato shfaqin një formë pavdekshmërie. Madje edhe një lule e parëndësishme e vogël, e cila nuk ka shpirt, kur largohet e mbaron nga ekzistenca e jashtme, ajo shfaq një lloj pavdekshmërie në njëmijë mënyra, sepse forma e saj do të bëhet e qëndrueshme në kujtesa të panumërta. Dhe duke gjetur përjetësi në secilën nga qindrat e farërave të saj, ligji sipas të cilit ajo u formua, do të vazhdojë.

Meqenëse ligji i formimit të lules, modeli i formës së saj, i cili i ngjason pjesërisht shpirtit, bëhet i përhershëm nga Ruajtësi i Gjithurtë; dhe meqenëse ajo ruhet gjatë transformimeve të stuhishme me rregull të plotë në farërat e saj të vockëla si grimca dhe bëhet e qëndrueshme, atëherë nuk ka dyshim se shpirti i njeriut, i cili ka një natyrë shumë gjithëpërfshirëse dhe të lartë, që është veshur me një trup të jashtëm, që është i vetëdijshëm, i gjallë dhe është një ligj i ndritshëm urdhërues, që manifeston pavdekshmëri, dhe është i lidhur me përjetësinë, dhe sa lidhje ka ai me përhershmërinë. Si mund të pretendosh të jesh një qënie e vetëdijshme njerëzore në qoftë se nuk e kupton këtë?

A mund të thuhet për Një të Gjithurtë të Gjithëlavdishëm, për një Ruajtës të pavdekshëm, i Cili përfshin dhe ruan në një bërthamë shumë të vockël programin e një peme madhështore dhe ligjin e formimit të saj, të cilat deri diku i ngjasojnë një shpirti: “Si mund t‘i ruajë Ai shpirtërat e njerëzve pas vdekjes së tyre?”

BURIMI I PARË

Kjo është subjektive. Domethënë, në qoftë se dikush do ta studionte jetën dhe nefsin e tij, ai do të kuptonte e perceptonte se ndodhet një shpirt i pavdekshëm.

Po, është e vetëkuptueshme se çdo shpirt, pavarësisht ndryshimeve dhe transformimeve që ndodhin mbi trupin gjatë viteve të jetës, ai vetë mbetet i qëndrueshëm dhe i pandryshueshëm.  Prandaj, meqenëse trupi është i përkohshëm, ai nuk e prek përhershmërinë e shpirtit, as nuk e prish natyrën e tij, megjithëse shpirti është krejtësisht i zhveshur tek vdekja. Vetëm gjatë jetës, ai gradualisht ndryshon rrobat e trupit të tij dhe në kohën e vdekjes, befas zhvishet. Është vërtetuar me një intuitë të sigurtë, në të vërtetë nëpërmjet shikimit, se trupi ekziston nëpërmjet shpirtit, ndërsa shpirti nuk ekziston nëpërmjet trupit. Përkundrazi, meqenëse shpirti ekziston dhe është dominant nga vetvetja, trupi mund të shpërndahet e të mblidhet përsëri si të dojë; ai nuk e shkel dhe nuk e dëmton pavarësinë e shpirtit.

Në fakt, trupi është shtëpia e shpirtit, është banesa e tij dhe jo veshja e tij. Ajo çfarë e vesh shpirtin është një mbulesë e hollë dhe e bukur, është diçka që mund t’i ngjasojë një trupi, një trupi ideal, i cili deri diku është i qëndrueshëm, është i paprekshëm, jolëndor, dhe i përshtatshëm për shpirtin. Atëherë në kohën e vdekjes, shpirti nuk është krejtësisht i zhveshur, ai del nga shtëpia dhe vishet me trupin e tij ideal të veçantë për të.

BURIMI I DYTË

Kjo është objektive. Domethënë, është një lloj gjykimi empirik, eksperimental- i cili është formuar nëpërmjet shikimeve të përsëritura, ngjarjeve dhe rasteve të shumta.

Në të vërtetë, kur kuptohet se një shpirt i vetëm vazhdon pas vdekjes, kjo bën të domosdoshme përjetësinë e të gjithë shpirtërave të këtij lloji tërësisht, sepse sipas shkencës së logjikës është e sigurt se në qoftë se një cilësi e brendshme vetjake vëzhgohet tek një individ i veçantë, ekzistenca e asaj cilësie mund të pranohet e mendohet tek të gjithë individët, sepse ajo është vetjake. Në qoftë se ajo është e brendshme vetjake, duhet të jetë e pranishme tek çdo individ. Ndërsa treguesit e bazuar jo mbi një shikim të vetëm por mbi shikime të panumërta përtej llogaritjes e numërimit, dhe shenjat duke treguar përhershmërinë  e shpirtërave janë aq të sigurta, sa që ashtu siç ndodhet për ne një vend i quajtur Bota e re, domethënë Amerika dhe se atje gjenden qënie njerëzore, që asnjë dyshim nuk mund të hyjë në mendje lidhur me ekzistencën e atyre njerëzve; në të njëjtën mënyrë, është e papranueshme të dyshosh për shpirtërat e atyre që kanë vdekur që janë tani të pranishëm në numëra të mëdhenj në botën e dimensioneve të brendshme të gjërave dhe në botën e shpirtit, dhe se ato kanë lidhje me ne. Dhuratat tona shpirtërore u shkojnë atyre, dhe rrezatimet e tyre të ndritshme na vijnë ne.

Për më tepër, me intuitë të sigurtë, mund të kapet me vetëdije se një aspekt themeltar i njeriut vazhdon pas vdekjes së tij. Dhe ai aspekt themeltar është shpirti. Dhe sa për shpirtin, ai nuk zbulohet para shkatërrimit dhe shkrirjes -vdekjes. Kjo ndodh sepse ai është i thjeshtë dhe jo i përbërë, ai ka unitet. Sa për shkatërrimin, shkrirjen dhe shpërbërjen, ato janë funksioni i substancave të shumta të ndërlikuara e të përbëra. Ashtu siç e kemi shpjeguar më lart, jeta siguron një formë uniteti në shumësi dhe bëhet një lloj shkaku për përjetshmëri. Domethënë, uniteti dhe përjetshmëria janë themelore për shpirtin, nëpërmjet të cilave ai shpërndahet tek shumësia.

Asgjësimi i shpirtit, do të ndodhte ose  nëpërmjet shkatërrimit ose shkrirjes; ndërsa uniteti nuk i hap shteg shkatërrimit dhe shkrirjes për të hyrë, dhe natyra e tij e thjeshtë nuk e pranon shpërbërjen; ose mund të asgjësohet me ekzekutimin; sa për asgjësimin, atë nuk e lejon mëshira e pafundme e Gjithëbujarit Absolut, dhe e refuzon bujaria e tij e pakufish-me që t’ia marrë prapa atë mirësi të ekzistencës që ia dha shpirtit të nje-riut i cili është i denjë dhe shumë i mallëngjyer për atë ekzistencë -trup.

BURIMI I TRETË

Shpirti, të cilit i është veshur një ekzistencë e jashtme, e gjallë, e vetëdijshme dhe e ndritshme, është një ligj urdhërues i vërtetë dhe gjithëpërfshirës, i gatshëm për të fituar -universalitet- natyrë gjithë-përfshirëse; pasi dihet se edhe urdhërat më të dobëta ligjore shfaqin stabilitet e qëndrueshmëri, sepse në qoftë se do të shqyrtohej e shihej me vëmendje, do të shikohej se në të gjitha speciet të cilat i nënshtrohen ndryshimit, është e pranishme një ‘e vërtetë e qëndrueshme’ që, duke u rrotulluar brenda ndryshimeve, transformimeve dhe fazave të jetës, u shkakton formave të jashtme të gjërave të ndryshojnë, por ajo mbetet e qëndrueshme, e gjallë dhe nuk vdes kurrë.

Kështu, pavarësisht se çdo qënie njerëzore është një individ, për shkak të gjithëpërfshirjes së natyrës së tij, vetëdijes së tij universale dhe imagjinatës gjithëpërfshirëse, ai është si një specie, si një ligj që sundon, që është në fuqi në një specie, dhe është gjithashtu në fuqi tek individi njerëzor. Meqenëse Krijuesi i Gjithëlavdishëm e ka krijuar njeriun si një pasqyrë gjithëpërfshirëse, për adhurim universal dhe me një natyrë të lartësuar, atëherë e vërteta e tij shpirtërore tek çdo individ nuk vdes kurrë – me leje të Zotit xh.sh.– edhe në qoftë se ndryshohet mijëra herë nga format, dhe shpirti i tij do të vazhdojë i gjallë ashtu siç filloi i gjallë.

Prandaj me urdhrin e All-llahut, me lejen  e Tij duke e bërë atë të përjetshëm, shpirti i individit njerëzor, i cili është realiteti i vetëdijshëm dhe elementi i gjallë i tij, është gjithmonë i përjetshëm.

BURIMI I KATËRT

Merri në konsideratë ligjet që sundojnë tek speciet, të cilat deri diku i ngjasojnë shpirtit, sepse ato të dyja vijnë nga Bota e Urdhrit dhe e Dëshirës Hyjnore. Ato i përshtaten deri diku shpirtit, në një shkallë të pjesshme të caktuar, për shkak se ato të dyja burojnë nga i njëjti burim; atyre u mungon vetëm ekzistenca e jashtme e perceptueshme. Studioji ato, dhe do të shihet se, në qoftë se atyre ligjeve urdhëruese do  t’u vishej një ekzistencë e jashtme, secili nga ato do të bëhej shpirti i specieve, meqë këto ligje janë gjithmonë të qëndrueshme, të përjetshme e të vazhdueshme. Asnjë ndryshim apo transformim nuk e prek unitetin e ligjeve, as nuk i prish ato.

Për shembull, në qoftë një pemë fiku vdes dhe shpërndahet, ligji i formimit të saj, i cili është si shpirti i saj, do të vazhdojë përjetësisht në farërat e saj të vockëla; ai nuk vdes. Dhe  kështu, meqenëse dhe më të thjeshtat e urdhërave ligjore që veprojnë dhe më të dobëtat e tyre janë të lidhura kështu me përhershmërinë dhe vazhdimësinë, atëherë do të duhej që shpirti i njeriut të lidhej jo vetëm me qëndrueshmërinë dhe pavdekshmërinë, por me të gjithë përjetësinë, sepse, sipas dekretit të lavdishëm të Kur’anit:

قُلِ الرُّوحُ مِنْ اَمْرِ رَبِّى

“Thuaj: Shpirti është vetëm prej  urdhrit të  Zotit tim.”[547]

Shpirti, gjithashtu, është një ligj i vetëdijshëm dhe i gjallë i cili ka ardhur nga Bota e urdhrit Hyjnor, dhe Fuqia e parapërjetësisë i ka veshur një ekzistencë të jashtme. Domethënë, ashtu si ligjet e pavetëdijshme të cilat burojnë nga Atributi Hyjnor i “Dëshirës” dhe nga Bota e “urdhërit Hyjnor” që janë gjithmonë, ose kryesisht të qëndrueshëm, po ashtu, madje, është më e sigurt se shpirti i cili është një lloj vëllai me to, dhe ashtu si ato është një shfaqje e Atributit të “Dëshirës dhe vjen nga Bota e “Urdhrit”, manifeston përjetshmëri. Ai është më i përshtatshëm për qëndrueshmërinë, sepse ai është ekzistues, ai ka një realitet të jashtëm. Ai është më i fuqishëm e më i lartësuar se ato, sepse ai ka vetëdije. Dhe është më i qëndrueshëm se sa ato, dhe më i vlefshëm, sepse është i gjallë.

 

PIKA E DYTË THEMELORE

Ka çështje që bëjnë të domosdoshme lumturinë e përjetshme. Autori i Gjithëlavdishëm është i aftë dhe i mundshëm për ta dhuruar atë lumturi. Gjithashtu, shkatërrimi i universit dhe vdekja e botës janë të mundshme dhe do të ndodhin. Përsëri Ringjallja e Botës dhe gjyqi i Fundit janë të mundshme dhe do të ndodhin. Kështu, ne do ta shpjegojmë secilën nga këto gjashtë çështje shkurt dhe në një mënyrë që do ta bindë arsyen. Në fakt, në Fjalën e Dhjetë, ne sollëm argumenta të cilat i bënë zemrat të ngjiten tek niveli i besimit të plotë, ndërsa këtu ne do t’i diskutojmë ato në mënyrën e shpjegimeve të Saidit të Vjetër në Trajtesën e tij të titulluar: “Nokta”, të cilat vetëm bindin dhe bëjnë të heshtin mendjen.

Në të vërtetë, ka çështje që bëjnë të domosdoshme lumturinë e përjetshme. Dhe argumenti i prerë që e tregon këtë domosdoshmëri filtrohet e del nga “Dhjetë Burime Dhe Boshte”.

 

BOSHTI I PARË

Në qoftë se do të vëzhgohej me vëmendje, do të shihej se një rregull i plotë dhe i qëllimshëm përfshin tërësinë e universit. Spërkatjet e dëshirës dhe të përzgjedhjes dhe shkreptimat e qëllimit shihen në çdo aspekt të tij. Ajo që tërheq shikimet dhe vëmendjen nëpërmjet dëshmisë së frutave të tyre është se në çdo gjë është një dritë qëllimi; në çdo funksion është një shkreptimë dëshire; në çdo lëvizje është një rreze përzgjedhjeje dhe në çdo tërësi a trup të përbërë është një flakërimë e urtësisë. Kështu, në qoftë se nuk do të kishte lumturi të përjetshme, atëherë ky rregull origjinal i ligjësuar do të mbetej thjesht një formë e dobët dhe e kotë; ai do të ishte një rregull i rremë pa themel. Gjërat jolëndore dhe lidhjet e marrëdhëniet, të cilat janë shpirti i sistemit dhe i rregullshmërisë do të humbisnin e do të dilnin bosh. Domethënë, ajo që e bën rregullin “Rregull”, është lumturia e përjetshme. Kështu, Rregulli në univers tregon lumturinë e përjetshme.

 

BOSHTI I DYTË

Një Urtësi e Përkryer është e dukshme në  krijimin e universit. Në të vërtetë, urtësia Hyjnore, e cila është përfaqë-suesja e përkujdesjes së parapërjetësisë, shpall lumturi të përjetshme nëpërmjet gjuhës së vëzhgimit të dobive dhe të preferencës për urtësi të demonstruara nëpërmjet universit në tërësinë e tij, sepse në qoftë se nuk do të kishte lumturi të përjetshme, atëherë do të ishte e domosdoshme të mohonim-nëpërmjet krenarisë e kokëfortësisë-urtësinë e përfitimet të cilat janë në mënyrë të qëndrueshme në univers. Meqenëse e Vërteta e Dhjetë e Fjalës së Dhjetë e demonstron këtë të vërtetë si dielli, ne do të mjaftohemi me të dhe do ta presim shkurt diskutimin këtu.

 

BOSHTI I TRETË

Nëpërmjet dëshmisë së arsyes, urtësisë, deduksionit, përvojës dhe eksperiencës, mungesa e kotësisë dhe mun-gesa e çuarjes dëm në krijimin e qënieve, që është i vazhdueshëm, tregon një lumturi të përjetshme. Dëshmia se asgjë nuk shkon dëm dhe se nuk ka asgjë të kotë në krijim, është se Krijuesi i Gjithëlavdishëm zgjodhi për krijimin e çdo gjëje rrugën më të shkurtër, pikën më të afërt, formën më të lehtë dhe cilësinë më të bukur. Ai ndonjëherë i vë njëqind detyra një gjëje dhe i bashkangjit një mijë fruta e qëllime një gjëje të hollë. Meqenëse nuk ka prishje, çuarje dëm, dhe asgjë të kotë, sigurisht do të ketë lumturi të përjetshme, sepse mosekzistenca dhe moskthimi do ta bënin çdo gjë të kotë; çdo gjë do të ishte një çuarje dëm. Por mungesa e çuarjes dëm e vërtetuar nga dëshmia e shkencës së funksioneve të gjymtyrëve të natyrës në të gjithë krijimin dhe tek njeriu për shembull, demonstron se prirja dhe aftësia e pakufishme shpirtërore e njeriut, shpresat e pafundme, idetë dhe dëshirat, nuk do të shkojnë kot dhe nuk do të jenë çuarje dëm. Sepse prirja themelore për t’u plotësuar e ngulitur tek njeriu tregon ekzistencën e një plotësimi, dhe dëshira për lumturi shpall në mënyrë të sigurt se ai është i caktuar për lumturi të përjetshme. Në qoftë se çështja nuk do të ishte kështu, atëherë ato cilësi shpirtërore origjinale dhe ato shpresa të larta që themelojnë natyrën e vërtetë të njeriut, do të ishin të gjitha – ruajna Zot!- çuarje dëm, diçka që thahet dhe më kot, duke qenë kështu në kundërshtim me urtësinë që gjendet në të gjithë krijimin. Meqenëse kjo e vërtetë është provuar tek e Vërteta e Njëmbëdhjetë e Fjalës së Dhjetë , ne po e presim shkurt diskutimin këtu.

 

BOSHTI I KATËRT

Ndryshimet dhe transformimet që ndodhin në gjëra të shumta të ndryshme, në natën e ditën, në dimër e pranverë, në qiejt dhe madje edhe tek trupat e njeriut gjatë jetës së tij, tek gjumi i cili i ngjason vdekjes dhe u ngjasojnë Ringjalljes së të vdekurve, që janë si një lloj kijameti për secilën prej tyre, dhe të gjitha njoftojnë e aludojnë realitetin e Kijametit të madh.

Po, për shembull, dita, viti, jeta e njeriut, dhe ndryshimi i Orës së madhe të Krijuesit e njohur si toka u ngjasojnë fushës së një ore tonë javore që tregon sekondat, minutat, orët dhe ditët; secila paraprirëse e asaj që vijon, ato njoftojnë për njëra-tjetrën; ato rrotullohen e funksi-onojnë. Dhe ashtu siç tregojnë ato mëngjesin pas natës, dhe pranverën pas dimrit, po ashtu ato njoftojnë simbolikisht se pas vdekjes do të shfaqet mëngjesi i ringjalljes nga ai instrument, nga ajo orë e madhe.

Ka larmi të shumta ringjalljeje që i ndodhin një njeriu gjatë jetës së tij. Ashtu siç i shikon ai shenjat e Ringjalljes nëpërmjet një lloji vdekjeje çdo natë dhe një lloj ringjalljeje çdo mëngjes, po ashtu, është një mendim unanim, se ai i nënshtrohet asaj që i ngjason një ringjalljeje çdo pesë gjashtë vite nëpërmjet ndryshimit të të gjitha grimcave në trupin e tij, dhe madje i nënshtrohet një ringjalljeje graduale dy herë në vit. Gjithashtu në çdo pranverë ai shikon në botën shtazore e bimore më shumë se treqind mijë lloje ringjalljeje dhe ngritje në jetë.

Kështu, kjo shumicë shenjash, treguesish dhe aluzionesh për ringjalljen tregojnë me sigurinë më të madhe Ringjalljen e madhe të të vdekurve, sikur ato të ishin pikëlat e asaj ringjalljeje.

Krijuesi i Gjithurtë, duke shkaktuar një lloj ringjallje në atë mënyrë tek botët e kafshëve dhe të bimëve, domethënë, duke i ngritur në jetë të njëjtat bimë dhe një pjesë të kafshëve në pranverë dhe duke ua kthyer prapë, duke ua ridhënë pjesët e tjera të tyre, si gjethet, lulet, dhe frutat, jo krejtësisht të njëjtat, por të ngjashme, ky mund të jetë një tregues i një ringjalljeje personale në individin njerëzor brenda ringjalljes së përgjithshme. Sepse individi human është si një specie në krahasim me speciet e tjera, dhe drita e mendjes u ka dhënë një gjërësi të tillë akteve njerëzore dhe mendimit, saqë ai mund të rrethojë të shkuarën dhe të ardhmen, madje edhe në qoftë se do ta gëlltiste të gjithë botën, ai nuk do të ngopej. Në speciet e tjera, natyra e individëve është e pjesshme, vlera e tij është personale, shikimi i tij është i kufizuar; cilësitë e tij janë të ngushtuara e të kufizuara, dhimbja e tij është e çastit dhe kënaqësia e tij është e atypëratyshme. Ndërsa natyra e njeriut është e lartë; vlera e tij është më e lartësuara, shikimi i tij është universal, i gjithanshëm; cilësitë e tij janë të pakufishme, dhe një pjesë e dhimbjeve dhe e kënaqësive të tij jolëndore janë të vazhdueshme; prandaj ajo që shikohet nga përsëritjet e formave të kijametit dhe të ringjalljes tek speciet e tjera, në mënyrë të vetëkuptueshme, tregojnë dhe aludojnë se çdo individ njerëzor do të ringjallet dhe do të rikthehet pikërisht i njëjti në jetë, në Ringjalljen e madhe të të vdekurve. Meqenëse kjo është provuar me sigurinë si dy edhe dy bëjnë katër, tek e Vërteta e Nëntë e Fjalës së Dhjetë, ne po e shkurtojmë diskutimin këtu.

 

BOSHTI I PESTË

Ata të cilët i kanë vështruar nga afër realitetet e krijimit, shikojnë se mundësitë e pakufishme të përfshira në esencën e shpirtit të njeriut, aftësitë e pakufishme të përfshira në ato potenciale e mundësi, dëshirat e pafundme që burojnë nga ato aftësi, shpresat e pafundme që rezultojnë nga ato dëshira të pafundme, përfytyrimet e pakufishme dhe idetë e lindura nga ato shpresa të pafundme, të gjitha ato, janë duar që shtrihen drejt lumturisë së përjetshme, e cila është matanë kësaj bote të dukshme; janë sy që e vësh-trojnë me ngulm, dhe janë kthyer drejt saj.

Kështu natyra e njeriut, e cila nuk mund të gënjejë dhe dëshira e sigurt, e fortë dhe këmbëngulëse për lumturi të përjetshme në natyrën e tij, me siguri e frymëzon dhe e ngjall vetëdijen lidhur me realizimin e lumturisë së përjetshme.

Meqenëse e Vërteta e Njëmbëdhjetë e Fjalës së Dhjetë e demonstron këtë fakt aq qartë si dita, ne e presim shkurt këtu.

 

BOSHTI I GJASHTË

Mëshira e Krijuesit Hirplotë i këtyre qënieve, i Cili është “Rahman Rahim” i Gjithëmëshirshëm e Mëshirë-plotë, tregon lumturinë e përjetshme. Në të vërtetë, është natyra e Asaj Mëshire e Cila e bëri mirësinë  mirësi, e ruajti nga zemërimi e shpagimi dhe i shpëtoi qëniet nga ankthi e dhimbja e ndarjes së përjetshme. Është lumturia e përjetshme dhe banesa e lumturisë, dhe është prestigji i asaj mëshire që nuk e privon njeriun nga ajo lumturi e përjetshme, sepse, në qoftë se lumturia e përjetshme, e cila është koka e çdo mirësie, maja e saj, qëllimi dhe rezultati i saj, nuk do të ishte dhënë, dhe në qoftë se pas vdekjes nuk do të ringjallej bota në formën e Ahiretit, të gjitha mirësitë do të transformoheshin e shndërroheshin në dëshirë për revansh e shpagim. Dhe një transformim i tillë do të bënte të domosdoshëm mohimin e ekzistencës së mëshirës Hyjnore, e cila është e vetëkup-tueshme dhe e domosdoshme në univers, e vërtetuar me dëshminë e të gjitha qënieve dhe e cila është një e vërtetë e qëndrueshme e qartë dhe më e ndritshme se sa dielli.

Shiko dhe vëreji mirësitë e dashurisë, të mëshirës dhe të arsyes, të cilat janë disa nga shfaqjet e shenjave të holla të Mëshirës. Në qoftë se do të supozoje se fundi i jetës njerëzore do ishte ndarje e përjetshme dhe asgjësim, ti do të shikoje se ajo dashuri e butë do të bëhej një fatkeqësi e madhe; ajo mëshirë e ëmbël do të bëhej një gjëmë e madhe; dhe ajo mendje e ndritur bëhet një vuajtje  e heqje e madhe. Domethënë mëshira për shkak se është mëshirë nuk mund të ndeshet ballas e ta takojë dashurinë e vërtetë me atë ndarje të përjetshme. Meqenëse e Vërteta  e Dytë e Fjalës së Dhjetë e ka demonstruar këtë fakt me të gjithë bukurinë e qartësinë, ne po e presim shkurt këtu.

 

BOSHTI I SHTATË

Të gjitha bukuritë, të gjitha virtytet, të gjitha plotësimet, të gjitha ngashënjimet e tërheqjet, të gjitha shijet e holla dhe të gjitha mëshirat e njohura e të shikuara në univers janë secila një kuptim, një domethënie dhe secila një fjalë jolëndore. Ato në mënyrë të domosdoshme e të kuptueshme i tregojnë zemrës dhe ngulin në syrin e mendjes shfaqjet e bujarisë së Krijuesit të Gjithëlavdishëm dhe të  mirësisë së Tij; ato janë shfaqjet e mëshirës së Tij të përjetshme dhe të mirësisë së Tij të vazdueshme. Meqenëse ndodhet një e ‘vërtetë’ e qëndrueshme në botën tonë dhe një mëshirë e vërtetë dhe e qartë në mënyrë të vetëkuptueshme, atëherë padyshim duhet të jetë lumturia e përjetshme. E vërteta e Katërt e Fjalës së Dhjetë dhe gjithashtu e Vërteta e Dytë e kanë ndriçuar këtë fakt aq qartë si drita e ditës.

 

BOSHTI I TETË

Vetëdija e njeriut, e cila është natyra e tij e vetëdijshme, shikon dhe tregon lumturinë e përjetshme. Po, në qoftë se ndonjë do ta dëgjonte ndërgjegjen e tij të zgjuar, ai do të dëgjonte një zë duke thirrur: “Përjetësi!.. Përjetësi!..” Madje, edhe sikur t’i jepej asaj vetëdijeje gjithçka që gjendet në univers, kjo nuk do t’ia plotësonte nevojën e saj për përjetësi. Domethënë, ajo vetëdije është krijuar për atë përjetësi dhe kjo tërheqje, dhe qënia e tërhequr e kësaj vetëdijeje janë të mundshme vetëm nëpërmjet të qënit e tërhequr nga një qëllim i vërtetë dhe me një të vërtetë tërheqëse. Përfundimi i të Vërtetës së Njëmbë-dhjetë i Fjalës së Dhjetë e ka demonstruar këtë fakt.

 

BOSHTI I NËNTË

Ky është mesazhi i Muhammedit Arab a.s.m., i cili ishte i vërtetë, i drejtë, i besuar. Po, në të vërtetë, Fjalët e tij i hapën dyert e lumturisë së përjetshme; secila nga fjalët e tij është një dritare e hapur me pamje nga ajo lumturi e përjetshme. Në fakt, ai mban në dorën e tij konsensusin e të gjithë profetëve dhe pajtimin me unanim të të gjithë evlijave, sepse pas Njësisë Hyjnore, të gjitha thirrjet e tyre dhe përpjekjet u përqëndruan rreth ringjalljes së të vdekurve dhe lumturisë së përjetshme. A ka ndonjë gjë që mund ta lëkundë një fuqi të tillë?! E Vërteta e Dymbëdhjetë e Fjalës së Dhjetë e ka demosntruar këtë të vërtetë në mënyrën më të qartë.

 

BOSHTI I DHJETË

Kjo është dhënia e njoftimeve të sigurta të Kur’anit të shpjegimit të mrekullueshëm, i cili ka ruajtur mrekullinë e tij në shtatë drejtime për trembëdhjetë shekuj, dhe ashtu siç është provuar në Fjalën e Njëzet e Pestë, ai është një mrekulli nëpërmjet dyzet llojeve të mrekullisë. Po, në të vërtetë, njoftimi i vetë Kur’anit për ringjalljen trupore është një ndriçim i mjaftueshëm dhe një zbulim i qartë i saj; ai është çelësi i talismanit enigmatik të botës, dhe kodi i urtësisë në univers. Gjithashtu, provat e arsyeshme e të sigurta që i përmban Kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm, duke i vendosur ato përpara syve dhe që urdhëron  që ato të shqyrtohen, janë me mijëra në numër.

Shkurtazi: Kur’ani paraqet shumë vërsete dhe shumë teleskopë që shfaqin lumturinë e përjetshme për njeriun me ringjalljen trupore për t’i studiuar ato, si për shembull:

قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى اَنْشَاَهَا اَوَّلَ مَرَّةٍ

“Thuaj (o Muhammed): ‘Ai do t’u japë jetë atyre, i cili i krijoi ato për herë të parë.”[548]

وَ قَدْ خَلَقَكُمْ اَطْوَارًا “Dhe ndërkohë është Ai që ju ka krijuar ju në faza të njëpasnjëshme.”[549] i cili përfshin një krahasim ose një analogji, dhe

وَ مَا رَبُّكَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبِيدِ  “Dhe Zoti yt nuk është aspak i padrejtë ndaj robërve të Tij.”[550]  i cili tregon dëshminë e drejtësisë,  të cilat Kur’ani i bën të qarta nëpërmjet vërseteve të tjera, në Trajtesën e titulluar “Nokta”. Ajo është siç vijon:

Duke kaluar nga faza në fazë, trupi i njeriut u nënshtrohet rregullisht transformimeve të çuditshme. Nga sperma në copë gjaku; nga trombë gjaku në mish e kockë; dhe nga mishi e kocka në krijim të ri, domethënë, transformimi në llojin njerëzor; ajo ndjek rregulla jashtëzakonisht të sakta . Secila nga këto faza ka ligje të tilla të veçanta, një sistem të tillë të regullt, saqë ajo shfaq dritat e qëllimit, të dëshirës, të përzgjedhjes, dhe të urtësisë, ashtu si nëpërmjet xhamit. Kështu, Krijuesi i Gjithurtë, i Cili e krijon trupin në këtë mënyrë, e ndryshon atë çdo vit, siç ndryshohen rrobat. Sepse për ndryshimin e trupit dhe për vazhdimësinë e tij, një përbërje është e domosdoshme me qëllim që të shfaqen grimca të reja të cilat do të veprojnë dhe do të mbushin vendin e pjesëve që janë shkrirë e shpërbërë. Dhe kështu, meqenëse qelizat e trupit shkatërrohen nëpërmjet një ligji të rregullt Hyjnor, atëherë kjo kërkon një lëndë të hollë, e njohur si “rizk” (ushqimi, furnizimi) i cili do ta riparojë atë, përsëri nëpërmjet një ligji të rregullt Hyjnor. Furnizuesi i Vërtetë e ndan dhe e shpërndan këtë ushqim nëpërmjet një ligji të veçantë në raport me nevojat e ndryshme të gjymtyrëve të trupit.

Tani shikoji fazat e asaj lënde të hollë të cilën e dërgon Furnizuesi i Urtë: ti do të shikosh se, ndërsa grimcat e asaj lënde janë të shpërndara nëpër ajër, dhé dhe ujë si një karvan, ato befas mblidhen në një mënyrë që sugjeron një veprim të paramenduar, të bërë me qëllim, sikur ato të kishin marrë befas urdhrin për të lëvizur. Ato mblidhen së bashku në mënyrën më të rregullt, sikur çdo grimcë prej tyre të ishte përgjegjëse për një detyrë dhe të dërgohej për tek një vend i caktuar me një detyrë zyrtare. Dhe gjithashtu është e dukshme nga sjellja e tyre se ato po shtyhen e vihen në lëvizje me anë të një ligji të veçantë të Një të Vetmi Veprues me Përzgjedhje, dhe nga bota e qënieve të pajeta, ato futen tek bota e gjallesave. Pastaj ato futen në trup si furnizim, si vlera ushqyese, nëpërmjet një rregulli të veçantë dhe me një rregull të vendosur, në një proces të rregullt, dhe pasi janë pjekur në katër kuzhina të trupit, duke iu nënshtruar katër transformimeve të çuditshme dhe duke u kulluar nëpërmjet katër filtrave, ato shpërndahen në mënyrë të pëpjesëtuar nëpërmjet ligjeve të rregullta të mirëbërësisë së Furnizuesit të Vërtetë në përputhje me të gjitha nevojat e ndryshme të gjymtyrëve dhe qarkullojnë në çdo pjesë të trupit.

Kështu, cilëndo prej këtyre grimcave që ti e shikon me syrin e urtësisë, ti do të shohësh se rastësia e verbër, koinçidenca e paligjshme, natyra e shurdhët dhe shkaqet e pavetëdijshme, në asnjë mënyrë nuk mund të ndërhyjnë; sepse çdo grimcë shtyhet në një mënyrë të dallueshme, të rregullt, të dëgjueshme dhe njohëse, sepse në cilëndo fazë, secila nga ato futet nga elementi rrethues në qelizën e trupit, sikur ajo të vepronte me dëshirë dhe zgjedhje nëpërmjet ligjeve të caktuara të asaj faze. Ajo hyn në të në një mënyrë të rregullt. Tek cilido nivel që udhëton, ajo ecën me hapa të rregullta të tilla, saqë në mënyrë të vetëkuptueshme shfaqet qartë se ajo vepron me urdhrin e Një Shtytësi të Gjithurtë të Vetëm. Në këtë mënyrë ajo gradualisht përparon nga faza në fazë dhe nga niveli për në nivel derisa arrin pozitën e saj të përcaktuar për të nga urdhri Hyjnor pa iu shmangur qëllimit dhe objektivit të saj; si për shembull,  ajo hyn tek bebja e syrit të Teufikut (një student i Ustadh Said Nursit) tek e cila ajo qëndron dhe punon për të realizuar detyrat e saj të veçanta.

Dhe kështu, kjo situatë, domethënë, shfaqja e Hyjnisë në furnizimin me ushqim, demonstron se ato grimca qysh në fillim ishin të caktuara e të urdhëruara dhe ishin përgjegjëse për detyrën; ato ishin caktuar për ato pozita. Është sikur në ballin e çdo grimce të ishte shkruar se ku do të arrijë ajo përfundimisht – domethënë, “Ajo do të jetë ushqim për filan qelizë”. Ky rregull i mahnitshëm na tregon neve se emri i çdo njeriu është shkruar në rizkun e tij, ashtu siç është shkruar rizku i tij në ballin e tij me penën e fuqisë.

A do të ishte  e mundur që: Krijuesi Mëshirëplotë, Zotëruesi i Fuqisë Absolute dhe i Urtësisë gjithëpërfshirëse, i Cili ushqen e mbështet me një fuqi të pakufishme dhe me një urtësi gjithëpërfshirëse, i Cili ka një sundim absolut mbi të gjitha qëniet duke filluar nga grimcat e vockëla për tek planetët dhe që i sjell e i drejton ato të gjitha brenda një rregulli e drejtpeshimi të hollë, të mos shkaktojë ‘krijimin e fundit’, apo të jetë i pamundur për ta bërë atë?

Kështu, shumë vërsete të Kur’anit i paraqesin shikimit të njeriut këtë ‘krijim të urtë të parë si shembull krahasues për krijimin e fundit’, i cili do të ndodhë tek ringjallja e të vdekurve dhe tek tubimi i madh dhe këtë e bën me qëllim që të largojë dyshimet dhe pasigurinë nga mendja e njeriut. Ai thotë:

قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى اَنْشَاَهَا اَوَّلَ مَرَّةٍ

“Thuaj: ‘Ai do t’u japë jetë atyre, i Cili i krijoi për herë të parë.”[551]

 Domethënë, Ai i Cili ju krijoi ju nga asgjëja, në një formë kaq të urtë, është Ai i Cili do t’ju sjellë në jetë përsëri në Ahiret.

Dhe Ai thotë:

وَهُوَ الَّذِى يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ اَهْوَنُ عَلَيْهِ

“Është Ai i Cili e fillon krijimin, pastaj do ta përsërisë atë (pasi të jetë shuar) dhe kjo është shumë e lehtë për Të.”[552]

“Domethënë, rikthimi juaj dhe ardhja në jetë në ringjallje është më e lehtë dhe më pa shqetësime se sa krijimi juaj në këtë botë.”

Ashtu siç është më e lehtë dhe më pa shqetësime për ushtarët e një regjimenti, të cilët janë shpërndarë për të pushuar, për t’u rimbledhur nën flamurin e regjimentit përsëri me rënien e borisë, po ashtu, sipas arsyes, është më e lehtë dhe më e mundur se sa krijimi i parë për grimcat themelore të trupit, të cilat janë të bashkëshkrira, të njohura e të lidhura me njëra-tjetrën, që të rimblidhen me rënien e Borisë së melekut Hazreti Israfil a.s. dhe t’i përgjigjen urdhrit të Krijuesit të Gjithëlavdishëm me fjalët: “Urdhëro, o Zoti ynë!”. Dhe gjithashtu, ndoshta nuk do të ishte e domosdoshme për të gjitha grimcat që të rimblidhen. Pjesët themelore dhe grimcat esenciale, të cilat janë si bërthamat dhe farërat për trupat dhe që në një hadith quhen:  عَجْبُ الذَّنَبْ “Rrënja e bishtit”, mund të jenë të mjaftueshme si një bazë dhe themel për krijimin e dytë. Krijuesi i Gjithurtë mund të ndërtojë trupin njerëzor mbi to.

Kjo që vijon është krahasimi i drejtë për të cilin tregon vërseti i tretë:

وَ مَا رَبُّكَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبِيدِ

 “Dhe Zoti yt nuk është aspak i padrejtë ndaj robërve të Tij.” [553]

Ne shpesh shikojmë në këtë botë se njerëzit tiranë, mëkatarë dhe mizorë i kalojnë jetët e tyre në qetësi e mirëqenie të madhe, ndërsa të shtypurit, të drejtit dhe fetarët jetojnë në vështirësi të mëdha dhe në zvetënim. Pastaj vjen vdekja dhe i bën të dy të barabartë. Në qoftë se kjo barazi nuk do të kishte një fund të qëllimshëm dhe nuk do të ishte e kufishme, atëherë një padrejtësi do të shfaqej qartë në çështje. Por, meqenëse urtësia Hyjnore dhe drejtësia janë të pastruara nga padrejtësia, po ashtu siç vërtetohet nga dëshmia e universit, ato, në mënyrë të vetëkuptueshme, kërkojnë një grumbullim përfundimtar ku të parët të ndëshkohen dhe të fundit të marrin shpërblimin e tyre. Kështu, njerëzit e mbrapshtë, dhe të mjerët mund të marrin ndëshkim e shpërblim në përputhje me mundësitë e potencialet e tyre. E bën këtë si simbol i drejtësisë së pastër dhe bosht për të, si një manifestim të urtësisë Hyjnore dhe duke u harmonizuar me të gjitha qëniet që janë bërë me urtësi në univers dhe duke qenë një vëlla i madh për to.

Po, sigurisht, banesa e kësaj dynjaje nuk e lejon lulëzimin e potencialeve të pakufishme të njeriut, të cilat përfshihen brenda shpirtit të tij. Kjo do të thotë se ai do të dërgohet tek një botë tjetër. Po, esenca e njeriut, në të vërtetë është e fuqishme, kështu ai është i caktuar për përjetësi. Natyra e tij është e lartë, prandaj krimet e tij janë të mëdha. Ai nuk u ngjason qënieve të tjera. Rregulli i tij është i rëndësishëm, gjithashtu. Ai nuk mund të jetojë pa rregull; ai nuk mund të jetojë pa kuptim. Ai nuk mund të lihet e të shkojë kot; ai nuk mund të dënohet me një asgjësim absolut; ai nuk mund të ikë për tek mosekzistenca e pastër. Xhehennemi e ka hapur gojën e tij dhe e pret atë. Dhe Xhenneti i ka hapur krahët e tij të hijshëm të përqafimit dhe po e shikon atë. Meqenëse e Vërteta e Tretë e Fjalës së Dhjetë i ka demonstruar këto dy shembuj me të gjithë bukurinë, ne do ta presim diskutimin këtu.

Nëpërmjet shembullit, ti mund të bësh analogji dhe studioji vërsetet e tjera nga Kur’ani të ngjashme me dy vërsetet e lartëpërmendura, të cilët përfshijnë shumë prova të holla e të arsyeshme. Kështu këto Dhjetë Burime e Boshte qëndrorë formojnë një provë vendimtare dhe një intuitë të sigurt. Dhe ashtu si intuita e shëndoshë dhe prova e fuqishme që për ringjalljen trupore janë dëshmi vendimtare për shkakun dhe domosdosh-mërinë e Kijametit dhe të Ringjalljes trupore, po ashtu Emrat e Bukur Hyjnorë: El-Hakimu, Er-Rahimu, El-Hafidhu, El A’dilu, i Gjithurti, Mëshirëploti, Ruajtësi dhe i Drejti, e kërkojnë ekzistencën e Ditës së Kijametit dhe lumturinë e përjetshme dhe tregojnë realizimin dhe ndodhjen e tyre në mënyrë të prerë, nga Autori i Gjithëlavdishëm ashtu siç e vërtetuam në Fjalën e Dhjetë.

Domethënë, çështjet që e bëjnë të domosdoshme ringjalljen e të vdekurve dhe Ditën e Kijametit janë aq të fuqishme saqë ato nuk lënë vend fare për ndonjë dyshim apo pasiguri.

 

PIKA E TRETË THEMELORE

Vepruesi i Vetëm xh.sh. zotëron një fuqi absolute. Po, padyshim, çështjet që e bëjnë të domosdoshme ringjalljen e të vdekurve ekzistojnë. Gjithashtu, Ai i Cili do ta shkaktojë atë, është i Gjithëfuqishëm në shkallën më të skajshme. Nuk ka asnjë mangësi në Fuqinë e Tij. Gjërat më të mëdha dhe ato më të vogëlat janë të barabarta në lidhje me fuqinë e Tij. Për Të është aq e lehtë ta krijojë pranverën, aq sa krijimi i një luleje. Po, është Një i Vetëm i Gjithëfuqishëm, madhështinë e të Cilit dhe fuqinë e Tij e dëshmon kjo gjithësi, bashkë me të gjithë diejt e saj, yjet, botët, grimcat dhe substancat me gjuhë të pafundme. Atëherë a ka të drejtë ndonjë dyshim, iluzion apo mosbesim që ta vlerësojnë si të pamundur për atë Fuqi absolute ringjalljen e trupave? Në të vërtetë, duket e qartë për shikimin se në çdo shekull brenda kësaj bote, i Gjithëfuqishmi i vetëm i lavdisë krijon qënie të reja, të mirorganizuara e udhëtuese, Ai krijon në çdo vit, dhe madje në çdo ditë një botë të re e të mirorganizuar. Ai, në mënyrë të vazhdueshme, krijon e ndryshon me urtësi të plotë botët dhe qëniet kalimtare njëra pas tjetrës në faqen e qiejve dhe të tokës. Ai var në spangon e kohës botëra të mirorganizuara aq sa numri i shekujve, i viteve dhe madje sa numri i ditëve dhe nëpërmjet tyre demonstron madhështinë e Fuqisë së Tij. Ai ia bashkangjit kokës së globit tokësor lulen e madhe të pranverës të cilën Ai e zbukuron me njëqind mijë qëndisje ringjalljeje sikur ajo të ishte një lule dhe nëpërmjet saj, Ai shfaq plotësimin e urtësisë së Tij dhe bukurinë e artit të Tij.

A mund të thuhet për Një të Tillë, “Si mundet Ai të shkaktojë ringjalljen e të vdekurve dhe si mundet Ai ta transformojë këtë dynja në Ahiret”. Vërseti vijues shpall fuqinë e plotë të të Gjithëfuqishmit, dhe tregon se asgjë nuk është aspak e vështirë për Të, se për fuqinë e Tij nuk paraqet asnjë vështirësi si më e vogëla e gjërave, po ashtu dhe më e madhja. Për fuqinë e Tij krijimi i individëve të panumërt është aq i lehtë sa krijimi i një individi të vetëm.

مَا خَلْقُكُمْ وَلاَ بَعْثُكُمْ اِلاَّ كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ

“Krijimi i ju të gjithëve dhe ringjallja e ju të gjithëve janë si (krijimi dhe ringjallja) e një njeriu të vetëm.”[554]

Ne e kemi shpjeguar kuptimin thelbësor të këtij vërseti, në mënyrë të përmbledhur, tek Përfundimi i Fjalës së Dhjetë, në mënyrë të hollësishme, tek Trajtesa e titulluar “Nokta” Një pikë nga Drita e njohjes së Zotit xh.sh.”, dhe në Letrën e Njëzet. Në lidhje me diskutimin këtu, ne do të sqarojmë një pjesë të saj, në formën e “Tre çështjeve”, si vijon:

Fuqia Hyjnore është esenciale, prandaj pafuqia nuk mund të ndërhyjë në të. Gjithashtu, ajo lidhet me dimensionet e brendshme të gjërave, kështu pengesat nuk mund të ndërfuten e të depërtojnë absolutisht në to. Gjithashtu, lidhja e saj është në përputhje me ligjet, kështu të pjesshmet janë të barabarta me universalet dhe gjërat e vogëla janë si ato gjithëpërfshirëset. Ne do t’i provojmë këto tre çështje:

 

ÇËSHTJA E PARË

Fuqia e parapërjetësisë është një cilësi e domosdoshme e natyrshme e Esencës madhështore e të shenjtë Hyjnore. Domethënë, ajo është nga domosdoshmëria thelbësore për Esencën e shenjtë; ajo kurrësesi nuk mund të ndahet prej saj. Meqenëse çështja është kështu, është e vetëkuptueshme se pafuqia, e cila është e kundërta e fuqisë, nuk mund të depërtojë absolutisht tek Esenca që e bën të domosdoshme atë Fuqi, sepse po të ishte kështu, kjo do të shkaktonte bashkimin e të kundërtave. Meqenëse pafuqia nuk mund të futet tek Esenca, atëherë ajo, në mënyrë të vetëkuptueshme, nuk mund të ndërhyjë tek Fuqia e cila është cilësia e natyrshme vetjake e asaj Esence. Meqenëse pafuqia nuk mund të ndërhyjë tek ajo Fuqi Esenciale, atëherë në mënyrë të qartë nuk mund të ndodhen shkallë në të, sepse ekzistenca e shkallëve në çdo gjë është nëpërmjet të kundërtave me të.

Për shembull, shkallët në nxehtësi janë nëpërmjet ndërhyrjes së të ftohtit, dhe shkallët e bukurisë janë nëpërmjet ndërhyrjes së shëmtisë; Edhe ti bëj shembuj të tjerë në të njëjtën mënyrë… Ndërsa meqenëse tek qëniet e mundshme, këto nuk janë të vërteta dhe cilësi të domosdoshme të bashkëlindura natyrale, të kundërtat e tyre mund të futen tek ato. Me ndodhjen e shkallëve lindin në botë larmia, mospërputhja, dhe ndryshimi. Meqenëse nuk mund të ndodhen shkallë tek Fuqia e Parapërjetësisë, atëherë nga domosdoshmëria, ato gjëra të dekretuara prej saj janë në lidhje me atë Fuqi. Kështu barazohet më e madhja me më të vogëlën dhe grimcat janë të njëjta me yjet. Ringjallja e të gjithë njerëzve do të jetë aq e lehtë për atë fuqi si ringjallja e një individi të vetëm; krijimi i pranverës është aq i lehtë si formimi i një luleje të vetme. Ndërsa në qoftë se do t’u atribuohej shkaqeve, një lule e vetme do të ishte aq e vështirë aq sa pranvera.

Është provuar tek shënimi i paragrafit të fundit të shkallës së katërt te “Zoti është më i madhi”, në Stacionin e Dytë të kësaj Fjale, dhe në Fjalën e Njëzet e Dytë dhe në Letrën e Njëzet dhe në shtojcën e saj, se kur krijimi i qënieve i atribuohet Një të Vetmi të Unitetit, të gjitha gjërat bëhen aq të lehta sa një gjë e vetme. Ndërsa në qoftë se ato do t’u atribuoheshin shkaqeve, krijimi i një gjëje të vetme bëhet aq e vështirë dhe problematik sa ai i të gjitha gjërave.

 

ÇËSHTJA E DYTË

Fuqia Hyjnore lidhet me dimensionet e brendshme të gjërave. Po, në të vërtetë, universi ka dy fytyra si një pasqyrë. Njëra është fytyra e saj e jashtme, e cila i ngjason anës së ngjyrosur të pasqyrës, ndërsa tjetra është fytyra që shikon Krijuesin e saj. Kjo i ngjason anës së ndritshme të pasqyrës. Fytyra e saj e jashtme është arena e të kundërtave. Është ajo ku shfaqen çështjet si, e bukura dhe e shëmtuara; e mira dhe e keqja; e madhja dhe e vogëla; e vështira dhe e lehta. Për shkak të kësaj, Autori i Gjithëlavdishëm i ka bërë shkaqet e dukshme një perde për drejtimin dhe dispozitat e fuqisë së Tij, me qëllim që Dora e Fuqisë të mos shfaqet vetë drejtpërdrejt në çështje të pjesshme që shfaqen për mendjet e mangëta të cilat e shohin të dukshmen sikur ato janë të parëndësishme ose të padenja, sepse madhështia dhe dinjiteti e kërkojnë atë të jetë kështu. Por Ai nuk ua dha efektin e vërtetë shkaqeve dhe ndërmjetësive, sepse Uniteti i Njësisë kërkon gjithashtu që të jetë kështu.

Sa për fytyrën e qënieve e cila shikon tek Krijuesi i saj, në çdo gjë ajo është e ndritshme, ajo është e pastër, Ngjyrat dhe shformimet e individualitetit nuk ndërhyjnë në të. Ky aspekt sheh nga Krijuesi i tij pa ndërmjetës. Nuk ka zinxhirë e vendosje shkaqesh në të. Shkaku dhe pasoja nuk mund të ndërhyjnë në të. Ai aspekt nuk përmban asgjë të shtrembëruar, të prishur apo të përdredhur. Pengesat nuk mund të ndër-hyjnë në të. Një grimcë në të, bëhet vëlla me diellin.

Shkurtazi: Ajo -Fuqia Hyjnore- është edhe e thjeshtë, edhe e pafun-dme, edhe esenciale. Vendi i lidhjes së gjërave me Fuqinë Hyjnore nuk ka as ndërmjetësi, as njollë, as shfaqje kryengritjeje. Prandaj brenda sferës së fuqisë Hyjnore, e madhja nuk i mburret të voglës, xhemati -komuniteti- nuk preferohet mbi individin. Universalet nuk mund të bëjnë naze e të mburren përpara të pjesshmeve brenda asaj Fuqie Hyjnore.

 

ÇËSHTJA E TRETË

Lidhja e fuqisë Hyjnore është në përputhje me ligjet. Domethënë, ajo e shikon të paktën, të shumtën, të voglën dhe të madhen me një shikim të vetëm të barabartë, pra i vlerëson ato njëlloj. Këtë çështje të pakuptueshme e të errët, ne do ta bëjmë më të lehtë për ta kuptuar me një numër krahasimesh.

Në univers, “Tejdukshmëria”, “Reciprokja” “Drejtpeshimi”, “Rregullsia”, “Zbërthimi (shkëputja, çlirimi)” dhe “Bindja”, secila prej tyre e bën të shumtën të barabartë me të paktën, dhe të madhen, të barabartë me të vogëlën.

Krahasimi i parë: Ky shpjegon “Misterin e tejdukshmërisë.”

Për shembull, imazhi i diellit dhe reflektimi, të cilat janë rrezatimi i tij dhe manifestimi, shfaqin të njëjtin identitet në sipërfaqen e detit dhe në çdo pikë të detit. Në qoftë se globi tokësor do të përbëhej nga copa të vogëla e të ndryshme qelqi dhe t’i zbulohej diellit pa perde, reflektimi i diellit do të ishte i njëjti në çdo copë dhe në të gjithë faqen e tokës, pa pengesë e bllokim, pa ndarje në copa dhe pa mangësi.

Në qoftë se ne do të supozonim që Dielli të ishte një veprues me dëshirë dhe nëpërmjet dëshirës së tij të jepte rrezatimin e dritës së tij dhe imazhin e reflektimit të tij, atëherë dhënia e rrezatimit të dritës së tij mbi të gjithë sipërfaqen e tokës nuk do të ishte më e vështirë për të se sa dëshmia e atij rrezatimi mbi një grimcë të vetme.

Krahasimi i dytë: Ky lidhet me misterin e “Reciprokërisë -ndërsjellësisë.”

Për shembull, le të supozojmë se ndodhet një rreth i gjërë, i përbërë nga qënie të gjalla, domethënë, nga qënie njerëzore, secili duke mbajtur një pasqyrë. Në qendrën e tij është një individ duke mbajtur një qiri. Rrezatimi dhe manifestimi i reflektuar në të gjitha pasqyrat që rrethojnë pikën qendrore do të jetë e njëjta, dhe lidhja e tij do të jetë pa pengesë, pa copëzim dhe pa mangësi e pakësim.

Krahasimi i tretë: Ky lidhet me misterin e “Drejtpeshimit (ekuilibrit.”)

Për shembull, në qoftë se do të kishim një peshore shumë të madhe, shumë të saktë dhe të ndjeshme dhe çfarëdo që të vendosej në dy pjatat e saj, dy diej, ose dy yje, ose dy male, ose dy vezë, ose dy grimca, ajo do të kërkonte të njëjtën forcë për ta ngritur njërën pjatë të atyre pjatave gjigante të ndjeshme në qiell dhe për ta ulur tjetrën në tokë.

Krahasimi i katërt: Ky lidhet me misterin e “Rregullsisë.”

Për shembull, një anije e madhe mund të kthehet aq lehtë sa një varkë e vockël lodër -kukull.

Krahasimi i pestë: Ky lidhet me misterin e “Zbërthimit.”

Për shembull, një natyrë e zbërthyer -e zhveshur- nga individualiteti i shikon të gjitha të pjesshmet, nga më të voglat për tek më të mëdhatë, si të barabarta e të njëjta dhe futet tek ato pa mangësi dhe pa copëzim. Cilësitë që janë të pranishme në aspektin e individualitetit të jashtëm nuk ndërhyjnë dhe nuk shkaktojnë ngatërresë; ato nuk e ndryshojnë shikimin e natyrës së zhveshur e të zbërthyer të tillë si ajo. Për shembull, një peshk shumë i vockël si një gjilpërë posedon një natyrë të tillë të zbërthyer të njëjtë si ajo e një balene. Ose një mikrob ka një natyrë shtazore të njëjtë me atë të një hundëbriri.

Krahasimi i gjashtë: Ky demonstron misterin e “Nënshtrimit -bindjes.” Për shembull, një komandant bën që një ushtar i vetëm të ecë përpara me komandën “Para marsh”, po me të njëjtën komandë ai bën që një ushtri të marshojë përpara. E vërteta e misterit të këtij krahasimi rreth bindjes është si më poshtë:

Siç është provuar nga eksperienca, çdo gjë në univers ka një pikë plotësimi, dhe çdo gjë ka një prirje drejt asaj pike. Prirja ose tendenca e rritur bëhet nevojë. Nevoja e rritur bëhet dëshirë. Dëshira e rritur bëhet tërheqje, dhe tërheqja, dëshira, nevoja dhe prirja, janë secila farëra dhe bërthama të cilat së bashku me esencat e gjërave u përshtaten urdhërave krijuese të Zotit të Gjithëfuqishëm. Plotësimi absolut i natyrës së vërtetë të qënieve të mundshme është ekzistencë absolute. Plotësimet e veçanta janë një ekzistencë e veçantë për çdo gjë e cila i ngre aftësitë e saja nga potencialja për tek aktualja. Kështu bindja e të gjithë universit ndaj urdhrit Hyjnor “Bëhu!” është e njëjtë si bindja e një grimce të vetme, e cila është si një ushtar i vetëm. Të përfshira të gjitha së bashku në bindjen dhe në përshtatshmërinë e qënieve të mundshme ndaj urdhërit të parapërjetësisë “Kun! (bëhu)”, që buron nga dëshira e parapërjetësisë, janë prirje, nevoja, dëshira dhe tërheqje të cilat janë shfaqjet e Dëshirës Hyjnore. Fakti se kur uji i hollë merr urdhrin, ai me një prirje të hollë mund të thyejë një copë hekuri, dhe demonstron fuqinë e misterit të nënshtrimit.

Në qoftë se këto gjashtë krahasime do të vëzhgoheshin në poten-cialet dhe në veprimet e qënieve të mundshme, të cilat janë të mangëta, të kufishme, të dobëta dhe nuk kanë ndonjë efekt të vërtetë, pa dyshim do të shikohej se çdo gjë është e barabartë në lidhje me Fuqinë e parapërjetësisë, e cila është edhe e parapërjetshme edhe e paspërjetshme, dhe e krijoi universin nga thjesht mosekzistenca dhe duke u shfaqur nëpërmjet veprave të madhështisë së saj, i lë të gjitha mendjet në habi. Asgjë fare nuk mund të jetë e vështirë për Të dhe Atë nuk e kap pavëmendshmëria. Një fuqi e Tillë nuk mund të peshohet me peshat e vogëla të këtyre mistereve dhe ato as nuk përshtaten me të. Por ato u përmendën për ta kuptuar më mirë subjektin dhe për të larguar dyshimet.

REZULTATI DHE PËRMBLEDHJA E PIKËS SË TRETË THEMELORE:

Meqenëse Fuqia e Parapërjetësisë është e pakufishme dhe Absolute, dhe ajo është cilësia e domosdoshme dhe e natyrshme e Esencës së Shenjtë madhështore; dhe meqenëse aspekti i brendshëm i panjollosur dhe i pa perde i çdo gjëje kthehet drejt Saj dhe shikon nga Ajo, dhe është në drejtpeshim me aspektin e mundësisë, i cili përbëhet nga mundësia e barabartë e qënies dhe e mosqënies; dhe meqenëse kjo fytyrë e brendshme është e bindur ndaj rregullit të krijimit dhe ndaj ligjeve Hyjnore të universit të cilat përbëjnë sheriatin më të madh, sheriatin e krijimit, dhe janë të zbërthyera, të pastëra dhe pa pengesa e veçori të ndryshme, atëherë sigurisht ashtu si gjëja më e vogël, edhe më e madhja nuk mund t’i bëjë naze e ballë asaj Fuqie.

Prandaj, risjellja në jetë e të gjitha qënieve me shpirtëra në ringjallje nuk është më e vështirë për fuqinë Hyjnore se sa ringjallja e një mize në pranverë. Kështu dekreti Kur’anor:

مَا خَلْقُكُمْ وَلاَ بَعْثُكُمْ اِلاَّ كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ

 “Krijimi i ju të gjithëve dhe ringjallja e ju të gjithëve janë si (krijimi dhe ringjallja) e një njeriu të vetëm.”[555], nuk është një ekzagjerim; është e vërtetë dhe korrekt.

Dhe pretendimi ynë se “Vepruesi posedon fuqi” është provuar e vërtetë në mënyrë të prerë; “nuk ka asgjë që ta ndalojë atë  nga ky aspekt.”

 

PIKA E KATËRT THEMELORE

Ashtu siç ka gjëra që bëjnë të domosdoshme ringjalljen e të vdekurve dhe tubimin e madh, dhe Vepruesi i Cili do ta shkaktojë ringjalljen e zotëron fuqinë për ta realizuar atë, po ashtu edhe kjo dynja ka potencialin -mudësinë- për ringjalljen e të vdekurve dhe për tubimin e madh. Ndodhen Katër çështje në këtë pohimin tonë se “dynjaja ka potencialin.”

E para: Është mundësia e vdekjes së kësaj bote.

E dyta: Është vdekja e saj e vërtetë.

E treta: Është mundësia e ringjalljes së dynjasë së shkatërruar e të vdekur dhe rindërtimi i saj në formën e Ahiretit.

E katërta: Është rindërtimi dhe ringjallja e vërtetë e saj të cilat janë të mundshme.

Çështja e parë:

Vdekja e universit është e mundshme, sepse në qoftë se diçka është përfshirë në ligjin e procesit të plotësimit, atëherë në çdo rast ka rritje dhe zhvillim në të. Dhe në qoftë se ndodhet rritje dhe zhvillim, kjo do të thotë se ajo gjë ka jetë të natyrshme në çdo situatë. Dhe në qoftë se ajo ka një jetë të natyrshme, atëherë duhet të ketë një exhel -kohë- për vdekjen e saj natyrale.

Është vërtetuar nëpërmjet një arsyetimi të deduktueshëm bindës dhe nëpërmjet një hetimi të gjërë se gjërat nuk mund ta shpëtojnë veten nga kthetrat e vdekjes. Po, në të vërtetë, ashtu si njeriu që është si një botë e vogël dhe nuk mund të shpëtojë nga shkatërrimi; po ashtu bota e cila është një njeri i madh, gjithashtu, nuk mund të shpëtojë nga kthetrat e vdekjes. Ajo gjithashtu do të vdesë dhe pastaj do të ringjallet, ose ajo do të shtrihet për pushim dhe pastaj do t’i hapë sytë e saj në mëgjesin e ringjalljes. Dhe, gjithashtu, ashtu si një pemë e gjallë, e cila është një kopje e zvogëluar e universit që nuk mund ta shpëtojë jetën e saj nga shkatërrimi dhe kalbja, po  ashtu zinxhiri i krijesave, i cili është degëzuar nga pema e krijimit, nuk mund ta shpëtojë veten nga shkatërrimi dhe shkrirja me qëllim që të rindërtohet e ripërtërihet. Në qoftë se me lejen e Vullnetit të Parapërjetësisë, ndonjë sëmundje e jashtme ose ngjarje shkatërruese nuk do t’i binte dynjasë para vdekjes së saj natyrale, dhe Autori i saj i Gjithurtë nuk do ta shkatërronte atë para asaj kohe, sigurisht sipas një llogaritje shkencore, një ditë do të vijë kur kuptimet dhe misteret e këtij vërseti,

اِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ , وَاِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ , وَاِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ , اِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ , وَاِذَا الْكَوَاكِبُ انْتَثَرَتْ , وَاِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ,

 “Kur dielli të mbështillet dhe të humbë dritën dhe të përmbyset. Dhe kur yjet të bien dhe kur malet të jenë shkulur e të zhduken. Kur qielli të plasë. Kur yjet të kenë rënë dhe të jenë derdhur. Dhe kur detet të shpërthehen (ose të thahen). El-infiktar 1-3.”[556]

do të bëhen të dukshme me lejen e të Gjithëfuqishmit të vetëm të Parapërjetësisë. Dhe se kjo dynja e cila është si një njeri i madh, do të fillojë grahmat e fundit dhe agonitë e vdekjes; ajo do ta mbushë hapësirën dhe do ta bëjë atë të jehonojë me një regëtimë të fundit, me valë të shpirtit, në mënyrë të tmerrshme dhe me një zë shkatërrimtar dhe, duke buçitur e shungulluar, ajo do të vdesë. Pastaj, me një urdhër Hyjnor, ajo do të ringjallet përsëri.

 

NJË  ÇËSHTJE  E  HOLLË  ALUDUESE

Ashtu siç ngrin uji për dëmin e tij, dhe akulli shkrin për dëmin e vet, dhe thelbi -bërthama- merr fuqi për dëmin e lëvozhgës dhe, një fjalë bëhet e rëndë -e trashë- për dëmin e kuptimit, dhe shpirti dobësohet për llogari të trupit, dhe trupi bëhet më i dobët dhe më i hollë për llogari të shpirtit, po kështu kjo botë e dendur, bëhet e tejdukshme dhe e holluar me funksionimin e makinerisë së jetës për llogari të Ahiretit, që është bota e hollë dhe e shkëlqyer. Fuqia Krijuese duke e përhapur dritën e jetës mbi objektet e trasha e të dendura, të pajeta, të shfarosshme dhe të vdekura me një aktivitet të çuditshëm, është një shenjë se Ajo e shkrin, e zbut, e djeg dhe e ndriçon këtë botë të dendur me dritën e jetës për llogari të botës së hollë.

Po, në të vërtetë, nuk ka rëndësi se sa i dobët është realiteti; ai nuk vdes; ai nuk asgjësohet si formë, përkundrazi ai ecën e udhëton nëpër individë e në forma. Realiteti rritet, zhvillohet dhe gradualisht shtrihet, ndërsa guaska, lëvozhga, dhe forma hollohen, vjetërohen dhe copëtohen; ato ripërtërihen në formë më të bukur me qëllim që t’i përshtaten realitetit të shtatit i cili është i qëndrueshëm dhe i zmadhuar. Në lidhje me zmadhimin dhe zvogëlimin, realiteti dhe forma janë në raport të kundërt. Domethënë, sa më shumë të rritet forma e ngurtë (lëndore), aq më i dobët bëhet realiteti. Sa më e vogël të bëhet forma e ngurtë, po në atë shkallë realiteti bëhet më i fortë.

Kështu, ky ligj i rrethon të gjitha gjërat e përfshira në procesin e plotësimit. Kjo do të thotë se është e sigurt që një kohë do të vijë kur bota e dukshme, e cila është lëvozhga dhe forma e realitetit të fuqishëm të universit, do të copëtohet në të, me lejen e Krijuesit të Gjithëfuqishëm. Pastaj ajo do të ripërtërihet në një formë më të bukur.

Misteri i vërsetit:

يَوْمَ تُبَدَّلُ اْلاَرْضُ غَيْرَ اْلاَرْضِ

“Ditën kur toka do të zëvendësohet me tjetër tokë”[557]  do të realizohet.

Shkurtazi: Vdekja e botës është e mundshme, dhe për të nuk ka absolutisht dyshim.

Çështja e dytë:

Kjo është vdekja e vërtetë e dynjasë. Prova e kësaj çështjeje është konsensusi i të gjitha feve të shpallura, dëshmia e natyrave të shëndosha dhe treguesi i të gjitha ndryshimeve, transformimeve dhe tjetërimeve në univers dhe dëshmia, aq sa numri i shekujve dhe i viteve nëpërmjet vdekjeve të tyre në këtë bujtinë të kësaj dynjaje të të gjitha botëve të gjalla dhe botëve të lëvizshme, për vdekjen e vetë kësaj dynjasë sonë.

Në qoftë se dëshiron të imagjinosh agonitë e vdekjes së dynjasë ashtu siç i tregon Kur’ani, mendo se si pjesët e universit janë lidhur me njëra-tjetrën me një rregull të saktë e të lartë. Ato mbahen me një lidhje të tillë të fshehtë, me një lidhje delikate e të hollë dhe janë aq të lidhura brenda një rregulli, saqë një trup i vetëm qiellor në qoftë se do të merrte urdhrin: “Bëhu!” ose “Dil nga orbita!”, atëherë e gjithë bota do të vuante agonitë e vdekjes së saj, yjet do të përplaseshin, trupat qiellorë do të ndesheshin e mbështjelleshin, dhe një zhurmëri e madhe e gjëmim do të fillonte në hapësirën e pafundme si zëri shkatërrimtar i miliona gjyleve të topave dhe i predhave të artilerive të mëdha me përmasën e globit tonë, madje edhe më e madhe, duke u përplasur e ndeshur me njëra-tjetrën, duke lëshuar breshëri shkëndijash, malet duke fluturuar e duke marrë arratinë, detet duke u djegur, dhe sipërfaqja e tokës duke u rrafshuar e duke u bërë shesh -pa kodrina.

Kështu, nëpërmjet kësaj vdekjeje dhe atyre agonive, Fuqia e të Vetmit të parapërjetësisë do ta tund universin; Ai xh.sh. do ta pastrojë universin, dhe Xhehennemi dhe lëndët e tij do të tërhiqen e veçohen në një anë, dhe Xhenneti dhe lëndët e përshtatshme për të do të shfaqen e dalin tek ana tjetër, dhe bota e Ahiretit do të duket qartë.

Çështja e tretë:

Rikthimi i jetës së botës, e cila do të vdesë, është i mundshëm, sepse, ashtu siç është provuar në ‘Pikën e Dytë themelore’; nuk ka mangësi në Fuqinë Hyjnore. Dhe gjërat që e bëjnë atë të domosdoshme janë tej mase të fuqishme. Çështja është brenda botës së mundësisë. Në qoftë se një çështje e mundshme ka diçka tej mase të fuqishme duke e bërë të domosdoshme atë dhe nuk ka mangësi në fuqinë e vepruesit, atëherë ajo nuk mund të shikohet si e mundshme, por si një çështje aktuale e vërtetë.

 

NJË  PIKË  ALUDUESE

Në qoftë se universi do të studiohej me vëmendje, do të shihej se brenda tij ndodhen dy elemente që janë shpërndarë gjithandej dhe janë bërë të rënjëzuar; me gjurmët e tyre dhe me frutat si: e mira dhe e keqja, bukuria dhe shëmtia, dobia dhe dëmi, plotësimi dhe mangësia, drita dhe errësira, udhëzimi dhe çudhëzimi, drita dhe zjari, besimi dhe mosbesimi, bindja dhe mosbindja, dhe frika dhe dashuria; këto të kundërta përplasen me njëra-tjetrën në univers. Ato në mënyrë të vazhdueshme shfaqen nëpërmjet ndryshimit dhe transformimit, sikur ato mobilizohen e bëhen gati për një botë tjetër.

Sigurisht, degët dhe rezultatet e atyre dy elementeve, të cilët janë të kundërt, do të vazhdojnë në përjetësi; ato do të dallohen e ndahen nga njëri-tjetri atje. Atëherë, ato do të shfaqen atje në formën e Xhennetit dhe të Xhehennemit. Meqenëse ajo botë e qëndrueshme do të shndërrohet e do të bëhet nga kjo botë e përkohshme, atëherë elementet themelore të botës sonë, sigurisht, do të shkojnë në përjetësi e qëndrueshmëri. Po, në të vërtetë, Xhenneti dhe Xhehennemi janë dy degët e pemës së krijimit, e cila shtrihet, anon dhe shkon drejt përjetësisë; ato janë dy  rezultatet e zinxhirit të universit, dhe dy depot e kësaj rrjedhe të aktivitetit Hyjnor; dhe ato të dyja janë vendi i shfaqjes, njëri për mirësinë Hyjnore, ndërsa tjetri për zemërimin Hyjnor. Kur Dora e Fuqisë e tund universin me një lëvizje shumë të fortë, ato dy pellgje do të mbushen me lëndë të përshtatshme për secilën.

Sekreti I Kësaj Pike Aluduese Është Siç Vijon: I Gjithurti i Parapërjetësisë, ashtu siç e kërkon medoemos urtësia e Tij e parapërjetësisë dhe mirëbërësia  e Tij e përjetshme, e krijoi këtë botë që të jetë një vend prove, një arenë testimi; një pasqyrë e Emrave të Tij të Bukur, një faqe për penën e Paracaktimit Hyjnor dhe të fuqisë së Tij. Tani prova dhe testimi janë shkaku i rritjes dhe i zhvillimit; dhe rritja e zhvillimi janë shkak për t’u zbuluar potencialet e bashkëlindura, dhe zbulimi i potencialeve është shkak për shfaqjen e prirjeve dhe të aftësive, dhe kjo shfaqje e aftësive u shkakton të vërtetave relative të bëhen të dukshme. Dhe të vërtetat relative duke u bërë të dukshme shkakton shfaqjen e qëndisjeve të manifestimeve të Emrave të Bukur  të Krijuesit të Gjithëlavdishëm dhe transformimin e qënieve të universit në formën e mesazheve të përjetshme Hyjnore. Nëpërmjet këtij misteri të testimit dhe misterit të ngarkimit të njeriut me disa detyra që çojnë në pastrimin e esencave të shpirtërave të lartësuar të cilët janë si diamanti nga lëndët e shpirtërave të ulët që janë si qymyri, dhe të dy ndahen nga njëri-tjetri.

Kështu, meqenëse është për mistere të tilla si këto, dhe për shem-buj të tjerë të hollë e të lartë urtësie, që ne akoma nuk i njohim, i Gjithëdituri i Gjithëfuqishëm e krijoi botën me këtë formë, dhe gjithashtu, Ai e deshi ndryshimin dhe transformimin e kësaj bote për ato shembuj të lartë urtësie. Ai i përziu bashkë të kundërtat me urtësi për ndryshimin dhe transformimin e saj, dhe  i solli ato ballë për ballë. Duke bashkuar të dëmshmen me të dobishmen, duke përfshirë të keqen me të mirën , dhe duke përzier shëmtinë me bukurinë, Ai i gatoi të kundërtat së bashku si brumë, dhe e bëri universin t’i nënshtrohet ligjit të ndryshimit dhe shndërrimit, parimit të transformimit dhe të plotësimit.

Do të vijë një ditë kur ky vend testimi të jetë mbyllur, kur periudha e provimit të ketë përfunduar, kur Emrat Hyjnorë t’i kenë përmbushur dispozitat e tyre, kur Pena e Kaderit Hyjnor të ketë përfunduar shkrimin e mesazheve të saj, kur Fuqia Hyjnore të ketë plotësuar qëndisjet e artit të saj, kur qëniet të kenë përmbushur detyrat e tyre, kur krijesat të kenë kryer aktet e tyre të shërbimit, kur çdo gjë të ketë shprehur kuptimin e vet, kur kjo botë kalimtare të ketë prodhuar fidanet e Ahiretit, kur toka të ketë shfaqur dhe ekspozuar të gjitha mrekulitë e Fuqisë së Autorit të Gjithëfuqishëm dhe të gjitha çudirat e artit të Tij, dhe kur kjo botë e përkohshme t’i ketë bashkëngjitur spangos së kohës tablotë që formojnë panoramat dhe pamjet e përjetësisë. Atëherë urtësia e përjetshme dhe mirëbërësia e Krijuesit të Gjithëlavdishëm bëjnë të domosdoshme që të shfaqen të vërtetat e rezultateve të atij testimi dhe rezultatet e shfaqjeve të Emrave të Bukur Hyjnorë, të vërtetat e atyre mesazheve të penës së Kaderit Hyjnor, origjinalet e atyre modeleve të qëndisjeve të Artit të Tij, qëllimet dhe dobitë e detyrave të qënieve, shpërblimet e akteve, të vërtetat e kuptimeve të atyre Fjalëve që shpreh libri i universit, mugullimi i farërave të përgatitjeve të bashkëlindura, hapja e dyerve të gjykatës më të lartë, shfaqja e pamjeve të marra nga kjo botë, grisja e perdeve të shkaqeve të jashtme të dukshme dhe nënshtrimi i çdo gjëje drejpërdejt ndaj urdhërit të Krijuesit të Gjithëlavdishëm.

Dhe meqenëse urtësia e parapërjetësisë dhe mirëbërësia e përjetshme e Krijuesit të Gjithëlavdishëm i bëjnë të domosdoshme këto të vërteta, ato kërkojnë pastrimin e atyre të kundërtave me qëllim që të shpëtojnë botën nga ndryshimi dhe përkohshmëria, nga transformimi dhe zhdukja, dhe të ndajnë shkaqet e ndryshimit nga lëndët e konfliktit. Dhe sigurisht Krijuesi do të shkaktojë ringjalljen dhe do t’i pastrojë të kundërtat me qëllim që t’i shfaqë ato rezultate.

Kështu, si rezultat i këtij pastrimi , Xhehennemi do të marrë formën e tij të përjetshme e të tmerrshme dhe banorët e tij do të manifestojnë kërcënimin:

وَامْتَازُوا الْيَوْمَ اَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ

 “Ndahuni këtë ditë (nga besimtarët), o kriminelë (mëkatarë).”[558]

Dhe Xhenneti do të marrë formën e tij madhështore e të përjetshme, ku njerëzit e tij dhe ata që janë të denjë për xhennet do të manifestojnë adresimin:

سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ

 “(Dhe Ruajtësit e tij do të thonë): Paqja qoftë mbi ju! Punuat mirë, hyni pra, këtu për të banuar në të përgjithmonë.”[559]

Siç është provuar në pyejten e dytë të Stacionit të Parë të Fjalës së Njëzet e Tetë, nëpërmjet Fuqisë së tij të plotë, i Gjithurti i Parapërje-tësisë do t’u japë banorëve të këtyre dy banesave trupa të përjetshëm e të qëndrueshëm të cilët nuk do t’i nënshtrohen shpërbërjes e ndryshimit, pleqërisë apo zhdukjes, sepse nuk do të ketë atje shkaqe ndryshimi të cilat çojnë në zhdukje.

Çështja e katërt:

Kjo është e mundshme, ajo do të ndodhë. Në të vërtetë, pas vdekjes, dynjaja do të ringjallet. Pasi ajo të jetë shkatërruar, Krijuesi i Gjithëfuqishëm, i Cili e ndërtoi për herë të parë, do ta rindërtojë, madje në një forme më të mirë, dhe do ta ndryshojë atë duke e bërë njërën nga vendbanimet e Ahiretit. Ashtu siç është prova më e fortë për këtë, së pari Kur’ani i gjithurtë me të gjitha vërsetet e tij duke përfshirë mijëra nga provat e arsyeshme dhe të gjitha shkrimet e shpallura qiellore, po ashtu bëjnë atributet e të Gjithëlavdishmit të Vetëm lidhur me fuqinë e Tij dhe ato që i përkasin bukurisë së Tij dhe të gjithë Emrat e Tij të Bukur, duke treguar në një mënyrë  të qartë për ndodhjen e kësaj ringjalljeje.

Gjithashtu të gjitha urdhëresat e Tij xh.sh., të shpallura tek të gjithë profetët dhe të dërguarit që nëpërmjet të gjitha atyre dekreteve qiellore Ai ka premtuar se Ringjallja dhe kijameti do të ndodhin. Dhe meqenëse ka premtuar, Ai sigurisht do ta shkaktojë atë. Ju mund t’i referoheni të Vërtetës së Tetë të Fjalës së Dhjetë lidhur me këtë çështje. Gjithashtu, ashtu si me në krye Muhammedin Arab a.s.m. bashkë me fuqinë e një mijë mrekullive të Tij, dhe të gjithë profetët dhe mesazhierët, evlijatë dhe të drejtët të cilët të gjithë pajtohen në mendimin duke rënë dakord lidhur me ndodhjen e ringjalljes dhe kanë njoftuar për të, po ashtu bën universi bashkë me të gjitha shenjat e tij krijuese që njoftojnë  për ndodhjen e kësaj ringjalljeje.

Shkurtazi:  “Fjala e Dhjetë” me të gjitha të vërtetat e saja, dhe Fjala e Njëzet e Tetë me të gjitha provat e saj, në mënyrë të veçantë në Stacionin e Dytë të Lasijjemat –sidomosve, meqenësve-, kanë demonstruar me të gjithë sigurinë si shfaqja e diellit në mëngjes pas perëndimit të tij, se dielli i së vërtetës do të shfaqet përsëri në formën e jetës së Ahiretit pas perëndimit të jetës së dyjnasë.

Kështu, duke kërkuar ndihmë nga Emri Hyjnor El-Hakim –i Gjithurti- dhe duke përfituar nga shkëlqimi i Kur’anit, qysh nga fillimi e gjer këtu, shpjegimet tona kanë marrë formën e “Katër Pikave themelore”  me qëllim që ta  përgatisin zemrën për pranim, nefsin për nënshtrim dhe që ta bindin menden. Po kush jemi ne që flasin për një çështje si kjo? Fjala e vërtetë dhe gjykimi i drejtë është ajo që thotë Pronari i kësaj dynjaje, Krijuesi dhe Zoti i këtyre qënieve… Ndërsa ne, vetëm duhet t’i nënshtrohemi dhe ta dëgjojmë Atë. A mund të guxojnë të tjerët të ndërhyjnë jozyrtarisht kur flet Pronari i kësaj prone!…

Ne duhet ta dëgjojmë Fjalimin e parapërjetësisë së Autorit të Gjithurtë të cilin Ai ua adreson të gjitha rangjeve dhe radhëve të grupeve të qënieve të çdo shekulli që vijon në xhaminë e dynjasë, në mësonjëtoren e cila është toka, me mijëra dekrete dhe i Cili e lëkund të gjithë universin:

اِذَا زُلْزِلَتِ اْلاَرْضُ زِلْزَالَهَا , وَاَخْرَجَتِ اْلاَرْضُ اَثْقَالَهَا , وَ قَالَ اْلاِنْسَانُ مَالَهَا , يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ اَخْبَارَهَا , بِاَنَّ رَبَّكَ اَوْحَى لَهَا , يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ اَشْتَاتًا لِيُرَوْا اَعْمَالَهُمْ , فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ , وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ,

“Kur toka të dridhet me tronditjen e madhe (për të fundit herë). Dhe kur toka të nxjerrë jashtë barrën e saj (gjithë ç’ka brenda). Atë Ditë ajo do të shpallë njoftimet e saj (për të gjithë sa ka ndodhur mbi të nga e mira dhe e keqja), sepse Zoti yt e ka frymëzuar atë. Atë Ditë njerëzimi do të paraqiten të veçuar në grupe që t’u tregohen veprat e tyre; “kësisoj, kushdo që bën mirësi sa një thërrmijë qoftë, do ta shohë atë, dhe kushdo që bën keq sa një thërrmijë qoftë, do ta shohë atë.”[560]  Dhe:

وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا اْلاَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هذَا الَّذِى رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَاُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِيهَا اَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

 “Dhe përgëzoji ata që besojnë dhe punojnë mirësi e drejtësi se për ta do të ketë kopshte të begatë (të Xhennetit) nën të cilët rrjedhin lumenj. Çdo herë që do t’u shërbehet me fruta të tij, ata do të thonë: “Këta janë nga ç’na është shërbyer më parë”, e atyre do t’u jepen gjëra të ngjashme me ato të kësaj bote; atje do të kenë bashkëshorte të pastërta, dhe atje do të qëndrojnë për-gjithmonë.”[561]

Ky dekret i mbush të gjitha krijesat me gëzim dhe sihariqe. Ne duhet t’u kushtojmë vëmendje këtyre mijëra dekreteve të Zotëruesit të të gjithë sundimit, Pronarit të kësaj bote dhe të ahiretit, dhe Ne duhet të themi: “Ne besojmë në të dhe e vërtetojmë!”

سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا اِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا اِنْ نَسِينَا اَوْ اَخْطَاْنَا

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا اِبْرَاهِيمَ وَ عَلَى آلِ سَيِّدِنَا اِبْرَاهِيمَ اِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ

 Lavdia të takon Ty! Ne nuk dimë asgjë më tepër nga ç’na ke mësuar Ti. Vërtetë që vetëm Ti je i Gjithëdituri, i Gjithurti.”[562]

“Zoti ynë! Mos na ndëshko në qoftë se harrojmë apo biem në gabime.”[563] O Zot, jepi bekime shkëlqesisë sonë Muhammedit a.s.m dhe familjes së shkëlqesisë sonë Muhammedit a.s.m, siç  i dhe bekime shkëlqesisë sonë Ibrahimit dhe familjes së shkëlqesisë sonë Ibrahimit; Në të vërtetë i gjithë lavdërimi dhe madhështia të përkasin Ty.

* * *

[535] Kur’an, 97 4

[536] Kur’an, 17: 88

[537] Ata nuk kanë mundur të mohojnë realitetin dhe kuptimin e melekëve dhe të qënieve shpirtërore. Në të vërtetë, ata kanë qenë të detyruar që t’i vërtetojnë ato në një aspekt duke pretenduar se janë njëri nga ligjet e natyrës, megjithëse i përshkruan gabimisht duke i quajtur “Forcat rrjedhëse”. O ju, që e konsideroni veten të jeni kaq të zgjuar!..

[538] Kur’an, 21: 26

[539] Kur’an, 66: 6

[540] Kur’an, 17: 1-5

[541] Kur’an, 79: 1-5

[542] Kur’an, 97: 4

[543] Kur’an, 66: 6

[544] Kur’an, 21: 26-27

[545] Kur’an, 72: 1

[546] Kur’an, 72: 1-2

[547] Kur’an, 17: 85

[548] Kur’an, 36: 79

[549] Kur’an, 71: 14

[550] Kur’an, 41: 46

[551] Kur’an, 36: 79

[552] Kur’an, 30: 27

[553] Kur’an, 41: 46

[554] Kur’an, 31: 28

[555] Kur’an, 31: 28

[556] Kur’an, 81: 1-6

[557] Kur’an, 14: 48

[558] Kur’an, 36: 59

[559] Kur’an,  39: 73

[560] Kur’an, 99: 1-8

[561] Kur’an, 2: 25

[562] Kur’an, 2: 32

[563] Kur’an, 2: 286

***