Rrezja e Shtatë – Ayetul Kubra

Lexo Pdf

SHENJA MË E MADHE

 

Vëzhgimet e një udhëtari i cili pyet universin lidhur me Krijuesin e tij

Me Emrin e Allahut i Gjithëmëshirshmi, Mëshirëploti.

“E lavdërojnë dhe e ngrenë në lavdi e madhështi Atë shtatë qiejt dhe toka dhe gjithë ç’është në ta dhe s’ka gjë që të mos e lëvdojë lartësinë e Tij,por ju nuk e kuptoni lavdërimin e tyre. Me të vërtetë që Ai është i Gjithëdurueshëm dhe Fajfalës”[1]

[Ky stacioni i Dytë, përveç shpjegimit të këtij ‘vërseti më të madh’ shtjellon e sqaron gjithashtu provat dhe argumentet e stacionit të parë të cilin e përmban dhe i cili erdhi në gjuhën arabe]

Meqenëse ky vërset më i madh, ashtu si shumë vërsete të tjerë të Kuranit, përmend së pari qiejt -atë faqe të shndritshme- duke shpallur Unitetin e Zotit dhe duke bërë të njohur Krijuesin e këtij kozmosi, pasi ajo faqe e mbush me habi, me admirim e me gëzim cilindo hulumtues e studiues që e vështron atë, edhe ne gjithashtu le të fillojmë me një përmendje të qiejve.

Në të vërtetë, çdo udhëtar i cili vjen në bujtinën dhe në mbretërinë e kësaj dynjaje sa herë që hap sytë e vështron, sheh një bujtinë e cila i ngjason një gostie me bujari të skajshme, një ekspozite në shkallën më të skajshme të përsosmërisë artistike, një fushimi stërvitjeje shumë madhështor, një vendi të çuditshëm e të mahnitshëm zbavitjeje, një vendi që të ngjallë kënaqësinë dhe përmallimin më të skajshëm dhe një libri të hapur kuptimplotë me një elokuencë e urtësi të skajshme. Mysafiri udhëtar pyet veten gjithashtu se kush është pronari i kësaj bujtine bujare dhe Autori i këtij Libri të madh dhe kush është Sulltani i kësaj mbretërie madhështore.

Së pari prezantohet tek ai faqja e bukur e qiejve, e skalitur dhe e shkruar me shkronjat e praruara të yjeve. Ajo faqe e thërret atë duke i thënë:

“Më shih mua! Unë do të të bëj të njohur Atë që ti kërkon.” Udhëtari hedh vështrimin dhe sheh se një manifestim i Hyjnisë është duke kryer detyra të ndryshme në qiej: ai manifestim shfaqet në ngritjen e qindra mijëra prej trupave qiellorë duke i mbajtur ata lartë pa asnjë shtyllë mbështetëse; disa prej atyre trupave janë një mijë herë më të mëdhenj se sa toka jonë, dhe rrotullohen shtatëdhjetë herë më shpejt se sa një gjyle topi.

-Ai manifestim shfaqet- në bërjen e tyre të lëvizin në harmoni dhe me shpejtësi të jashtëzakonshme pa u përplasur me njëri-tjetrin;

-Ai manifestim shfaqet- në bërjen e atyre llambave e kandilave të panumërt të ndizen në mënyrë të vazhdueshme, pa përdorimin e ndonjë lënde djegëse, pa vaj, dhe duke mos u shuar..

-Ai manifestim shfaqet- në drejtimin e këtyre masave të mëdha të pakufishme pa ndonjë zhurmë, pa çrregullim e pështjellim.. ai e sheh gjithashtu manifestimin e asaj Hyjnie në nënshtrimin e atyre krijesave madhështore në detyra të caktuara ashtu si nënshtrimi i diellit dhe i hënës në kryerjen e detyrave të tyre përkatëse pa i braktisur ato dhe pa vonesë..

-E sheh- në administrimin e këtij numri të madh të cilin nuk e përkufizojnë shifrat brenda asaj hapësire të pafundme që shtrihet nga poli në pol, administrim i cili ndodh në të njëjtën kohë, me të njëjtën fuqi, në të njëjtin model, me të njëjtën mënyrë të natyrshme, në të njëjtën formë, të bashkuara, dhe pa mangësinë apo defektin më të vogël..

Atë e tmerroi ajo çfarë pa prej manifestimit të Hyjnisë në nënshtrimin e atyre planetëve madhështorë të cilët kishin fuqi agresive, duke i bërë ato të nënshtruara e të bindura ndaj ligjeve të Saj pa tejkaluar caqet dhe pa u shmangur.. dhe në pastrimin dhe shkëlqimin e faqes së qiejve, duke hequr të gjithë mbeturinat dhe hedhurinat e atij grumbullimi të madh…

Në bërjen e atyre trupave të manovrojnë si një ushtri e disiplinuar.. dhe pastaj duke e bërë tokën të rrotullohet, i shfaq qiejt në çdo natë e në çdo ditë në një formë të ndryshme, ashtu si një ekran kinemaje duke shfaqur skena të vërteta dhe imagjinuese para krijesave spektatore.

Ndodhet brenda këtij aktiviteti Hyjnor një e vërtetë madhështore e përbërë nga: Nënshtrimi, Administrimi, Rrotullimi, Rregullimi, Pastrimi dhe Punësimi– vënia në punë. Kjo e vërtetë me madhështinë dhe me gjithëpërfshirjen e saj dëshmon për domosdoshmërinë e ekzistencës së Krijuesit të atyre qiejve dhe për unitetin e Tij, dhe dëshmon -ashtu siç shihet- se ekzistenca e Tij xh.sh. është më e qartë se sa ekzistenca e atyre qiejve.

Ky kuptim u përmend në shkallën e Parë të Stacionit të Parë:

* * *

Pastaj hapësira e cila është vendtubimi i çudirave dhe ekspozita e gjërave të jashtëzakonshme e njohur si ‘Atmosfera’ i thirri me një zë gjëmimtar atij mysafiri udhëtar të ardhur në dynja duke thënë:

“Më shih mua! Ti mund të zbulosh e të gjesh nëpërmjet meje Atë që ti kërkon me mallëngjim e dëshirë të fortë, dhe unë të njoh me Atë i Cili të ka dërguar ty këtu.”

Ai hedh vështrimin tek fytyra e errët e hapësirës ndërsa ajo pikonte mëshirë! Dhe dëgjon zërin e saj të frikshëm e të tmerrshëm por që mban nektarin e sihariqeve! Dhe shikon se:

‘Retë’ që qëndrojnë pezull midis qiellit dhe tokës, e ujisin kopshtin e botës në mënyrën më të urtë dhe të mëshirshme; i furnizojnë banorët e tokës me ujin e jetës, zbusin e ulin nxehtësinë e natyrshme të jetës, dhe shpejtojnë për të dhënë ndihmë kudo që të jetë e nevojshme.

Megjithëse ato re të rënda e të mëdhaja përmbushin detyra të shumta si shembulli i këtyre, ato fshihen e davariten menjëherë pasi kanë mbushur hapësirën.

Të gjitha pjesët e tyre tërhiqen për të pushuar në një mënyrë që nuk mund të shihet asnjë gjurmë e tyre, tamam si një ushtri e rregullt dhe e mirëdisiplinuar e cila e shfaq dhe e fsheh vetveten në përputhje me urdhërat e befasishme. Por sapo të marrin urdhërin: “Ejani dhe lëshoni shi!”, ato bashkohen dhe e mbushin atmosferën për një orë, madje në disa minuta, dhe rrinë në gatishmëri të plotë duke pritur urdhëra të tjerë ashtu si ushtari që pret urdhrin e komandantit!

Pastaj udhëtari hedh vështrimin tek ‘era’ në atmosferë dhe sheh se ajri vihet në punë me urtësi dhe me bujari të skajshme në detyra të tilla të shumta saqë sikur secila prej atyre atomeve të pashpirta të atij ajri të pavetëdijshëm të dëgjonte e të kuptonte urdhërat që vijnë tek ai prej Sulltanit të këtij universi. Ai i kryen detyrat e tij nëpërmjet fuqisë dhe mbisundimit të Atij Urdhëruesi dhe i zbaton ato në mënyrë të rregullt duke mos neglizhuar asnjërën prej tyre. Kështu ai u jep frymëmarrje duke i mbushur me frymë të gjitha qëniet dhe u përcjell të gjitha gjallesave tingujt dhe lëndët e domosdoshme si nxehtësinë, dritën dhe elektricitetin; po ashtu ndërmjetëson e ndihmon në pjalmimin e bimëve, si dhe kryen detyra të tjera të shumta të ngjashme me këto. Kështu, era -ajri- vihet në punë tek të gjitha këto detyra nëpërmjet një Dore të padukshme që ka vetëdijen, njohjen, vitalitetin dhe forcën më të skajshme.

Pastaj udhëtari hedh vështrimin tek ‘Shiu’ dhe shikon se brenda atyre pikave të holla të ndritshme e të ëmbla të cilat dërgohen prej një thesari të fshehur mëshire, ndodhen aq shumë dhurata mëshireje dhe detyra të shumta të përfshira saqë është sikur vetë mëshira e dhuruar të mishërohej e të merrte trajtë duke vërshuar prej burimeve të thesarit Hyjnor në formën e atyre pikave. Për këtë arsye shiu është quajtur ‘mëshirë’.

Pastaj udhëtari hedh vështrimin tek ‘vetëtima’ dhe dëgjon ‘rrufenë’, dhe sheh se të dyja këto vihen në shërbim në detyra shumë të çuditshme.

Pastaj kthen shikimin tek mendja e tij dhe thotë: Kjo re e pajetë dhe e pavetëdijshme, që i ngjason pambukut të gërhanuar, natyrisht nuk na njeh ne; kur ajo vjen për të na ndihmuar, kjo nuk ndodh për shkak se ajo ka dhembshuri për ne dhe i vjen keq për gjendjen tonë. Ajo nuk mund të shfaqet e të fshihet pa marrë urdhëra. Përkundrazi ajo vepron në përputhje me urdhërat e një komandanti të Gjithëfuqishëm Absolut dhe Një Mëshirëploti Absolut; pasi ajo fshihet e zhduket pa lënë asnjë gjurmë dhe pastaj papritmas rishfaqet me qëllim që të fillojë punën e saj; dhe e mbush botën e atmosferës si dhe e boshatis atë nga koha në kohë duke zbatuar urdhrin e një Sulltani të Gjithëlavdishëm të Lartësuar dhe Veprues Aktiv; dhe shkruan në pllakën e qiellit vazhdimisht me urtësi dhe e fshin nëpërmjet heqjes duke e transformuar atë në një pllakë fshirjeje dhe vërtetimi dhe në një formë të zvogëluar të tubimit të ringjalljes dhe të kijametit. Reja u hip erërave me urdhrin e një Sundimtari Rregullator dhe Drejtuesi Gjithëbujar, Dorëgjërë, Mirëbërës dhe Përkujdesës duke mbajtur thesaret e shirave të mëdha secili aq i rëndë sa një mal dhe shpejton për t’u ardhur në ndihmë vendeve të tokës që kanë nevojë për të. Është sikur reja të qante me keqardhje për gjendjen e tyre; me lotët e saj i bën lulet të buzëqeshin, zbut nxehtësinë e diellit, ujit kopshtet e botës dhe lan e pastron fytyrën e saj nga papastërtitë me qëllim që të shkëlqejë me pastërti e me bukuri.

Pastaj ai udhëtar kureshtar i thotë mendjes së tij: Ky ajër i pagjallë i cili nuk ka as jetë, as vetëdije, as qëndrueshmëri dhe as objektiv, që është në tronditje të vazhdueshme në shpërthim që nuk qetësohet, i stuhishëm dhe i lëkundur, vjen në ekzistencë dhe shfaqen për shkak të tij -dhe nëpërmjet formës së tij të jashtme- qindra mijëra akte, detyra, mirësi e mbështetje të mbushura me urtësi, me mëshirë dhe me gjenialitet, gjë që në mënyrë të vetëkuptueshme provon se kjo erë e zellshme, kjo shërbëtore e palodhshme nuk vepron kurrë nga vetvetja; përkundrazi, ajo vepron në përputhje me urdhërat e një komandanti të Gjithëfuqishëm, të Gjithëdituri Absolut dhe të Një të Gjithurti Gjithëbujar Absolut.

Sikur secila prej grimcave të saj të kuptonte e të dëgjonte -ashtu si ushtari i bindur- çdo urdhër që lëshohet nga ana e Atij Komandanti; sikur secila grimcë të ishte e vetëdijshme për çdo detyrë të veçantë dhe i nënshtrohet çdo urdhëri Hyjnor që kalon përmes ajrit. Ajo i ndihmon të gjitha kafshët për frymëmarrje dhe për të jetuar; të gjitha pemët për pjalmim dhe për t’u rritur, dhe kultivon të gjitha lëndët e domosdoshme për mbijetesën e tyre. Ajo drejton dhe administron retë, bën të mundur lundrimin e anijeve me vela; mundëson përcjelljen dhe transmetimin e tingujve dhe të zërave, veçanërisht nëpërmjet radiofonisë, telefonave, telegrafëve dhe radiove, si dhe kryen edhe funksione të tjera të shumta universale.

Për më tepër, atomet e ajrit përbëhen nga lëndë të thjeshta si azoti dhe oksigjeni, dhe secili duke i ngjasuar tjetrit; unë shoh se ajo vihet në punë vetëm se nëpërmjet një Dore Urtësie dhe me rregull të plotë në qindra e mijëra prej trajtave të ndryshme të artit Hyjnor gjithandej globit.

Prandaj, udhëtari gjykoi duke thënë: “Në të vërtetë ashtu siç deklaroi qartë vëseti;

 “…në ndryshimin e drejtimit të erërave dhe të reve që mbahen në rregull të disiplinuar mes qiellit dhe tokës…”[2]

Ai që urdhri i të Cilit kalon tek ajri dhe i Cili e përdor atë në shërbime e në detyra Hyjnore të pakufishme, nëpërmjet ndryshimit të drejtimit të erërave, dhe në vepra të pafundme mëshire, nëpërmjet nënshtrimit të reve, dhe i Cili e krijon ajrin në këtë formë, Një i Tillë mund të jetë vetëm se Krijuesi i Ekzistencës së domosdoshme, i Gjithëfuqishëm mbi gjithçka, i Gjithëditur për gjithçka; Zotëruesi i Lavdisë dhe i Bujarisë”.

Ky është konkluzioni që nxori tani udhëtari ynë.

Pastaj ai e kthen shikimin e tij drejt ‘shiut’ dhe sheh se brenda tij përfshihen dobi aq të shumta aq sa pikat e shiut dhe manifestime Hyjnore aq të shumta sa grimcat e shiut, dhe shembuj urtësie aq të bollshëm sa atomet e tij.

Për më tepër, ai sheh se ato pika të ëmbëla, të holla e të bekuara janë krijuar në një mënyrë aq të bukur e të rregullt, saqë veçanërisht shiu i dërguar -që bie- në verë, dërgohet dhe bëhet të bie me një balancë e rregullsi të tillë saqë madje edhe erërat e stuhishme, të cilat i bëjnë objektet e mëdha të përplasen, nuk mund ta shkatërrojnë atë ekuilibër dhe as rregullin e tij.

Pikat nuk përplasen me njëra-tjetrën dhe as nuk bashkohen në një mënyrë të tillë duke u bërë masa të dëmshme uji. Uji duke u përbërë nga dy elemente të thjeshtë si hidrogjeni dhe oksigjeni, përdoret në qindra e mijëra detyra e arte të ndryshme të mbushura me urtësi e vetëdije.

Atëherë ky shi që është pikërisht mishërimi i mëshirës Hyjnore mund të jetë prodhuar vetëm se tek thesari i padukshëm i mëshirës së të ‘Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit’, dhe me rënien e tij shpjegon qartë në formë fizike vërsetin:

“Dhe Ai është i Cili zbret shiun (edhe) pasi ata kanë humbur çdo shpresë dhe e shpërndan mëshirën e Tij”.[3]

Pastaj udhëtari dëgjon rrufenë dhe shikon vetëtimën. Ai kupton se këto dy ngjarje të çuditshme në atmosferë janë si një demonstrim material i vërsetit,

“Rrufeja madhëron e lavdëron Allahun”,[4]

“Drita e fortë e vetëtimës së Tij gati verbon shikimin”.[5]

Edhe këto gjithashtu njoftojnë ardhjen e shiut dhe kështu japin lajme të gëzueshme për nevojtarët.

Po, bërja e atmosferës së errët të flasë në mënyrë të befasishme me një tingull të mrekullueshëm, mbushja e qiellit të errët me një dritë që gati të verbon shikimin dhe me një zjarr që tmerron çdo krijesë dhe ndezja e reve të mëdha që u ngjasojnë maleve prej pambuku ose tubacioneve të ngarkuara me ujë e me borë -këto dhe fenomene të ngjashme me këto situata të urta të çuditshme, janë si goditje të dhëna në kokën e njeriut neglizhent, shikimi i të cilit është drejtuar poshtë tokës, dhe e zgjojnë atë duke thënë:

“Ngrije lart kokën tënde, shiko tek veprat e mrekullueshme dhe tek çudirat e Vepruesit Aktiv të Gjithëfuqishëm i Cili dëshiron që ta bëjë Veten të njohur tek shërbëtorët e Tij. Dhe ashtu siç nuk je i lirë të bredhësh sipas tekave të tua në këtë ekzistencë, po ashtu edhe këto fenomene e ngjarje nuk janë kot e pa qëllim; përkundrazi secila prej tyre shtyhet e bëhet të kryejë detyra të veçanta dhe të urta me bindje e nënshtrim dhe secila prej tyre vihet në punë prej një Krijuesi Rregullator të Gjithurtë.

Dhe kështu udhëtari kureshtar dëgjon një dëshmi të lartë dhe të dukshme për një të vërtetë që përbëhet nga nënshtrimi i reve, ndryshimi i drejtimit të erërave, rënia e shiut dhe nga administrimi i fenomeneve të atmosferës, dhe thotë:

Unë besova në Zotin…

Ajo që u pohua në shkallën e dytë të Stacionit të Parë shpreh vëzhgimet e udhëtarit në atmosferë:

* * *

Pastaj ‘globi tokësor’ i adresohet atij udhëtari meditues, të cilit i është bërë tashmë zakon udhëtimi reflektiv. Globi i thotë nëpërmjet gjuhës së gjendjes së tij:

“Përse ti po bredh nëpër ajër dhe endesh nëpër qiej dhe në hapësirë? Eja tek unë që të të bëj ty të njohur Atë të Cilin ti po kërkon. Shiko tek funksionet që unë kryej dhe lexoji faqet e mia!”

Ai hedh vështrimin dhe sheh se globi tokësor -ashtu si një mevlevi Ashik- me lëvizjen e tij të dyfishtë vijëzon -skicon- përreth fushës së tubimit më të madh një rreth që përcakton vijueshmërinë e ditëve, të viteve dhe të stinëve. Ajo -toka- është si një anije Hyjnore madhështore e ngarkuar me qindra e mijëra lloje të ndryshme ushqimesh dhe me pajime të nevojshme e të domosdoshme për të gjitha qëniet e gjalla, duke lundruar me ekuilibrin më të madh në oqeanin e hapësirës dhe duke u rrotulluar rreth diellit.

Pastaj ai hedh vështrimin tek faqet e tokës dhe sheh se secila faqe prej kapitujve të saj shpallte dhe bënte të njohur Krijuesin e saj me mijëra vërsetet e saj… por duke qenë i pamundur dhe nuk gjeti kohë që t’i lexonte të gjitha faqet, ai e përkufizoi shikimin vetëm tek një faqe e vetme që merrej me krijimin dhe administrimin e qënieve të gjalla në pranverë dhe soditi sa vijon:

Format e anëtarëve të pallogaritshëm të qindra e mijëra specieve shfaqeshin, me saktësinë më të skajshme, nga një lëndë e thjeshtë dhe pastaj ushqeheshin në mënyrën më të mëshirshme. Pastaj, në mënyrë të mrekullueshme disa farërave u jepeshin krahë -fletë- të holla për të fluturuar dhe kështu ato shpërndaheshin. Ato shpërndaheshin në mënyrë të goditur, të saktë dhe ushqeheshin e mbështeteshin në mënyrën më të dhembshur e të mëshirshme. Lloje të bollshme të ndryshme të shijshme e të mira ushqimi u siguroheshin në mënyrën më të mëshirshme e të butë; ato silleshin nga asgjëja, nga dheu i thatë, nga rrënjët e forta si kockat, nga farërat e ngjashme me njëra-tjetrën dhe nga pikat e lëngut -ujit- të cilat ndryshojnë pak midis njëra-tjetrës, dhe njëqind mijë lloje ushqimesh dhe pajimesh të domosdoshme dërgoheshin prej thesarit të së padukshmes për tek gjallesat në çdo pranverë- si një vagon i ngarkuar treni- me rregullsinë më të skajshme. Dhe veçanërisht dërgimi i qumështit të pastër të shijshëm duke çurguar prej burimeve të kraharorëve të dashura të nënave të mbuluara me dhembshuri, mëshirë e me urtësi si dhurata për të vegjëlit dhe fëmijët..

E gjitha kjo provon në mënyrë të vetëkuptueshme, se ky është një manifestim në skajin më të lartë të dhembshurisë dhe të mbështetjes me ushqim prej manifestimeve të mëshirës së të Gjithëmëshirshmit Mëshirëplotë dhe të mirëbërësisë së Tij të përgjithshme.

Përmbledhja:

Kjo faqe e gjallë e pranverës së bukur shfaq shembuj e modele të Tubimit më të madh, dhe është një demonstrim konkret i këtij vërseti:

“Shihni pra tek pasojat -shenjat- e mëshirës së Allahut, se si Ai e ringjall tokën pas vdekjes së saj. Sigurisht që (Allahu i Cili siç ringjalli tokën pas vdekjes së saj) do të ngrejë me siguri të vdekurit (Ditën e Ringjalljes) dhe Ai është i Gjithëfuqishëm për gjithçka”.[6]

Për më tepër, mund të thuhet se ky vërset shpreh në mënyrë të mrekullueshme kuptimet e ardhura në këtë faqe, e cila është pranvera. Kështu, udhëtari kuptoi se toka nëpërmjet të gjitha faqeve të saj, në mënyrë të përpjesëtuar me përmasat dhe me fuqinë e tyre deklaron duke thënë:

 “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij”.

Në shprehjen e kuptimit të vëzhguar nga udhëtari nëpërmjet dëshmisë së shkurtër të njërit prej njëzet aspekteve të një faqeje të vetme prej më shumë se njëzet faqeve të globit tokësor, u përmend në shkallën e Tretë të Sacionit të Parë:

* * *

 

Pastaj ai udhëtar reflektues sa herë që lexonte një faqe, forcohej besimi i tij, i cili është çelësi i lumturisë, dhe i shtohej njohja e tij për Allahun e cila është çelësi për përparimin shpirtëror, dhe iu zbulua intuitës -mendjemprehtësisë- së tij një shkallë tjetër prej të vërtetës së besimit në Allahun i cili është një bazë e fortë dhe burimi i të gjitha plotësimeve; gëzimi dhe kënaqësia e tij u shtuan dhe zelli i tij u nxit; dhe megjithëse kuptoi mësime të plota e bindëse prej qiellit, atmosferës dhe tokës, ai kërkoi edhe më shumë. Pastaj ai dëgjoi jehonën e dhikrit -përmendjes së Zotit- të bërë me entuziazëm nga zhurma dhe trazira e deteve dhe e lumenjve të mëdhenj, dhe dëgjoi tingujt e tyre të dëshpëruar por të këndshëm. Në mënyra të shumta ata i thonin atij nëpërmjet gjuhës së gjendjes dhe të foljes:  “Na shiko ne, lexoji gjithashtu edhe shenjat tona!”.

Duke vështruar, udhëtari ynë pa sa vijon:

Detet duke çuar dallgë në mënyrë të vazhdueshme të fuqishme e jetike, të cilat nga pikërisht natyra e tyre bashkohen, shpërndahen, derdhen e mbysin, e kanë rrethuar globin tokësor. Ato të dyja -detet dhe toka- rrotullohen bashkarisht me një shpejtësi të skajshme dhe udhëtojnë në një vit të vetëm brenda një rrethi, gjërësia dhe distanca e të cilit është prej njëzet e pesë mijë vitesh.

Mirëpo, pavarësisht nga kjo, detet nuk shpërndahen kurrë, nuk derdhen absolutisht dhe nuk e cënojnë e nuk e shkelin fqinjen e tyre të thatë -tokën. Ato sigurisht lëvizin, qëndrojnë të qetë, ruhen e mbrohen nëpërmjet urdhërit të Atij që ka fuqi Absolute dhe madhështi Absolute.

Pastaj duke vështruar në thellësitë e detit, udhëtari pa se përveç gurëve të çmuar, xhevahirëve që kanë bukurinë, stolinë dhe simetrinë më të skajshme, ndodheshin mijëra lloje të ndryshme kafshësh që mbështeteshin me ushqime, administroheshin dhe përcaktoheshin lindjet dhe vdekjet e tyre duke ecur në mënyrën më të disiplinuar e të përkryer. Ardhja e ushqimeve dhe e furnizimeve të tyre nga rëra e thjeshtë dhe nga uji i kripur në mënyrë të lehtë e të plotë provon në mënyrë të vetëkuptueshme se kjo realizohet vetëm se nëpërmjet administrimit të të Gjithëmëshirshmit Zotërues të lavdisë dhe nëpërmjet dhënies së jetës dhe të furnizimeve nga ana e Mëshirëplotit Zotërues të bukurisë.

Pastaj udhëtari hodhi vështrimin tek ‘lumenjtë’ dhe pa se dobitë e natyrshme në to, funksionet që ato kryejnë dhe rimbushjet, rifurnizimet e tyre të vazhdueshme shkaktohen nga një urtësi e mëshirë e tillë saqë në mënyrë të pakundërshtueshme provojnë se të gjithë lumenjtë, burimet, rrëketë, curilat dhe kanalet e lundrueshëm burojnë e rrjedhin prej thesarit të të Gjithëmëshirshmit Zotërues të Lavdisë dhe të bujarisë. Madje ato ruhen, rezervohen e shpërndahen në mënyrë aq të jashtëzakonshme saqë thuhet në një hadith kuptimi i të cilit është: “Katër lumenj rrjedhin nga Xhenneti”.[7]

Domethënë vërshimi i këtyrë lumenjve është shumë përtej llogaritjeve të shkaqeve të jashtme, sepse ato rrjedhin e vijnë prej thesarit të një Xhenneti jolëndor të pasosur dhe prej bollëkut të madh të një burimi të padukshëm dhe të pashterur.

Për shembull lumi i bekuar i Nilit i cili e ka transformuar shkretëtirën e Egjiptit në një Parajsë të kësaj dynjaje buron prej një mali që ndodhet në jug i quajtur Mali i Hënës duke mos shteruar kurrë, sikur të ishte një det i vogël.

Në qoftë se uji që derdh lumi në gjashtë muaj do të grumbullohej bashkë në fomën e një mali dhe pastaj të ngrinte, ai do të ishte më i madh se ai mal. Por vendi ku mbahet e depozitohet uji në mal është më i vogël se sa një e gjashta e atij mali. Sa për ujin që rimbush e rifurnizon lumin, shiu që hyn në rezervuarin e lumit është shumë i pakët në atë zonë të nxehtë dhe gëlltitet e përpihet shpejt nga toka e etur dhe e djegur për ujë.

Kështu i gjithë ai grumbullim është i paaftë të mbajë e të ruajë ekuilibrin e të ardhurave dhe të shpenzimeve të lumit. Prandaj u transmetua në hadith se Nili i bekuar rrjedh në mënyrë të mrekullueshme nga një Xhennet i padukshëm. Ky hadith ka një kuptim të thellë dhe shpreh një të vërtetë të bukur.

Dhe kështu udhëtari pa një dëshmi të vetme dhe një të vërtetë të vetme prej mijëra dëshmive dhe të vërtetave që janë aq të gjëra sa gjërësia e vetë deteve, dhe kuptoi se të gjithë ato deklarojnë e shpallin me unanimitet me fuqinë e madhështisë së tyre -deteve dhe oqeaneve- duke thënë:

 “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij”

Dhe u shfaqën para tij dëshmitarë aq të shumtë sa numri i krijesave në dete për vërtetësinë e kësaj dëshmie.

Duke shprehur e përcjellur dëshminë e deteve dhe të lumenjve, ne folëm në shkallën e katërt të Stacionit të Parë:

* * *

Pastaj malet, shkretëtirat dhe fushat i bëjnë ftesë atij udhëtari të zhytur në udhëtimin reflektiv duke i thënë: “Lexoji gjithashtu edhe faqet tona”.

Ndërkaq ai me rolin e tij hodhi vështrimin dhe pa se funksionet universale të maleve dhe dobitë e tyre të përgjithshme janë prej një madhështie dhe fuqie të tillë saqë hutojnë mendjet.

Për shembull, shfaqja e maleve nga toka nëpërmjet urdhërit Hyjnor qetëson trazirën e tokës dhe lehtëson zemërimin, indinjatën dhe mllefin që burojnë nga zhurmat, turbullimet dhe trazirat brenda saj. Sapo malet të ngrihen lart, toka fillon të marrë frymë e rehatuar; dhe ajo shpëton prej dridhjeve, lëkundjeve dhe trazirave; dhe qetësia e saj, ndërsa ndjek detyrën e saj të rrotullimit, nuk prishet më. Ashtu siç ngrihen direkët dhe shtyllat në anije për t’i mbrojtur ato nga lëkundja e mbytja dhe për të ruajtur ekuilibrin e tyre, po ashtu malet që janë direkë e shtylla me thesare për anijen e tokës e mbrojnë atë nga lëkundja, e bëjnë të qëndrueshme dhe ruajnë ekuilibrin e saj. Kurani Kerim e ka treguar këtë kuptim në shumë vërsete, dhe midis tyre janë këto:

“Dhe malet (i bëmë) si shtylla mbështetëse”.[8]

“Dhe kemi vendosur në të male përforcues (që qëndrojnë fort)”.[9]

Dhe malet Ai i ka ngulur fort”.[10]

Dhe për shembull, ndodhen të depozituara dhe të ruajtura në male të gjitha llojet e burimeve, ujërave, mineraleve dhe materialeve të tjera për të cilat kanë nevojë të gjitha qëniet e gjalla në një mënyrë aq të urtë, të përkryer, bujare, rregulluese e parashikuese saqë në mënyrë të vetëkuptueshme provojnë se këto male janë magazina dhe depo rezervash nën urdhërin e Një të Gjithëfuqishmi fuqia e të Cilit është e pafundme dhe të Një të Gjithurti urtësia e të Cilit është e pafundme.

Duke nxjerrë si përfundim prej këtyre dy shembujve funksionet e tjera dhe shembujt e urtësisë -aq të mëdhaja sa madhësia e maleve dhe sa gjërësia e fushave -udhëtari pa se malet dhe fushat dëshmojnë dhe shpallin unitetin Hyjnor duke deklaruar  “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij” nëpërmjet gjuhës së të gjithë shembujve të urtësisë së të dyjave -maleve dhe fushave- dhe me gjuhën e të gjitha funksioneve të atyre të dyjave dhe veçanërisht mënyra e gjërave dhe e lëndëve duke u depozituar e duke u ruajtur në to për rezervë.

Ajo dëshmi dhe ajo shprehje e Unitetit Hyjnor janë aq të fuqishme e të forta si malet dhe aq të gjëra e të shtrira si fushat; dhe ai gjithashtu tha me devocion: “Unë besoj në Zotin”.

Në shprehjen e këtij kuptimi u përmend në shkallën e pestë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Pastaj, ndërsa ai udhëtar po udhëtonte me mendjen e tij nëpër male e fusha, u hap përpara mendimit të tij dera e botës së ‘pemëve dhe bimëve’ e cila i bëri ftesë duke i thënë: “Eja tek ne, shëtit në kopshtin tonë dhe lexo rreshtat tonë!”. Ai u fut brenda dhe pa se pemët dhe bimët po mbanin një kuvend madhështor të shkëlqyer për tehlil dhe për teuhid -për të deklaruar Unitetin Hyjnor- dhe kishin formuar një rreth dhikri dhe shukri -për të përmendur e falënderuar Allahun.

Ai kuptoi nga gjuhët e gjendjeve të tyre sikur ato thonin bashkarisht dhe shpallnin me unanimitet  “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij”. Sepse ai pa tre të vërteta të mëdhaja e të përgjithshme duke treguar e provuar se të gjitha pemët frutdhënëse dhe të gjitha bimët e lulëzuara bënin dëshminë e tyre duke bërë tesbihate dhe thonin bashkarisht nëpërmjet gjuhëve elokuente të gjetheve të tyre simetrike, dhe nëpërmjet frazave fjalëshumë të luleve të tyre të bukura, dhe nëpërmjet fjalëve retorike të mirërenditura e joshëse të frutave të tyre -thonin-  “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij!”.

E para: Ashtu siç shihet në mënyrën më të qartë në secilën prej bimëve dhe pemëve e vërteta e një mirëbërësie dhe e një bujarie të bëra me qëllim si dhe një zemërgjërësi e dorëgjërësi të bëra me paramendim, po ashtu në tërësinë e pemëve dhe të bimëve duhet të shihet një e vërtetë e tillë e qartë si qartësia e dritës së diellit.

E dyta: E vërteta e dallimit dhe e diferencimit të bëra me qëllim nëpërmjet urtësisë, dhe zbukurimi e formimi të bëra me paramendim nëpërmjet mëshirës -e cila është aq e qartë si qartësia e dritës- në realitet e në kuptim.

Atëherë dallimi midis atyre llojeve dhe anëtarëve të pakufishëm është qëllim e synim, dhe ndryshimi dhe dallueshmëria ndërmjet tyre është urtësi e kërkuar, dhe prekja e stolisjes së zbukurimit janë mëshirë e synuar; kjo e vërtetë është aq e qartë saqë nuk le asnjë vend për t’ia atribuuar atë rastësisë, saqë ajo shfaq aq qartë si dita se këto janë veprat e Autorit të Gjithurtë dhe skalitjet dhe qëndisjet e Tij të mrekullueshme.

E treta: E vërteta e hapjes dhe e zhvillimit të formave të krijesave të pakufishme me qindra e mijëra modele e forma të ndryshme duke u hapur nga kokrrat e kufizuara në numër dhe të ngjashme me njëra-tjetrën dhe nga bërthamat e kufizuara të përafërta me njëra-tjetrën, dhe kultivimi e rritja e tyre me rregullsinë dhe ekuilibrin më të skajshëm dhe me stolinë e bukurinë më të skajshme, pavarësisht se ato janë të thjeshta, të pa jeta dhe të përziera me njëra-tjetrën; atëherë hapja e formave të secilit prej anëtarëve të atyre llojeve të dallueshme nga njëra-tjetra -që janë më shumë se dyqind mijë lloje- secila në formën e trajtën e saj të veçantë me rregullin më të plotë, me ekuilibër të plotë, me vitalitet e urtësi dhe pa ndonjë gabim, sigurisht kjo është një e vërtetë më e qartë dhe më e ndritshme se dielli…

Dëshmitë që e provojnë këtë të vërtetë janë aq të shumta sa lulet, frutat dhe gjethet që shfaqen në pranverë. Kështu udhëtari shprehu kuptimet e larta që shpërthyen në zemrën e tij dhe tha:

 “El-Hamdu Lil-lahi ala niëmetil iman”, “Lavdi Zotit për mirësinë e besimit”.

Në shprehjen e këtyre të vërtetave dhe në dëshminë e dhënë për to, u përmend në shkallën e gjashtë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Ndërsa ky udhëtar përmes kozmosit po kthehej prej atij udhëtimi reflektiv, me entuziazëm e zell të shtuar, i gëzuar me kënaqësinë e qëndrimit të tij tek e vërteta dhe për gjetjen e kopshteve të besimit, duke u kthyer prej kopshtit të pranverës, duke mbajtur një tufë të madhe e të gjërë -prej luleve të njohjes dhe të imanit- sa vetë gjërësia e pranverës, papritmas u hap përballë mendjes së tij të përmalluar për realitetin dhe para mendimit të tij të mallëngjyer për njohjen, dera e botës së shpendëve dhe të kafshëve; ato shpendë dhe ato kafshë e ftojnë atë me qindra e mijëra zëra dhe me gjuhë të ndryshme për të hyrë në atë botë të gjërë, dhe i urojnë mirëseardhje në botën e tyre… Ndërkohë ai u fut në të dhe pa se të gjithë shpendët dhe të gjitha kafshët, me të gjitha grupet, speciet dhe kombet e tyre përmendin e shpallin në bashkëtingëllim  “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij” nëpërmjet gjuhës së gjendjes dhe fjalëve të tyre, sikur sipërfaqja e tokës të ishte një kuvend madhështor dhikri dhe një asamble madhështore tehlili -për shpalljen e Unitetit Hyjnor. Ai pa se secila prej tyre ishte një odë -poemë- që i kushtohej Zotit, si një fjalë duke shpallur Lavdinë e Tij; si një letër duke treguar Mëshirën e Tij, secila prej tyre duke përshkruar Krijuesin me falënderime dhe lëvdata; të gjitha ato lavdëronin Krijuesin e tyre. Sikur shqiset, fuqitë, gjymtyrët dhe organet e atyre kafshëve dhe shpendëve të ishin fjalë të rregullta dhe të balancuara ose shprehje të përkryera e retorike.

Ai pa tre të vërteta të mëdhaja dhe gjithëpërfshirëse që tregonin në mënyrë vendimtare se ato shpendë e kafshë i kryenin falënderimet e tyre ndaj Krijuesit dhe Furnizuesit të tyre nëpërmjet atyre fjalëve dhe dëshmonin për Unitetin e Tij xh.sh. me ato fraza.

E para: E vërteta e sjelljes në ekzistencë, e artit dhe e krijimit; domethënë e vërteta e dhënies së jetës, dhënies së shpirtit, të cilat kurrësesi nuk mund t’u atribuohen rastësisë, forcës së verbër dhe natyrës së shurdhët; sepse ato janë: një sjellje në ekzistencë nga mosqënia që ndodh me urtësi, një art i shoqëruar me përsosuri dhe një krijim i shoqëruar me dëshirë, dhe një formim i ndërtuar mbi njohje. Ato shfaqin me qartësi në njëzet aspekte manifestimin e ‘njohjes, të urtësisë dhe të dëshirës’; dhe ato janë një argument i ndritshëm për domosdoshmërinë e ekzistencës së ‘El-Hajj El–Kajjum’, ‘I Gjalli i Përjetshëm dhe Vetekzistuesi i Përhershëm’, dhe ato janë një dëshmitar i vërtetë për  shtatë Atributet e Tij Madhështore dhe janë një shenjë vërtetësie për Unitetin e Tij xh.sh.. Domethënë, e vërteta e dhënies së jetës jep në ekzistencë dëshmitarë vërtetimi sa numri i të gjitha qënieve të gjalla.

E dyta: E vërteta e dallimit, zbukurimit dhe e formimit, e cila bëhet e qartë nëpërmjet atyre krijesave të pakufishme të cilat ndryshojnë nga njëra-tjetra nëpërmjet shenjave dhe tipareve dalluese në fytyra dhe nëpërmjet formimit të stolisur, të zbukuruar, të dallueshëm e të ndryshëm, nëpërmjet përmasave të balancuara, të holla e të ndryshme, dhe nëpërmjet formave të rregulluara e sistematike. Ajo është një e vërtetë aq e fuqishme dhe aq e madhe saqë nuk mund ta posedojnë këtë akt gjithëpërfshirës që shfaq dukshëm për syrin një mijë çudira dhe shembuj urtësie përveç të Gjithëfuqishmit për gjithçka dhe të Gjithurtit për çdo gjë; nuk ka absolutisht asnjë mundësi tjetër.

E treta: E vërteta e hapjes së formave të atyre kafshëve të panumërta me qindra e mijëra trajta e modele të ndryshme, prej vezëve që janë të ngjashme, të kufizuara dhe të caktuara në numër, dhe prej pikave të kufizuara të ujit të quajtur spermë që janë të përafërta në ngjasim me njëra-tjetrën ose të ndryshëm me një dallim të pakët.

Hapja e atyre formave -të cilat në vetvete janë mrekullia e urtësisë- me rregull të plotë, me ekuilibër të plotë, pa asnjë gabim, as shtesë dhe as mangësi, kjo sigurisht është një e vërtetë aq e ndritshme e brilante saqë ndriçohet me prova e dëshmi të shumta sa vetë numri i kafshëve.

Dhe kështu udhëtari pa botën e shpendëve dhe të kafshëve dhe mori një mësim të plotë prej treguesit të konsensusit të këtyre “Tre të vërtetave” duke treguar qartë se të gjitha llojet e kafshëve dëshmojnë duke thënë bashkarisht:  “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij”; saqë sikur toka u bë si një njeri shumë i madh duke thënë:  “La i lahe il-la Huve” në raport me madhësinë dhe gjërësinë e saj, dhe prej forcës dhe fuqisë së saj e mbush kubenë e qiellit derisa ta dëgjojnë edhe banorët e qiellit.

Në shprehjen e këtyre të vërtetave, ne folëm në shkallën e shtatë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Pastaj ky udhëtar hulumtues deshi të futej në “Botën e njeriut”, në dynjanë e humanizmit me qëllim që të kalonte duke u ngjitur në shkallët e pafundme të njohjes Hyjnore dhe të ngjitej në një shkallë më të lartë në kënaqësitë e tyre dhe në një pozitë më të lartësuar në dritat e tyre të pafundme. Këtu së pari, humanizmi, i kryesuar nga profetët, i bëjnë ftesë atij për të hyrë, dhe ai e pranoi ftesën. Duke soditur para së gjithash tek vendqëndrimi i kohëve të shkuara, ai pa se të gjithë profetët -paqja dhe bekimet e Zotit qofshin mbi ta- të cilët janë më të ndriturit dhe më të përkryerit e llojit njerëzor, recitonin bashkarisht e përmendnin me një gjuhë të vetme, me unanimitet dhe njëzëri:  “La i lahe il-la Huve”, “Nuk ka zot tjetër përveç Atij”. Të gjithë ata bënin thirrje për tek Uniteti i Zotit me fuqinë e mrekullive të tyre të panumërta të ndritshme të cilat i konfirmonin ata dhe pretendimet e tyre; ai pa se ata të gjithë i bënin thirrje njerëzimit për tek besimi në Zotin xh.sh. dhe për ta nxjerrë atë- humanizmin- prej nivelit të kafshërisë dhe për ta ngritur në shkallën e melekëve. Prandaj, udhëtari u ul në gjunjë me edukatë, me etikë e nderim të madh në klasat e asaj shkolle drite, dhe i kushtoi vëmendje mësimit. Ai pa se në dorën e secilit prej atyre mësuesve, më të lartësuarit, më të famshmit dhe më të shquarit e atyre qënieve humane, ndodheshin mrekulli të shumta, të cilat u ishin dhuruar atyre nga Krijuesi i të gjitha botëve si shenja duke konfirmuar e vërtetuar misionin e tyre. Për më tepër, një grup i madh njerëzish, një komunitet i tërë, i kishte konfirmuar e pranuar pretendimet e tyre dhe kishin hyrë në besim nëpërmjet komunikimit të secilit prej tyre… prandaj, udhëtari mundi të kuptojë me analogji forcën dhe fuqinë e Unitetit e të Njësisë, atë të vërtetë mbi të cilën kanë rënë dakort me unanimitet ata njerëz të vërtetë numri i të cilëve është më shumë se ‘njëqind mijë’…

Gjithashtu ai kuptoi gabimin e rëndë dhe krimin më të madh të cilin e kryejnë njerëzit e çudhëzimit, mohuesit e asaj të vërtete të ngulitur fort e cila ka këtë fuqi dhe të cilën e beson dhe e mbështet ky numër i madh prej njoftuesve të vërtetë dhe e provon me mrekullitë e tyre të panumërta… ai gjithashtu kuptoi dënimin pikëllues të përhershëm që e meritojnë mohuesit… gjithashtu ai njohu drejtësinë dhe vërtetësinë e atyre që i pranuan, u besuan atyre dhe hynë në besim. Me këtë u shfaq para tij një shkallë shumë e madhe dhe e lartë e shenjtërisë së besimit dhe e lartësisë së Unitetit Hyjnor.

Po, mrekullitë e pafundme, secila prej tyre është një konfirmim real nga ana e të Vërtetit -Krijuesit xh.sh.- për profetët, paqja dhe bekimet e Zotit qofshin mbi ta; goditjet qiellore që u ranë kundërshtarëve dhe mohuesve shfaqin vërtetësinë e tyre dhe mbështetjen e Zotit xh.sh. për ta; secila prej tyre ishte një provë për vërtetësinë e tyre; për plotësimet e tyre individuale secila duke qenë si një tregues për drejtësinë e tyre; mësimet dhe udhëzimet e tyre të shëndosha tregojnë se ata janë me të vërtetën; forca e besimit të tyre, serioziteti më i lartë, gatishmëria për t’u vetëflijuar dhe devocioni i tyre i skajshëm, që të gjitha këto dëshmojnë për vërtetësinë dhe për drejtësinë e thirrjes së tyre; Librat dhe fletët e shenjta që mbahen nga duart e tyre, studentët e tyre të panumërt të cilët arritën realitetin dhe u ngjitën tek plotësimi, dhe u drejtuan e u udhëzuan tek drita duke i ndjekur ata, të gjitha këto dëshmojnë vërtetësinë e rrugës së tyre dhe drejtësinë e udhës së tyre. Për më tepër, unanimiteti i atyre përçuesve të vërtetë në të gjitha çështjet pozitive sigurisht është një provë vendimtare për vërtetësinë e besimit dhe një fuqi aq e madhe që përforcon të vërtetën e tij saqë asnjë fuqi tjetër në botë nuk mundet absolutisht të konfrontohet e të përballet me të. Ajo është një e vërtetë e tillë vendimtare saqë përpara saj zvogëlohet e shuhet çdo hezitim.

Udhëtari kuptoi urtësinë e qënies së besimit në të gjithë profetët si një shtyllë prej shtyllave të imanit, dhe se ai besim përfaqëson një burim tjetër fuqie të madhe për besimin e tij. Kështu ai nxori dobi të mëdha të besimit prej mirësive të tyre, në shprehjen e të cilave ne folëm në Shkallën e Tetë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Ai udhëtar kërkues duke pasë provuar kënaqësi të larta prej fuqisë së besimit dhe duke pasë thithur flladin e pastër të jetës, u kthye prej asamblesë së profetëve, paqja dhe bekimet e Zotit qofshin mbi ta. Ndërkohë i bëjnë ftesë atij ata të cilët i provuan pretendimet e profetëve me shkallën e njohjes së sigurtë dhe sollën argumente vendimtare për vërtetësinë e tyre; ata janë dijetarët dhe shkollarët e thellë, origjinalë dhe të saktë të cilët quhen El-Asfija ves-Sid-dikunë ‘Të pastërtit dhe më të vërtetit’… Ata i bënë ftesë atij për tek shkollat e tyre dhe ai hyri e pa një grupim të madh që përfshinte me mijëra gjeni dhe qindra e mijëra shkollarë të saktë e të lartë duke i provuar të gjitha çështjet pozitive që lidhen me fenë, në krye të të cilave qëndron çështja e domosdoshmërisë së ekzistencës së Krijuesit xh.sh. dhe ajo e Unitetit të Tij, me demonstrime të tilla të thella saqë nuk lënë asnjë vend as edhe për dyshimin më të vogël.

Po, unanimiteti i atyre dijetarëve të mëdhenj në parimet dhe në shtyllat e imanit -pavarësisht dallimeve dhe ndryshimeve të tyre në aftësitë e tyre të natyrshme dhe në metoda e pikëpamje- secili prej tyre duke u mbështetur në fuqinë dhe në sigurinë e argumenteve të tij, sigurisht kjo është në vetvete një provë vendimtare e tillë saqë askush nuk mund ta kundërshtojë, as ta refuzojë apo ta dyshojë përveç dikujt që ka zgjuarsi më të mprehtë dhe më të lartë se sa zgjuarsia e atyre gjenive, ose në qoftë se argumenti i tij do të ishte më i fuqishëm se sa argumentet e atyre të gjithëve dhe në qoftë se prova e tij do të ishte më elokuente se sa të gjitha provat e tyre! Kjo është krejtësisht e pamundur. Prandaj ata nuk mund të konfrontohen e sfidohen veçse me injorancë, me shtirje si injorancë dhe me mohim lidhur me çështjet negative të cilat nuk mund të provohen, ose me kryeneçësi dhe me mbyllje të syve ndaj asaj drite. Gjendja është se ai i cili i mbyll sytë e tij, ai vetëm ditën e tij e bën natë.

Udhëtari kuptoi se dritat të cilat i përhapën këta profesorë të thellë të kësaj shkolle të madhe  e të lartë ka ndriçuar gjysmën e globit tokësor për më shumë se një mijë vite. Ai gjeti në fe një forcë të tillë morale e shpirtërore saqë sikur të grumbulloheshin të gjithë njerëzit e mohimit dhe të kryeneçësisë, nuk do të ishin në gjendje ta lëkundnin apo ta shkatërronin atë as sa një fije.

Një aluzion të shkurtër për mësimin e mësuar nga udhëtari në këtë shkollë ne e thamë në Shkallën e Nëntë të Stacionit të Parë:

 * * *

 

Udhëtari ynë soditës kur u kthye prej shkollës së dijetarëve u nxit me ngulm nga një mallëngjim i zjarrtë për t’iu shtuar e zbuluar besimi dhe u sundua nga një dëshirë e fortë për të parë dritat dhe kënaqësitë të cilat janë në rrugën e ngjitjes prej shkallës së njohjes së sigurisë për tek shkalla e shikimit të sigurisë. Atë e ftuan me mijëra e miliona ‘Evlija të drejtë’ udhëzues të lartë të cilët u përpoqën për tek realiteti, arritën tek e vërteta dhe mbërritën tek shkalla e shikimit të sigurisë me ngjitjen e tyre nën hijen e miraxhit -ngjitjes- të profetit Muhammed a.s.m. dhe në gjurmët e profetit a.s.m. në udhën më të madhe Muhammedane.

Këta e ftuan atë në një vend të madh e të lumtur dhikri -për përmendjen e Zotit xh.sh.- dhe për tek një vendtakim i drejtë e fisnik udhëzimi, i cili përhapte shkëlqim e dritë duke i mbushur të gjitha anët dhe ato vërshonin e përhapeshin duke buruar nga njëpasnjëshmëria e teqeve të tyre, zavijeve dhe vendeve të tyre të ndritshme. Ndërkohë ai hyri dhe pa se këta njerëzit e zbulesave, të ndriçimeve dhe të kerameteve përsërisnin me unanimitet frazën  ‘La i lahe il-la Huve’, ‘Nuk ka zot tjetër përveç Atij’, duke shpallur me të domosdoshmërinë e ekzistencës së Krijuesit xh.sh. dhe Unitetin e Tij, duke u mbështetur në zbulesat e tyre, në kerametet dhe në shikimet e tyre.

Po, ashtu siç njihet dielli nëpërmjet shtatë ngjyrave në dritën e tij, po ashtu të vertetën e Njësisë Hyjnore e pranojnë dhe e vërtetojnë me unanimitet të plotë këta gjeni të shenjtë, këta njohës të ndritshëm të cilët përfaqësojnë njerëzit e tarikateve të ndryshme të vërteta, njerëzit e metodave të ndryshme të drejta dhe kurset e shumta të vërteta, të cilët u ngjyrosën me shtatëdhjetë lloje, madje me aq shumë ngjyra sa numri i Emrave të bukur Hyjnorë prej ngjyrave vezulluese e të dallueshme dhe prej dritave të larmishme e të ndryshme të manifestuara në zemra e në horizonte prej dritës së Diellit të parapërjetshëm e të paspërjetshëm.

Udhëtari e pa manifestimin e asaj të vërtete të ndritshme me syrin e sigurisë. Ai pa se unanimiteti i profetëve, pajtueshmëria e dijetarëve të pastër dhe përputhshmëria në mendim e Evlijave të drejtë formon konsensusin më të lartë dhe është një e vërtetë më e ndritshme se sa drita e ditës që tregon diellin.

Një aluzion të shkurtër për shkëlqimet dhe dobitë që mori ky udhëtar prej teqeve dhe zavijeve ne e thamë në shkallën e Dhjetë të Stacionit të parë.

* * *

 

Pastaj ai udhëtar deshi, nëpërmjet të gjitha aftësive të tij të holla dhe fuqisë së tij, të shtonte përparimin dhe ngjitjen në forcën e besimit dhe në zbulimin e njohjes së tij lidhur me Krijuesin, meqë ai ishte i vetëdijshëm se dashuria për Zotin që buron prej besimit në Allahun xh.sh. e cila shpërthen prej njohjes së Tij xh.sh. është plotësimi më i madh human, më i rëndësishmi dhe më i gjëri; madje ajo -dashuria për Zotin- është burimi dhe themeli i të gjitha plotësimeve humane; prandaj ai e ngriti kokën e tij duke soditur qiejt dhe i tha mendjes së tij:

“Përderisa jeta është gjëja më e shtrenjtë në univers, dhe të gjitha krijesat i janë nënshtruar jetës; dhe më të çmueshmit e qënieve të gjalla janë frymorët -qëniet me shpirt; dhe më të lartësuarit e qënieve me shpirt janë të vetëdijshmit… dhe përderisa globi tokësor -për hir të kësaj pozite të lartë- boshatiset në çdo shekull e në çdo vit, dhe rimbushet me qëllim që të shtojë këtë substancë më të çmueshme -qënie të gjalla; atëherë sigurisht duhet medoemos që këto qiej të lartësuar e të zbukuruar të kenë banorët dhe popujt e tyre të përshtatshëm për to prej gjallesave, prej qënieve me shpirtëra  dhe prej atyre që kanë vetëdije. Saqë janë transmetuar rrëfenja të sakta që konfirmojnë shikimin e ‘Melekëve’ dhe bisedimin me ta qysh nga koha e Ademit a.s. ashtu si shfaqja e Xhebrailit a.s. në formë njeriu përpara sahabëve në prezencë të profetit -në vendin ku ishte ulur profeti a.s.m.. Ndërkaq udhëtari tha: “Ah sikur të kisha nderin dhe t’i shikoja banorët e qiejve, dhe ah sikur t’i dija mendimet e tyre rreth të vërtetës së besimit dhe të Unitetit Hyjnor; sepse dashuria më e rëndësishme lidhur me Krijuesin e universit është dëshmia e tyre… ndërsa po mendonte e thonte kështu me vetveten, ai papritmas dëgjoi një zë qiellor duke i thënë: “Meqenëse ti dëshiron të takohesh me ne dhe të dëgjosh mësimin tonë, atëherë mësoje se ‘çështjet e besimit’ të cilat kanë zbritur me ndërmjetësinë tonë tek të gjithë pejgamberët, në krye të të cilëve është profeti Muhammed a.s.m. me Kuranin Kerim -atyre çështjeve- së pari u kemi besuar neve. Mësoje gjithashtu se të gjithë shpirtërat e mirë prej nesh që janë shfaqur para njerëzve kanë dëshmuar që të gjithë pa përjashtim me unanimitet për domosdoshmërinë e ekzistencës së Krijuesit të universit, për Unitetin e Tij dhe për Atributet e Tij të shenjta; dhe këtë e kanë shpallur me pajtueshmëri të plotë. Përputhshmëria dhe bashkëpërgjigjja e ndërsjellë e këtyre shpalljeve dhe njoftimeve të panumërta është një udhëzues e tregues për ty aq i ndritshëm si dielli”.

Udhëtari e kuptoi atë që synonin ata, dhe drita e besimit të tij shkëlqeu dhe vezulloi, derisa u ngjit në qiej.

Një aluzion i shkurtër për mësimin që mori ky udhëtar prej Melekëve u përmend në Shkallën e Njëmbëdhjetë të Stacionit të parë:

* * *

Pastaj ai udhëtar i zellshëm e i përmalluar për mësimin që mori prej gjuhëve të grupeve dhe botërave të ndryshme të krijimit dhe prej gjendjeve të tyre në botën e dukshme në aspektet e tyre trupore e materiale, deshi me mallëngjim të fortë të bënte më shumë shëtitje e udhëtim dhe të studionte e të kërkonte realitetin dhe vazhdoi shqyrtimin e asaj çfarë ndodhet në botën e padukshme dhe në botën e ndërmjetme. Ndërkohë përpara tij u hap dera e ‘mendjeve të drejta e të ndriçuara dhe e zemrave të pastërta e të ndritshme’, prej të cilave janë të zhveshura njëri prej grupeve të njerëzimit; sepse mendja dhe zemra janë si bërthama dhe si thelbi i njeriut dhe në sajë të atyre të dyjave ai mundi të bëhej fruti i universit; dhe ato të dyja kanë fuqi të shtrihen e të zgjerohen derisa mund të përfshijnë të gjithë botën pavarësisht qënies së atyre të dyjave të vogëla.

Udhëtari pa se zemrat dhe mendjet janë ngushtica humane -pengesa- midis botës së padukshme dhe botës së dukshme, dhe lidhjet dhe marrëdhëniet midis atyre dy botëve -lidhur me njeriun- ndodhin tek ato pika; prandaj ai u foli mendjes dhe zemrës së tij njëherësh duke u thënë: “Afrohuni, se më e shkurtëra e rrugëve që të çon tek realiteti është nëpërmjet derës suaj, prandaj ejani që të përfitojmë duke i studiuar mendjet dhe zemrat që përshkruhen me besim dhe t’i shqyrtojmë cilësitë dhe ngjyrat e atyre të dyjave; sepse ky mësim nuk merret nga gjuhët ashtu siç është rasti me rrugët e tjera”.

Ai nisi të kthejë fletët e mendjeve dhe filloi të hapë faqet e zemrave duke soditur e shqyrtuar gjatë, dhe pa se të gjitha mendjet e shëndosha, të drejta e të ndriçuara pajtohen unanimisht lidhur me akiden e ngulitur e të qartë në besimin dhe në Unitetin Hyjnor dhe kanë përputhshmëri në sigurinë dhe në bindjen e fortë lidhur me Unitetin e Zotit, pavarësisht aftësive të tyre të ndryshme, metodave, pikëpamjeve dhe medhhebeve të ndryshme, e madje të kundërta.

Domethënë, ato janë mbështetur dhe janë lidhur me një akide të pandryshueshme dhe kanë hyrë në një të vërtetë të rrënjosur që nuk shkulet e nuk këputet kurrë; prandaj unanimiteti i këtyre mendjeve lidhur me besimin, me domosdoshmërinë e ekzistencës dhe me Unitetin e Zotit xh.sh. është një zinxhir i ndritshëm që nuk këputet kurrë dhe një dritare e gjërë ndriçuese e hapur drejt botës së të vërtetës.

Gjithashtu ai pa se të gjitha zemrat e shëndosha e të ndritshme kanë unanimitet e pajtueshmëri midis tyre lidhur me zbulesat, shikimet dhe me dëshmimet e tyre të sigurta e sublime për sa ka të bëjë me shtyllat e besimit, dhe kanë përputhshmëri e pajtueshmëri lidhur me çështjet e Unitetit Hyjnor, pavarësisht metodave dhe pikëpamjeve të tyre të largëta e të ndryshme. Domethënë secila prej këtyre zemrave të ndritshme është një arsh -Fron- shumë e vogël i Njohjes Hyjnore; ato janë pasqyra gjithëpërfshirëse për Dritat e manifestimeve të të kërkuarit përjetësisht; ato janë kthyer drejt të vërtetës, janë lidhur me të dhe e manifestojnë atë.

Atëherë, ato janë dritare të hapura drejt diellit të vërtetësisë. Domethënë, tërësia e këtyre zemrave, duke u marrë bashkarisht, formon dritaren më të madhe e më të gjërë si deti përballë atij dielli.

Pajtueshmëria dhe unanimiteti i këtyre zemrave dhe mendjeve lidhur me domosdoshmërinë e ekzistencës së Zotit xh.sh. dhe me Unitetin e Tij sigurisht është udhëzuesi më i përkryer dhe mësuesi më i madh, i besueshëm, i sigurtë dhe i pagabueshëm; sepse kurrësesi nuk është e mundshme apo e konceptueshme në ndonjë drejtim që një supozim që s’ka realitet, një mendim i pavërtetë -që nuk lidhet me realitetin- dhe një atribut i rremë i pabazë t’i mashtrokan të gjithë këto sy të mprehtë e depërtues të këtij numri shumë të madh të këtyre zemrave të pastërta dhe të këtyre mendjeve të shëndosha e serioze, dhe ky mashtrim të vazhdoka për gjatë shekujve me një ngulitje të plotë dhe t’i bënte ata të gjithë të binin në kurthin e shtrembërimit dhe të shkujdesjes! Madje edhe sofistët idiotë, të cilët mohojnë kozmosin, nuk do të pajtoheshin me një mendje të prishur e të hutuar e cila e gjen të mundshme një gjë të tillë!

Të gjithë këtë e kuptoi udhëtari ynë, dhe tha së bashku me mendjen dhe me zemrën e tij: “Amentu bil-lahi”, “Unë besova në Zotin xh.sh”.

Duke aluduar për njohjen e besimit të cilën e nxori ky udhëtar prej mendjeve të drejta e të shëndosha dhe prej zemrave të ndritshme u përmend në shkallën e dymbëdhjetë dhe të trembëdhjetë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Pastaj ai udhëtar i cili e vështroi nga afër Botën e Padukshme dhe që udhëtoi në dy botët e mendjes dhe të zemrës, nisi të trokasë derën e asaj bote nëpërmjet këtij lloji mendimi e hulumtimi:

“Jam kureshtar të di, çfarë thotë kjo botë e padukshme?” Sepse meqenëse ne shohim në këtë botë të dukshme trupore se Krijuesi xh.sh., i Cili fshihet pas perdes së të Padukshmes, e bën të njohur Vetveten e Tij nëpërmjet të gjitha këtyre artifakteve të Tij të stolisura e të bëra me plot art dhe i Cili na shtyn neve për ta dashur Atë nëpërmjet këtyre mirësive të Tij të ëmbëla e të mira të pafundme, dhe i Cili na njofton neve për Plotësitë e Tij të fshehura nëpërmjet këtyre veprave të panumërta të mrekullueshme e plot mjeshtëri arti.. po, Ai i Cili e bën të njohur e të dashur Vetveten e Tij nëpërmjet aktit dhe gjuhës së gjendjes e cila është më e qartë se sa fjala dhe ligjërimi; sigurisht Ai do të flasë me fjalë e me të ligjëruar siç flet Ai me akte e me gjendje duke e bërë Vetveten e Tij të Njohur e të Dashur.

Kështu udhëtari iu adresua vetvetes duke i thënë: Ne duhet ta njohim Atë xh.sh. nëpërmjet manifestimeve të Hyjnisë së Tij në botën e Padukshme. Ndërkohë ai e zhyti zemrën e tij në thellësira dhe pa nëpërmjet syrit të mendjes së tij sa vijon:

E vërteta e ‘Vahjit Hyjnor’, ‘Shpalljes Hyjnore’ mbisundonte në të gjitha çastet e kohët -nëpërmjet manifestimeve më të fuqishme e më të qarta- në të gjitha anët e botës së Padukshme. Dhe vjen dëshmia për ekzistencën dhe për Unitetin e Tij xh.sh. prej Njohësit të të gjitha gjërave të së padukshmes.

Ajo është dëshmia e ‘vahjit’ dhe e ‘ilhamit’ –shpalljes dhe inspirimit- e cila është shumë më e fuqishme se sa dëshmia e universit dhe e qënieve të krijuara; sepse Ai xh.sh. nuk do t’i linte bërjen të njohur të Vetvetes së Tij dhe as treguesit e ekzistencës dhe të Unitetit të Tij vetëm tek dëshmia e krijesave të Tij, përkundrazi Ai flet fjalë parapërjetësie të cilat janë në përshtatje me Qënien e Tij; dhe nuk ka as kufi dhe as fund për Fjalën e Atij i Cili është i pranishëm dhe gjithëshikues me fuqinë dhe me njohjen e Tij në çdo vend. Dhe ashtu siç e bën Atë të njohur kuptimi i Fjalës së Tij. Po ashtu të folurit -ligjërimi i Tij- e bën Vetveten e Tij të njohur së bashku me Atributet e Tij.

Po, konsensusi dhe pajtueshmëria e njëqind mijë profetëve, paqja dhe bekimet e Zotit qofshin mbi ta, lidhur me të gjitha njoftimet e tyre që buronin prej Vahjit Hyjnor, dhe dëshmitë dhe mrekullitë e librave të shenjtë dhe të fletëve -shkrimeve- qiellore të cilat janë shpallja –Vahji– dhe fruti i tij i shikuar, dhe të cilat i kanë pranuar dhe i kanë vërtetuar shumica absolute e njerëzimit, i kanë ndjekur ato si shembull dhe janë udhëzuar me udhëzuesit e tyre, e bënë udhëtarin të kuptojë në mënyrë të vetëkuptueshme se Vahji -shpallja Hyjnore- është një e vërtetë e qëndrueshme rreth së cilës nuk ka asnjë dyshim. Gjithashtu ai kuptoi se e vërteta e vahjit tregon e njofton Pesë të Vërteta të Shenjta si dhe i konfirmon dhe i ndriçon ato.

E Para: Të folurit në përputhje me kuptimet e njerëzve dhe me nivelin e mentalitetit dhe të aftësive të tyre mendore është një formë që quhet  ‘Begenia -zbritja- Hyjnore tek mendjet e njerëzve’… Po, Ai i Cili i bëri të flasë të gjitha krijesat e Tij të vetëdijshme me shpirtëra dhe i Cili kupton të folurën e tyre, Hyjnia e Tij kërkon medoemos që kuptimet e fjalës së Tij të parapërjetshme të derdhen në formë fjalësh me qëllim që njerëzit ta kenë të lehtë për t’i lexuar ato midis fjalëve të tyre.

 E Dyta: Ai i Cili e krijoi ekzistencën në mënyrë të mrekullueshme, dhe e mbushi Kozmosin me krijesat e Tij të mrekullueshme dhe i pajisi ato me gjuhë duke folur për Plotësitë e Tij, sigurisht e domosdoshmërisht Ai do ta bënteVetveten të njohur edhe me fjalët e Tij gjithashtu.

E Treta: Ai i Cili u përgjigjet me akt lutjeve dhe falënderimeve të  bëra nga njerëzit e vërtetë, të cilët janë më të zgjedhurit, janë elita e tyre  dhe janë më të nevojshmit, më të përmalluarit dhe më të ndjeshmit midis njerëzve, atëherë përgjigjja ndaj atyre duave dhe falënderimeve me fjalën e Tij xh.sh. është prej funksionit të krijueshmërisë -të Qënies së Tij Krijues.

E Katërta: Atributi i të folurit i cili është një bashkëshoqërues esencial i domosdoshëm dhe një manifestim i ndritshëm i dy Atributeve të ‘Njohjes’ dhe të ‘Jetës’, sigurisht ai do të gjendej në formë gjithëpërfshirëse, të përjetshme dhe të amshuar tek Ai i Cili ka njohje gjithëpërfshirëse dhe jetë të përhershme.

E Pesta: Ai i Cili i krijoi krijesat e Tij dhe i pajisi ato me pafuqi e mallëngjim, me varfëri e nevojë, dhe me ankth e shqetësim për të ardhmen; dhe i Cili u dha atyre dashurinë dhe adhurimin derisa ata u bënë të ndiejnë dashuri të fortë dhe mallëngjim të papërmbajtur për të njohur Zotin e tyre të vërtetë dhe Pronarin dhe Zotëruesin e çështjes së tyre; të cilët ndiejnë nevojë të madhe për një fuqi tek e cila të mbështeten e të strehohen- ndërsa bien rrokullimthi në varfëri, në pafuqi  dhe në ankthin për të ardhmen- atëherë është kërkesë prej Hyjnisë së Tij që t’i bëjë ata ta ndiejnë e ta kuptojnë ekzistencën e Tij nëpërmjet të folurit të Tij xh.sh..

Kështu që, udhëtari kuptoi se dëshmitë që tregojnë me unanimitet për ekzistencën e Ekzistuesit të domosdoshëm dhe për unitetin e Tij xh.sh. në vahjin qiellor të përgjithshëm i cili përmban të vërtetat e begenisë– zbritjes– Hyjnore, Vetënjohjes Hyjnore, përgjigjjes së mëshirshme, ‘Bashkëbisedimit Hyjnor’ dhe vetëdeklarimit të përjetshëm -këto janë dëshmia më e madhe, madje ajo është më e madhe se dëshmia e diellit për vetveten në mes të ditës.

Pastaj udhëtari hodhi vështrimin tek ‘ilhamet’, ‘inspirimet’, dhe pa se inspirimet e vërteta ndonëse janë të ngjashme -nga një drejtim- me vahjin ‘shpalljen’, meqë ato janë një lloj i bashkëbisedimit Hyjnor, veçse ama ka dy dallime -ndryshime:

I Pari: Pjesa më e madhe e ‘Vahjit Hyjnor’ i cili është shumë më i lartë e më sublim se sa ‘ilhami’, ‘inspirimi’, vjen nëpërmjet melekëve, ndërsa shumica e ‘ilhamit’ ‘inspirimeve’ vjen drejtpërdrejtë, pa ndërmjetës. Për ta sqaruar këtë, do të sjellim shembullin që vijon:Dihet se një mbret ka dy mënyra për adresim dhe për lëshim dekretesh e urdhërash:

E para: në Emrin e shtetit, të madhështisë së tij, të sundimit dhe të sovranitetit të tij mbi të gjithë. Ai nis ndonjë prej të dërguarve të tij tek ndonjëri prej guvernatorëve të tij, dhe ndonjëherë ai takohet me të, dhe ia përçon urdhërin, dhe këtë e bën me qëllim që të shfaqë madhështinë e atij sovraniteti dhe rëndësinë e atij urdhëri.

E dyta: Në emrin e tij personal dhe jo në emrin e mbretërisë dhe as me titullin e monarkut. Ai flet në mënyrë private me telefonin e tij privat lidhur me ndonjë çështje private dhe me ndonjë çështje të pjesshme me shërbëtorin e tij të veçantë e të besuar ose me ndonjërin prej nënshtetasve të tij të zakonshëm.

Në të njëjtën mënyrë është fjala e Sulltanit të parapërjetshëm xh.sh.. Ai flet nëpërmjet vahjit ose ilhamit gjithëpërfshirës -i cili kryen funksionin e vahjit- dhe flet me Emrin e “Rab-bil Aleminë” “Zoti i të gjitha botëve”, dhe me titullin e ‘Ha’likul Keuni’ ‘Krijuesi i universit’. Gjithashtu Ai ka edhe një mënyrë tjetër të foluri, në një formë private, nga prapa perdeve dhe mbulesave, me çdo individ dhe me çdo qënie të gjallë, në përputhje me aftësitë e tyre, në një mënyrë të përshtatshme me marrësin, dhe kjo për shkak të qënies së Tij Zoti dhe Krijuesi i të gjitha qënieve të gjalla.

Ndryshimi i dytë: Vahji është i pastër dhe pa hije dhe i veçantë e i rezervuar për të zgjedhurit. Ndërsa ilhami -inspirimi- ka hije dhe përzierje ngjyrash; ai është i përgjithshëm dhe ka forma të ndryshme dhe shumë të pangjashme, ashtu si inspirimet e melekëve, inspirimet e njeriut dhe inspirimet e kafshëve.

Ilhami -inspirimi- me llojet e tij të ndryshme dhe me format e tij shumë të pangjashme tregon hapësirën e gjërësisë dhe të shumësisë së fjalëve Hyjnore të cilat janë më të shumta se numri i pikave të deteve.. Ndërkaq udhëtari kuptoi prej kësaj një aspekt prej komentimit të versetit Kuranor:

Thuaj (o Muhammed a.s.m.  njerëzimit): Sikur deti të ishte bojë (për të shkruar) Fjalët e Zotit tim, sigurisht që deti do të shterrohej para se të mbaronin Fjalët e Zotit tim”.[11]

Pastaj ai hodhi vështrimin tek natyra, tek urtësia dhe tek dëshmia e ilhamit -inspirimit- dhe pa se natyra e tij, urtësia dhe rezultati i tij përbëheshin prej katër dritash:

Drita e Parë: Ashtu siç bëhet i dashur Allahu xh.sh. për krijesat e Tij me anë të akteve të Tij tek ata i Cili u bën të njohur “Dashurinë Hyjnore”, po ashtu është prej kërkesave të “Dashurisë dhe të Mëshirës” -domethënë të qënies së Tij Vedud dhe Rahman– që Ai të bëhet i dashur për ta edhe nëpërmjet fjalës dhe prezencës.

Drita e Dytë: Ashtu siç u përgjigjet Ai xh.sh. duave të shërbëtorëve të Tij nëpërmjet akteve të Tij, po ashtu është kërkesa dhe funksioni i mëshirëgjërësisë së Tij që t’u përgjigjet atyre edhe me fjalë nga prapa perdeve.

Drita e Tretë: Është një bashkëshoqërim i Hyjnisë se ashtu siç u përgjigjet Ai xh.sh. me akte thirrjeve për ndihmë, duave dhe përgjërimeve të atyre prej krijesave të Tij të cilat janë goditur me fatkeqësi të rënda e me vuajtje, po ashtu Ai duhet t’u vijë në ndihmë atyre me fjalët e ilhamit -inspirimit- të cilat janë një lloj i ligjërimit të Tij.

Drita e Katërt: Ashtu siç e bën Zoti xh.sh. të perceptueshme ekzistencën e Tij, prezencën dhe mbrojtjen e Tij për krijesat e Tij të vetëdijshme -të cilat qëndrojnë në pafuqi e në dobësi të rënda, në varfëri e në nevoja të mëdha dhe të cilët janë më të mallëngjyerit e më të nevojshmit për ta njohur Pronarin e tyre, Mbrojtësin, Rregullatorin dhe Ruajtësin e tyre- po ashtu është prej kërkesës së dhembshurisë dhe të mëshirës Hyjnore dhe prej domosdoshmërisë së tyre që Ai xh.sh. t’i bëjë gjithashtu të perceptueshme prezencën e Tij, afrueshmërinë dhe ekzistencën e Tij për një krijesë të veçantë në përputhje me aftësinë e saj, dhe me anë të disa ilhameve -inspirimeve- të vërteta, me fjalë tek telefoni i zemrës së saj, e cila konsiderohet si një lloj i bashkëbisedimit Hyjnor.

Pastaj ai hodhi vështrimin tek dëshmia e ilhamit -inspirimit- dhe pa se në qoftë se dielli -si supozim- do të kishte jetë dhe vetëdije, dhe shtatë ngjyrat në dritën e tij të ishin shtatë atribute për të -si supozim- atëherë ai do të kishte një mënyrë të foluri me anë të rrezeve dhe të manifestimeve të tij të cilat janë në dritën e tij. Dhe në këtë gjendje: Edhe ekzistenca e formës së tij, edhe reflektimi i tij në gjërat e tejdukshme; domethënë bisedimi i tij me çdo pasqyrë reflektuese, me çdo gjë të ndritshme, me çdo copë xhami, me flluskat e detit dhe me pikat e tij; madje edhe me grimcat e tejdukshme në përputhje me aftësinë e secilës prej tyre.. dhe përgjigjja e tij ndaj nevojave të secilës prej tyre.. e gjitha kjo është një dëshmi e vërtetë për ekzistencën e diellit, për mosqënien e një akti pëngesë për një akt tjetër, dhe për mosqënien e një fjale bllokim a pengesë për një fjalë tjetër të tij…

Ashtu siç shihet kjo me qartësi, po ashtu është çështja lidhur me bashkëbisedimin e Monarkut të parapërjetshëm e të paspërjetshëm, e Zotëruesit të lavdisë, e Krijuesit të të gjitha qënieve, Zotëruesit të bukurisë, Dritës së parapërjetshme; ai është një ligjërim, bisedim universal e gjithëpërfshirës ashtu si njohja dhe fuqia e Tij xh.sh.. Prandaj kapet e perceptohet në mënyrë të vetëkuptueshme manifestimi i gjërë i atij ligjërimi në përputhje me aftësinë e çdo gjëje pa e bllokuar një pyetje një pyetje tjetër, pa e penguar një veprim një veprim tjetër, dhe pa u përzier e ngatërruar një fjalë adresimi me një adresim tjetër.

Udhëtari kuptoi me një njohje sigurie e cila iu afrua shikimit të sigurisë se të gjitha ato manifestime, ato bisedime dhe ilhame -inspirime- veçmas ose bashkërisht provuan e dëshmuan me unanimitet domosdoshmërinë e Atij Dritëdhënësi të parapërjetshëm xh.sh., për prezencën e Tij xh.sh., për Unitetin dhe për Njësinë e Tij.

Dhe kështu u përmend një aluzion i shkurtër për atë që mori ky udhëtar kureshtar prej mësimit të njohjes prej botës së padukshme në shkallën e katërmbëdhjetë dhe të pesëmbëdhjetë të Stacionit të parë:

* * *

 

Pastaj ai udhëtar nëpër dynja iu adresua mendjes së tij duke i thënë: “Meqenëse unë po e kërkoj Pronarin dhe Krijuesin tim nëpërmjet krijesave të këtij kozmosi, do të ishte më mirë për mua që t’i shkoja për vizitë atij i cili është njeriu më i plotësuar në ekzistencë, më i madhi që të udhëheqë për tek e mira -madje edhe sipas dëshmisë së armiqve të tij- më i shquari midis tyre, më i vërteti në fjalë, më i larti në pozitë dhe më i ndrituri i tyre në mendje; ai është Muhammedi Sal-lall-lahu alejhi ve sel-lem, paqja dhe bekimet e Zotit xh.sh. qofshin mbi të, i cili me virtytet e tij dhe me Kuranin ka ndiçuar katërmbëdhjetë shekuj… Atëherë me qëllim që të nderohem e të privilegjohem me vizitën e tij, dhe të kërkoj shpjegim prej tij lidhur me atë që kërkoj, na duhet që të shkojmë së bashku tek më i miri i shekujve… tek shekulli i lumturisë.. shekulli i profetësisë.. Së bashku me mendjen e tij ai hyri në atë shekull dhe pa se ai ishte bërë në sajë të Tij a.s.m. shekulli i lumturisë së vërtetë për njerëzimin. Sepse nëpërmjet dritës që ai kishte sjellë, i kishte transformuar më primitivët dhe më analfabetët e njerëzve në profesorë dhe mësues të botës.

Dhe kështu, ai iu adresua mendjes së tij duke i thënë: “Para së gjithash ne duhet të njohim diçka rreth madhështisë dhe vlerës së këtij personaliteti të mrekullueshëm, dhe këtë duhet ta arrijmë nëpërmjet saktësisë së haditheve, thënieve të tij dhe vërtetësisë së njoftimeve të tij, dhe pastaj ta pyesim atë rreth Krijuesit tonë xh.sh…”

Kështu ai nisi të shqyrtojë e hulumtojë, dhe gjeti për vërtetësinë e profetësisë së tij prova vendimtare të panumërta, por ai këtu tregoi vetëm nëntë prej provave më të përgjithshme.

E Para: Përshkrimi i tij me të gjitha virtytet e shquara, me cilësitë dhe veçoritë e lavdërueshme, saqë për to dëshmuan edhe armiqtë e tij… shfaqja e qindra mrekullive prej tij, si: çarja më dysh e hënës me një shenjë të vetme të bërë nga gishti i tij, ashtu siç e shpreh Kurani,

“ Dhe hëna u ça më dysh”.[12]

Shpartallimi i ushtrisë së armiqve për shkak se hyri në sytë e atyre të gjithëve pluhuri i pakët në grushtin e tij që ua hodhi atyre, ashtu siç e tregon vërseti Kuranor,

“Dhe nuk e hodhe ti (pluhurin në sytë e armikut, o Muhammed a.s.m.) kur e lëshove nga grushtet e tua, por e hodhi Allahu”[13].

Dhënia për të pirë ujë ushtrisë së tij të etur nga uji që buroi si burimi i Keutherit prej pesë gishtave të tij të bekuar.. si dhe qindra mrekulli të tjera që u shfaqën në duart e tij të cilat na janë transmetuar neve në mënyrë të saktë e të sigurtë, sipas vërseteve të qarta kur’anore ose sipas haditheve që gëzojnë statusin e “Tavattur”.

Meqenëse disa prej atyre mrekullive, që janë më shumë se treqind, janë shtjelluar me prova vendimtare në veprën e shquar e të mrekullueshme që titullohet “Mrekullitë e profetit Muhammed a.s.m.” -Letra e Nëntëmbëdhjetë-, ne ia lëmë asaj vepre diskutimin e mrekullive, dhe le ta lëmë udhëtarin të vazhdojë së foluri.

Pastaj ai i foli vetes së tij duke i thënë: “Një qënie që përveç të gjitha këtyre veçorive fisnike dhe virtyteve të larta ka të gjitha këto mrekulli të ndritshme për t’i demonstruar, sigurisht ai duhet të jetë më i vërteti në fjalë prej të gjithë njerëzve…

Do të ishte krejtësisht e pamundur dhe e pazakonshme që ai të zbriste në dredhi, në gënjeshtër e në iluzion, të cilat janë veprat e njerëzve të ligj.

E Dyta: Qënia e Kuranit i cili është në dorën e tij, duke qënë mrekulli në shtatë mënyra të ndryshme, atë dekret që u lëshua prej Pronarit të Universit, e pranojnë dhe e vërtetojnë më shumë se treqind milion njerëz në çdo shekull. Meqenëse Fjala e Njëzet e Pestë, domethënë trajtesa e “Mrekullive të Kuranit” e cila është dielli i Risale-i Nurit ka provuar me argumente të fuqishëm se ky Kur’an Kerim është mrekulli prej dyzet aspektesh të ndryshëm, dhe se ai është Fjala e Zotit të të gjithë botëve, udhëtari ia referoi asaj trajtese të shquar shpjegimin e hollësishëm të mrekullisë së tij. Pastaj tha:

Besniku i Fjalës së Allahut, interpretuesi i vërtetë i Tij, përçuesi i këtij lajmi të madh tek të gjithë njerëzit, dhe i cili është pikërisht e vërteta dhe vetë realiteti, prej tij nuk mund të burojë kurrë ndonjë gënjeshtër, dhe ai nuk do të jetë kurrë objekt dyshimi; sepse kjo do të ishte një shkelje ndaj atij dekreti dhe tradhti ndaj Atij i Cili e lëshoi atë.

E Treta: Ai a.s.m. u dërgua me një sheriat -ligj- të pastër, me një fe të natyrshme, me një adhurim të sinqertë, me një dua të përgjëruar, me një thirrje të gjithanshme dhe me një besim -iman- të ngulitur; as nuk ka pasë si shembulli i asaj për të cilën ai u dërgua dhe as nuk do të ketë; as nuk ka ekzistuar një formë më e plotë se ajo për të cilën ai u dërgua dhe as nuk do të ekzistojë. Sepse ‘Sheriati’ i cili u shfaq prej një analfabeti a.s.m. dhe -ai sheriat- administroi një të pestën e njerëzimit për katërmbëdhjetë shekuj në një mënyrë të drejtë e të saktë nëpërmjet ligjeve të tij të holla e të shumta, nuk pranon kurrë ndonjë rival.

Po kështu ‘islami’, i cili u shfaq prej veprave, thënieve dhe prej gjendjeve të brendshme të atij që ishte analfabet a.s.m., nuk ka rival, as nuk ka ardhur dhe as nuk do të vijë si shembulli i tij; sepse në çdo shekull ai- islami- ka qenë për treqind milion njerëz një udhëzues dhe strehë, mësuesi dhe edukatori i mendjeve të tyre, ndriçuesi dhe pastruesi i zemrave të tyre, shkaku për pastrimin dhe zhvillimin e personave të tyre dhe burimi i progresit dhe i përparimit të shpirtërave të tyre..

Profeti a.s.m. gjithashtu është i pakrahasueshëm në të gjitha llojet e ibadeteve të cilat i përmban feja e tij; devocioni i tij i madh dhe frika e tij e madhe prej Allahut, përpjekja dhe aktiviteti i tij i vazhdueshëm dhe kryerja e detyrave të tij të adhurimit në mënyrë të plotë dhe me vëmendjen më të madhe për dimensionet e tyre më të thella, për misteret më të holla të adhurimit brenda gjendjeve dhe rrethanave më të vështira, dhe përmbushja e atij adhurimi të sinqertë nga ana e profetit Muhammed a.s.m. duke mos imituar askënd, duke kombinuar në mënyrën më të plotë dhe me të gjitha kuptimet e tij fillimin dhe fundin e adhurimit. Nuk ka dyshim se as nuk është parë dhe as nuk do të shihet si shembulli i tij lidhur me kryerjen e ibadeteve.

Gjithashtu ai a.s.m. e përshkruan Krijuesin e tij nëpërmjet Xheushan El-Kebir -që është njëra prej mijëra duave e lutjeve të tij- e përshkruan Zotin xh.sh. me një shkallë të tillë të lartë njohjeje saqë atë shkallë njohjeje nuk e arritën të gjithë A’rifinët -njohësit- dhe Evliatë -shenjtorët-dhe ata të gjithë nuk kanë qenë në gjendje as ta arrijnë atë shkallë përshkrimi qysh prej lashtësisë.. Kjo tregon se ai është i pakrahasueshëm në ‘dua’. Cilido që do ta shikonte pjesën në fillimin e trajtesës së “El-Munaxhat” rreth lutjeve, e cila shtjellon një paragraf të vetëm prej nëntëdhjetë e nëntë paragrafëve të Xhaushan e El-Kebir, sigurisht do të thonte se kjo dua e shkëlqyeshme –Xhaushani– e cila përfaqëson kulmin e njohjes Hyjnore, është e pakrahasueshme -e pashoqe.

Gjithashtu në përcjelljen e mesazhit të tij dhe në thirrjen që u bëri njerëzve për tek e vërteta, ai a.s.m. shfaqi një qëndrueshmëri të tillë, një vendosmëri dhe një guxim të tillë saqë megjithëse shtete dhe fe të mëdhaja, dhe madje edhe vetë populli i tij, fisi dhe xhaxhai i tij e kundërshtuan atë në mënyrën më armiqësore, përsëri ai nuk shfaqi as edhe shenjën më të vogël të ngurrimit, të ankthit apo të frikës. Fakti se ai sfidoi me sukses të gjithë botën dhe e bëri islamin profesorin e botës, gjithashtu provon se nuk ka dhe nuk mund të jetë askush si ai a.s.m. lidhur me komunikimin e mesazhit dhe me thirrjen për tek e vërteta.

Në besimin e tij, ai kishte një fuqi aq të jashtëzakonshme, një siguri aq të mrekullueshme, një gjallëri aq të mahnitshme dhe një bindje aq të lartë duke mbushur me dritë të gjithë botën, saqë nuk mundën të ndikonin tek ai të gjitha idetë, besimet, filozofitë e të urtëve dhe mësimet e udhëheqësve fetarë që dominonin në atë shekull, të gjitha këto nuk qenë në gjendje të ndikonin në besimin e tij as me ndonjë dyshim, ngurrim, dobësim apo me ndonjë iluzion. Po, ato nuk mundën të ndikonin në sigurinë e tij, as në besimin e tij, as në mbështetjen e tij tek Allahu dhe as në qetësinë e tij tek Ai, pavarësisht armiqësisë dhe mohimit të skajshëm të tyre ndaj tij. Për më tepër, frymëzimi, inspirimi i të gjithë atyre që u ngjitën në nivelet shpirtërore dhe në shkallët e besimit prej njerëzve të shenjtërisë dhe të drejtësisë, me në krye Sahabët e nderuar, dhe përfitimi i tyre vazhdimisht duke marrë shkëlqim prej shkallës së besimit të tij dhe që të gjithë ata e shikuan se ai është në më të lartin e niveleve dhe të shkallëve. E gjitha kjo shfaq në mënyrë të vetëkuptueshme se besimi i tij a.s.m. është gjithashtu i pakrahasueshëm dhe i pashoq.

Ndërkaq, udhëtari ynë kuptoi dhe vërtetoi me mendjen e tij se gënjeshtra e dyshimi nuk kanë asnjë vend tek ai i cili solli një sheriat të tillë të shenjtë të pashoq, një islam të tillë të pakrahasueshëm, një adhurim të pastër të parival, një dua të tillë të shkëlqyer të jashtëzakonshme, një thirrje të tillë universale e të gjithanshme dhe një besim të tillë të mrekullueshëm.

Prova e Katërt: Unanimiteti i të gjithë profetëve paqja dhe bekimet e Zotit qofshin mbi ta, dhe konsensusi i tyre lidhur me pikërisht të vërtetat e besimit është një provë e fuqishme për ekzistencën dhe për Unitetin e Allahut xh.sh.; dhe gjithashtu është një dëshmi e fortë për vërtetësinë dhe profetësinë e këtij profeti a.s.m.. Sepse të gjitha cilësitë e shenjta, mbrekullitë dhe funksionet që tregojnë vërtetësinë dhe profetësinë e atyre pejgamberëve a.s. gjendeshin si ato dhe më të plota se ato në atë personalitet a.s.m., ashtu siç dëshmohet e konfirmohet nga historia. Të gjithë ata profetë a.s. njoftuan gojarisht, me gjuhën e fjalës -domethënë me Teurat, Inxhil, Zebur dhe me fletët që ndodheshin në duart e tyre- për ardhjen e këtij personaliteti të bekuar dhe sihariquan njerëzit për ardhjen e tij a.s.m. (saqë më shumë se njëzet prej shembujve më vendimtarë të këtyre sihariqeve -lajmeve të gëzueshme- të nxjerra prej shkrimeve të shenjta, prej atyre librave qiellorë, janë shtjelluar dhe provuar në Letrën e Nëntëmbëdhjetë e cila titullohet “Trajtesa e mrekullive të profetit Muhammed a.s.m.”). Ashtu siç sihariquan ata për ardhjen e tij a.s.m., po ashtu ata e vërtetojnë atë a.s.m. nëpërmjet gjuhës së gjendjes së tyre -domethënë, nëpërmjet profetësisë dhe mrekullive të tyre- dhe përfundojnë me konfirmimin e tyre për vërtetësinë e thirrjes së tij a.s.m.. Sepse ai është paraprijësi më i plotë, i pari dhe më i plotësuari në misionin e profetësisë dhe në thirrjen për tek Allahu xh.sh..

Udhëtari kuptoi se ashtu siç tregojnë ata -domethënë ata profetë- nëpërmjet gjuhës së fjalës dhe me konsensus për Unitetin Hyjnor, po ashtu ata dëshmojnë nëpërmjet gjuhës së gjendjes dhe me unanimitet për vërtetësinë e këtij profeti fisnik a.s.m..

Prova e Pestë: Gjithashtu me mijëra Evlija të cilët arritën tek e vërteta, realiteti, plotësimi, kerameti, zbulesat dhe shikimet e dëshmimet nëpërmjet instruktimit dhe udhëzimit të këtij profeti fisnik a.s.m. dhe duke e ndjekur atë, -e gjitha kjo- jep një dëshmi me unanimitet jo vetëm për Unitetin Hyjnor por gjithashtu edhe për vërtetësinë dhe profetësinë e këtij profeti fisnik -për profesorin dhe imamin e tyre.

Përsëri, fakti se ata shikojnë, nëpërmjet dritës së shenjtërisë, disa prej të vërtetave që ai i njoftoi lidhur me botën e padukshme, dhe se ata i besojnë dhe i vërtetojnë të gjitha ato të vërteta nëpërmjet dritës së besimit -ose me njohjen e sigurisë, ose me shikimin e sigurisë, ose me sigurinë absolute- kjo demonstron qartë si dielli shkallën e vërtetësisë së udhëzuesit të tyre më të madh dhe drejtësinë e mësuesit të tyre më të shquar a.s.m.. Kjo gjithashtu u kuptua nga udhëtari ynë.

Prova e Gjashtë: Me miliona dijetarë e shkollarë të pastër, të sinqertë e të saktë dhe gjeni të urtë prej besimtarëve kanë arritur stacionin më të lartë të dijes në sajë të asaj që mësuan prej të vërtetave të shenjta që i solli ky profet fisnik a.s.m. -pavarësisht se ai ishte analfabet- dhe në sajë të asaj që mësuan nga shkencat e larta që buruan prej atyre të vërtetave të shenjta dhe prej Njohjes Hyjnore që ai zbuloi.. Të gjithë këta, ashtu siç provojnë dhe mbështesin me unanimitet dhe me argumentet më të fuqishëm, Unitetin Hyjnor, i cili është themeli i misionit dhe i thirrjes së tij, po ashtu ata dëshmojnë me unanimitet për vërtetësinë e këtij mësuesi më të madh dhe për drejtësinë e këtij profesori më të shquar dhe për saktësinë e fjalës së tij a.s.m.. Atëherë, kjo dëshmia e tyre është një provë e qartë si dita për vërtetësinë e tij dhe për drejtësinë e mesazhit të tij. Risale-i Nuri gjithashtu me pjesët e tij që kalojnë mbi njëqind është veçse një provë e vetme e vërtetësisë dhe e drejtësisë së këtij profeti të dashur a.s.m..

Prova e Shtatë: Grupimi i madh që quhet “El-A’l Vel As’hab” “Familja dhe Sahabët e profetit a.s.m.”, të cilët me intuitën e tyre, me njohurinë dhe me arritjet e tyre shpirtërore janë më të shquarit, më të respektuarit, më të lavdëruarit, më të devotshmit në fe, më symprehtët dhe më të lartësuarit e njerëzve pas profetëve, i hetuan, i studiuan dhe i shqyrtuan me vëmendjen më të madhe, me seriozitet dhe me saktësi, të gjitha gjendjet, mendimet dhe rrethanat e këtij profeti fisnik a.s.m., qofshin ato të fshehura apo të hapura. Pastaj ata erdhën në një konkluzion unanim se ai a.s.m. në dynja ishte, më i vërteti në fjalë, më i larti i tyre në pozitë dhe më i devotshmi e më i kapuri fort pas të vërtetës dhe realitetit. Udhëtari kuptoi se ky vërtetimi i tyre i patundur dhe besimi i tyre i thellë është një provë e ndritshme ashtu siç tregon dita për dritën e diellit.

Prova e Tetë: Ashtu siç tregon ky kozmos autorin e tij, shkruesin dhe formëdhënësin e tij i Cili e krijoi, e administron dhe e rregullon, si dhe nëpërmjet paracaktimit të masës së tij, formimit dhe rregullimit ka autoritet e kontroll mbi të sikur ai të ishte një pallat luksoz ose si një libër i madh, ose si një ekspozitë e mahnitshme ose si një shfaqje madhështore, po ashtu ai padyshim thërret dhe kërkon medoemos ekzistencën e dikujt i cili të shprehë kuptimet që përmban ky libër i madh, të dijë dhe të bëjë të ditur qëllimet Hyjnore prapa krijimit të universit, të japë mësim urtësitë Hyjnore në ndryshimet dhe në transformimet e tij, të japë instruksion për rezultatet e lëvizjeve të tij funksionale, të shpallë vlerën e tij esenciale dhe plotësimet e qënieve brenda tij. Domethënë, kërkon medoemos një lajmëtar të lartë, një thirrës të vërtetë, një profesor të ditur dhe një njoftues ekspert. Ndërkohë udhëtari kuptoi se kozmosi -me këtë kërkesë- tregon dhe dëshmon për vërtetësinë e këtij profeti fisnik a.s.m. dhe për drejtësinë e tij i cili i përmbushi këto funksione e detyra më mirë se çdo kush tjetër, dhe për qënien e tij më i lartësuari dhe i dërguari më besnik i Zotit të të gjitha botëve.

Prova e Nëntë: Ndodhet pas perdes Një i vetëm i Cili dëshiron të demonstrojë me këto artifakte gjeniale e të urta plotësimin e talentit dhe të artit të Tij; dëshiron ta bëjë Vetveten të njohur e të dashur nëpërmjet këtyre krijimeve të panumërta të stolisura e të dekoruara; dëshiron të bëjë të detyrueshme dhënien e falënderimeve dhe të lavdërimeve ndaj Tij nëpërmjet mirësive të panumërta të çmueshme e të kënaqshme të cilat Ai i ka dhuruar.. t’i nxisë njerëzit për tek adhurimi ndaj Hyjnisë së Tij me një adhurim që karakterizohet me dashuri, me mirënjohje dhe me falënderime ndaj këtij furnizimi të përgjithshëm me ushqime jetike dhe përballë këtij zhvillimi e rritjeje, me dhembshuri dhe mbrojtje (saqë Ai përgatit ushqime dhe gosti Hyjnore në një mënyrë të tillë saqë kënaq e ngop edhe më të hollat e shijeve të gjuhëve dhe të gjitha llojet e orekseve)… dhe dëshiron t’i bëjë njerëzit që të besojnë në Hyjninë e Tij, me nënshtrim, përulësi e bindje ndaj Hyjnisë së Tij të Cilën e shfaq me ndryshimin e stinëve, me ndryshimin e natës dhe të ditës dhe nëpërmjet ndryshimeve të të gjitha gjërave të ngjashme me këto, të veprave të Tij madhështore, zhvillimeve të mëdha, aktivitetit të mahnitshëm dhe krijueshmërisë plot urtësi.. Dhe dëshiron të demonstrojë drejtësinë dhe vërtetësinë e Tij në të gjitha kohët duke mbrojtur virtytin dhe të virtytshmit dhe duke shkatërruar të keqen dhe të këqinjtë, duke i asgjësuar me goditje qiellore shtypësit dhe gënjeshtarët.. Nuk ka dyshim se krijesa më e dashur tek Ai i Cili është i mbuluar me të padukshmen, dhe robi e shërbëtori më i vërtetë për Të është ai që ka punuar dhe që u ka shërbyer me sinqeritet qëllimeve të Tij të cilat u përmendën lart; ai që ka zgjidhur e ka sqaruar misterin më të madh në krijimin e kozmosit dhe që ka zbuluar e shpjeguar enigmën e tij, dhe ai i cili përpiqet e vepron gjithmonë në emrin e Krijuesit të tij, i cili kërkon ndihmë, forcë e sukses vetëm prej Tij në çdo gjë dhe që i merr ato vetëm prej Tij xh.sh.. Atëherë kush do të mund të ishte tjetër kush përveç Muhmmed Kurejshiut a.s.m.!

Pastaj udhëtari iu adresua mendjes së tij duke i thënë: “Meqenëse këto nëntë të vërteta dëshmojnë e provojnë vërtetësinë e këtij profeti fisnik a.s.m., atëherë nuk ka dyshim se ai është boshti i krenarisë së botës dhe burimi i nderit të njerëzimit, dhe ai është i denjë dhe i meritueshëm të quhet krenaria e botëve dhe lavdia e bijve të Ademit. Fakti që sovraniteti madhështor i atij dekreti të të Gjithëmëshirshmit i cili është Kurani i shpjegimit të mrekullueshëm, të cilin ai e mban në dorë, ka pushtuar gjysmën e botës, së bashku me plotësimet e tij individuale dhe me virtytet e larta, tregon se ai është njeriu më i madh në ekzistencë, ai është ky profet madhështor. Dhe fjala më e rëndësishme lidhur me Krijuesin tonë është fjala e tij a.s.m..

Eja o mendja ime, dhe shiko! Themeli i të gjitha thirrjeve të këtij profeti fisnik a.s.m. dhe qëllimi i të gjithë jetës së tij është dëshmia për ekzistencën e Ekzistuesit të domosdoshëm, për të provuar Unitetin e Tij, për të shpjeguar Atributet e Tij Madhështore dhe për të shfaqur Emrat e Tij të bukur; dhe vërtetimi i të gjithë kësaj, shpallja dhe njoftimi mbështeten tek fuqia e dhënë prej qindra mrekullive të tij vendimtare, të ndritshme e të  qarta të cilat i shfaqi Allahu nëpërmjet tij dhe prej mijëra të vërtetave themelore të ngulitura të përfshira në fenë e tij.

Domethënë, dielli shpirtëror i cili e ndriçon këtë kozmos dhe argumenti i ndritshëm për ekzistencën e Krijuesit tonë xh.sh. dhe për Unitetin e Tij është ky profet fisnik të cilin e thërrasim Habibull-llah, i Dashuri i Zotit. Ndodhen tre lloje të mëdhaja konsensusi të pagabueshëm që secili prej tyre pohon, konfirmon e mbështet dëshminë e tij a.s.m.

Konsensusi i Parë: Konsensusi me unanimitet i bërë prej asaj asambleje të ndritshme, të shquar e të njohur gjithandej botës si: “A’L Muhammed”,  Familja e profetit Muhammed a.s.m.; Ehli Bejti”.

Ajo asamble e ndritshme të cilën e paraprin imam Aliu, Zoti qoftë i kënaqur me të, dhe i cili tha: “Edhe në qoftë se do të ngrihej -hiqej- perdja, siguria ime nuk do të shtohej”; dhe pas tij janë me mijëra Evlija të mëdhenj që kanë intuita të mprehta dhe shikime që depërtojnë tek e padukshmja si shembulli i Shejh Gejlanit -iu shenjtëroftë sekreti i tij- i cili pa Fronin më të lartë dhe formën madhështore të Israfilit ndërsa vetë ishte akoma në tokë.

Konsensusi i Dytë: Konsensusi me unanimitet i bërë prej xhematit të njohur si Sahabët e nderuar, Zoti qoftë i kënaqur prej tyre, të cilët janë të shquar në të gjithë botën; dhe vërtetimi i tyre me unanimitet dhe me një besim të ngulitur e të fuqishëm për këtë profet fisnik a.s.m. saqë ai i shtyu ata që t’i sakrifikonin edhe shpirtërat e tyre, pasurinë e tyre, baballarët e tyre dhe fiset e tyre; janë ata të cilët e gjetën vetveten midis një populli primitiv dhe në një mjedis analfabet, i zbrazur e i zhveshur nga dukuritë e jetës sociale dhe nga mendimet politike, që nuk kishin udhëzim dhe as ndonjë libër ndriçues; të cilët ishin të zhytur e të humbur në errësirën e periudhës midis profetëve; dhe të cilët në një kohë shumë të shkurtër u bënë profesorët, udhëzuesit, politikanët dhe sundimtarët e drejtë të popujve dhe të shteteve më të civilizuara dhe të përparuara nga ana shkencore, politike dhe shoqërore, dhe e sunduan botën nga lindja në perëndim dhe flamurët e drejtësisë së tyre u valëvitën nga toka dhe deti.

Konsensusi i Tretë: Është vërtetimi dhe konfirmimi i grupit madhështor të dijetarëve të përpiktë të cilët depërtuan thellë në shkencat e tyre dhe që me mijëra dalin e lulëzojnë në ummetin e tij dhe ndjekin metoda e medhhebe të ndryshme; dhe të cilët përparojnë në mënyrë të çuditshme në çdo shkencë dhe punojnë në fusha të ndryshme. Atëherë, vërtetimi i të gjithë këtyre për të me unanimitet dhe me shkallën e njohjes së sigurisë, sa konsensus i madh është!

Udhëtari gjykoi se dëshmia e këtij profeti analfabet a.s.m. për Unitetin Hyjnor nuk është një dëshmi personale dhe e pjesshme, por e përgjithshme, universale e ngulitur dhe e patundur. Edhe sikur të bashkoheshin të gjithë shejtanët që ekzistojnë, ata nuk do të mund ta sfidonin atë. I tillë ishte përfundimi i arritur nga udhëtari.

Në lidhje me mësimin e mësuar në shkollën e dritës nga ai udhëtar nëpër botë, ai udhëtar në jetë, kur ai shëtiti me mendjen e tij në shekullin e lumturisë, ne folëm në fundin e Shkallës së Gjashtëmbëdhjetë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Udhëtari i palodhshëm dhe i pangopur, i cili mësoi se qëllimi i jetës në këtë botë, madje jeta -esenca- e jetës është vetëm se besimi, iu adresua zemrës së tij duke i thënë: “Fjala e Atij të Cilin ne po e kërkojmë është më e famshmja, më e vërteta, më e ndritshmja dhe më e urta; ajo ka sfiduar në çdo shekull cilindo që ka refuzuar t’i nënshtrohet asaj; ajo fjalë është kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm…

Atëherë le ta shqyrtojmë këtë libër dhe të kuptojmë se çfarë thotë ai… Por le të qëndrojmë për një çast para se ne të hyjmë në këtë botë të bukur që të hulumtojmë e studiojmë atë që na bën neve ta vërtetojmë me siguri se ky libër është prej Krijuesit tonë… Dhe kështu ai nisi të hulumtojë.

Meqenëse ky udhëtar jetoi në shekullin e tanishëm, ai së pari hodhi vështrimin tek Risale-i Nuri, trajtesat e të cilit janë shkreptimat e mrekullisë shpirtërore të Kuranit kerim. Ai pa se njëqind e tridhjetë pjesët e tij janë në vetvete një komentim i çmuar i vërseteve të Furkanit –Kuranit- Dalluesit të së drejtës nga e shtrembëra, sepse ai -Risale-i Nuri- zbulon pikat e tyre të holla dhe dritat e tyre vezulluese.

Megjithëse Risale-i Nuri i ka përhapur të vërtetat e Kuranit me një xhihad -luftë e përpjekje- të vazhdueshme në të gjitha horizontet e drejtimet në këtë shekull kryeneç ateist, askush nuk ka mundur ta kundërshtojë apo ta kritikojë atë, gjë që provon se profesori i tij, burimi i tij, autoriteti i tij dhe dielli i tij është Kurani kerim i cili sigurisht është qiellor prej Fjalës së Zotit të të gjitha botëve dhe jo fjalë njeriu. Saqë Fjala e Njëzet e Pestë dhe fundi i “Letrës së Nëntëmbëdhjetë” janë një provë e vetme midis qindra provave të cilat i demonstron Risale-i Nuri për të shpjeguar mrekullinë e Kuranit; ajo provë e vetme e përfshirë në ato dy trajtesa i provon dyzet aspektet e mrekullisë së Kuranit në një mënyrë të tillë saqë cilido që e shikon atë, duke qëndruar larg shfaqjes së ndonjë kritike apo kundërshtimi, admiron argumentet e saj dhe shpreh lëvdata vlerësuese.

Udhëtari e la për Risale-i Nurin që t’i provojë aspektet e Mrekullisë së Kuranit Kerim dhe se ai është Fjala e vërtetë e Allahut; dhe u kthye vetëm tek një tregues i shkurtër prej pak pikash duke treguar madhësinë e tij.

Pika e parë: Ashtu si Kurani Kerim me të gjitha mrekullitë dhe me të vërtetat e tij, duke treguar vërtetësinë e tij, është mrekulli për profetin Muhammed a.s.m., po ashtu edhe Muhammedi a.s.m. me të gjitha mrekullitë e tij, me provat e profetësisë së tij dhe me plotësimet e tij në njohje është gjithashtu mrekulli për Kuranin Kerim, dhe është një provë vendimtare se Kurani Kerim është Fjala e Allahut, Zotit të të gjitha botëve.

Pika e dytë: Kurani Kerim e transformoi jetën shoqërore me një ndryshim madhështor, i ndriçoi horizontet dhe i mbushi ato me lumturi dhe me të vërteta; ai shkaktoi një revolucion të madh si në nefset dhe në zemrat e njerëzve, po ashtu edhe në shpirtërat dhe në mendjet e tyre, si dhe në jetën e tyre individuale, shoqërore e politike; dhe bëri që ky revolucion të përjetësohej e të vazhdonte në një mënyrë të tillë, saqë gjashtë mijë e gjashtëqind e gjashtëdhjetë e gjashtë vërsetet e tij lexohen e recitohen qysh prej katërmbëdhjetë shekujsh në çdo moment nga gjuhët e më shumë se njëqind milion njerëzve me gjithë respekt e nderim; ai i ka edukuar njerëzit, ka dëlirësuar personat e tyre dhe ka pastruar zemrat e tyre. Për shpirtërat ai ka qenë mjeti i zhvillimit dhe i përparimit; për mendjet ka qenë orientim e dritë, dhe për jetën ka qenë vetë jeta dhe lumturia. Sigurisht ky libër është i pakrahasueshëm, është i pashoq; ai është i jashtëzakonshëm, është një çudi, është mrekulli.

Pika e tretë: Kurani Kerim, qysh prej atij shekulli deri në kohën tonë, ka demonstruar një elokuencë të tillë saqë bëri që vlera që u jepej poemave të njohura si “El-Mual-Lekatu-Es-Seb’A” “Shtatë poemat e varura” të cilat ishin poezitë e poetëve më elokuentë dhe që ishin shkruar me ar dhe ishin varur në muret e Qabesë, bëri që të zhvlerësoheshin e të katandiseshin deri në atë pikë saqë e bija e Lebidit, kur po e ulte poshtë poezinë e babait të saj prej murit të Qabesë, tha: “E krahasuar me vërsetet e Kuranit, kjo nuk ka më asnjë vlerë; Tani që erdhën vërsetet, ti dhe ato si shembulli yt nuk keni më vend këtu.”

Gjithashtu kur një poet nomad dëgjoi këtë vërset duke u recituar,  “Fasda’ë bima tuëmer”, “Prandaj, shpalle hapur atë që je urdhëruar…”[14], ai menjëherë ra përtokë në sexhde. Ata e pyetën: “A u bëre musliman?” Jo, u përgjigj ai, “Unë bëra sexhde përpara elokuencës së këtij vërseti.” Po kështu, me mijëra dijetarë e shkollarë prej gjenive të shkencës së Retorikës të tillë si: Abdul Kahir Xhurxhani, Sekkaki dhe Zamahsheriu kanë miratuar e konkluduar me unanimitet se, “Elokuenca e Kuranit është përtej aftësisë dhe kapacitetit njerëzor dhe është e paarritshme”.

Gjithashtu, Kurani Kerim qysh në kohën kur u shpall -dhe akoma- vazhdon t’i sfidojë të gjithë letrarët, retoricienët kryeneçë dhe egoistë, dhe u tha atyre në një mënyrë të paramenduar për të thyer arrogancën dhe kokëfortësinë e tyre: Ejani dhe prodhoni një sure të vetme si ajo e Kuranit, ose ndryshe pranoni shkatërrimin, humbjen dhe poshtërimin në këtë botë dhe në Ahiret”. Kur Kurani e shpalli këtë sfidën e tij, retoricienët kryeneçë të atij shekulli e lanë rrugën e shkurtër të prodhimit të një sureje të vetme si të Kuranit, dhe në vend të saj zgjodhën rrugën e gjatë, rrugën e luftës e cila do të sillte shkatërrim e mjerim për shpirtërat dhe për pasuritë e tyre. Kjo zgjedhja e tyre provon se nuk mund të ecët në atë rrugë të shkurtër.

Gjithashtu, me miliona libra në arabisht janë në qarkullim; disa prej tyre janë shkruar prej miqve të Kuranit me qëllim që t’i përngjasojnë dhe ta imitojnë atë; të tjerët janë shkruar prej armiqve të tij me qëllim që ta kundërshtojnë e ta kritikojnë atë. Asnjëri prej atyre librave të shkruar nuk ka qenë në gjendje ta arrijë nivelin e Kuranit dhe as t’i afrohet stilit të tij qysh prej asaj kohe e gjer tani -pavarësisht progresit e përparimit në letërsi. Madje edhe sikur një njeri i zakonshëm ta dëgjonte kur recitohet Kurani Kerim, do të detyrohej të thonte se, “Ky Kuran nuk u ngjason asnjërit prej këtyre librave, dhe asnjë njeri, cilido qoftë ai, asnjë mohues dhe asnjë idiot nuk do të jetë në gjendje të thotë: se ai është poshtë tyre, atëherë shkalla e elokuencës së tij është sipër të gjithë atyre. Njëherë një njeri recitoi vërsetin,  “Gjithë ç’është në qiej dhe në tokë lavdërojnë Allahun”,[15]  pastaj tha: “Unë nuk e shoh aspektin e mrekullueshëm, të cilin ju e shihni, në elokuencën e këtij vërseti”.

Atij iu tha: “Kthehu prapa me imagjinatën tënde -ashtu si ky udhëtar- tek ai shekull dhe dëgjoje vërsetin sikur recitohet atje.” Duke imagjinuar vetveten se është atje para shpalljes së Kuranit Kerim, ai pa se të gjitha qëniet e botës ishin të flakura –të lëshuara- në një hapësirë të zbrazur të madhe të pakufishme, në një dynja të përkohshme kalimtare, dhe ajo ishte në një gjendje të mjeruar, në konfuzion e në errësirë; ishte e pajetë, e pavetëdijshme dhe pa qëllim e pa detyrë.

Mirëpo me të dëgjuar këtë vërset të Kuranit Kerim dhe me ta shqyrtuar, papritmas ai sheh se ky vërset hoqi një perde prej fytyrës së universit dhe prej fytyrës së të gjithë botës derisa u duk e ndriçuar dhe rrezatuese; dhe kjo fjalë e parapërjetshme dhe ky dekret i amshuar dha një mësim për të gjitha qëniet e vetëdijshme, për të zgjedhurit sipas të gjithë shekujve dhe duke demonstruar për ta se, ky kozmos është si një xhami madhështore, dhe se të gjitha krijesat -veçanërisht qiejt dhe toka- janë të zhytura në një përmendje vitale të Zotit, në Dhikr, në Tehlil, dhe në tesbihate. Të gjithë ishin ngjitur tek detyrat dhe tek funksionet e tyre me të gjithë zellin e kënaqësinë dhe i kryenin ato me gëzim e mirënjohje…

Të gjithë këtë e vëzhgoi udhëtari ynë. Kështu duke shijuar shkallën e lartësisë së elokuencës së Kuranit dhe duke i krahasuar edhe vërsetet e tjera nëpërmjet analogjisë, kuptoi misterin lidhur me pushtimin dhe mbisundimin e elokuencës së rrallë të Kuranit mbi gjysmën e globit tokësor dhe mbi një të pestën e njerëzimit, dhe mësoi një shembull të vetëm urtësie prej mijëra urtësive për vazhdimësinë e pandërprerë të monarkisë së respektuar e madhështore të Kuranit Kerim për katërmbëdhjetë shekuj.

Pika e Katërt: Kurani ka demonstruar një ëmbëlsi të tillë të vërtetë, saqë ndërsa përsëritja e shpeshtë e gjësë më të ëmbël shkakton mërzitje, ai nuk i shkakton mërzitje atij që nuk i është prishur zemra dhe që nuk i është prishur shija, madje përsëritja e recitimit të tij shton shijen dhe ëmbëlsinë e tij. Kjo është një çështje e pranuar tek të gjithë qysh prej atij shekulli, saqë është bërë si proverbë.

Për më tepër, Kurani demonstron një freski të tillë, një rini dhe një origjinalitet, saqë edhe pse ai ka jetuar për katërmbëdhjetë shekuj, dhe ka kaluar nëpër duar të shumta, ai e ruan dhe e mban freskinë e tij ashtu sikur të ishte shpallur tani. Çdo shekull e shikon Kuranin të gëzojë një rini të re, sikur t’i adresohej atij shekulli në mënyrë të veçantë. Gjithashtu, dijetarët e çdo dege të shkencës, megjithëse e mbajnë Kuranin vazhdimisht në anën e tyre me qëllim që të përfitojnë prej tij, dhe vazhdimisht ndjekin metodën e tij të shpjegimit, shohin se Kurani ruan origjinalitetin e stilit të tij dhe mënyrën e shpjegimit të tij.

Pika e Pestë: Kurani Kerim e ka shtrirë njërin prej krahëve të tij drejtë së shkuarës dhe tjetrin drejtë së ardhmes -njërin krahë e ka në të shkuarën dhe tjetrin në të ardhmen. E vërteta mbi të cilën kanë rënë dakort profetët e mëparshëm është rrënja e Kuranit dhe njëri nga krahët e tij; ajo -e vërtetë- i mbështet dhe i konfirmon ata; edhe ata gjithashtu e mbështesin dhe e vërtetojnë atë me gjuhën e unanimitetit.

Gjithashtu, Evlijatë e drejtë dhe dijetarët e pastër janë frutet që marrin jetë prej pemës së Kuranit Kerim. Kështu plotësimi e përparimi i tyre shpirtëror tregon se pema e tyre e bekuar është e gjallë, dhe e begatë, është me shkëlqim të vazhdueshëm, e rrënjosur dhe e ngulitur- dhe mjet që të çon tek e vërteta; Dhe ata të cilët rriten e jetojnë nën mbrojtjen e krahut të saj të dytë dhe jetuan nën hijen e saj prej njerëzve të të gjitha tarikateve të vërteta të Shenjtërisë dhe prej dijetarëve të të gjitha dijeve të sakta të islamit dëshmojnë se Kurani është e vërteta e pastër dhe grumbullimi i të vërtetave, dhe në gjithëpërfshirjen dhe gjithanshmërinë e tij, ai është një mrekulli e ndritshme.

Pika e Gjashtë: Vërtetësia e Kuranit dhe drejtësia e tij tregojnë se gjashtë aspektet e tij janë të ndritshëm. Po, shtyllat e argumentit dhe të provës, janë nën të; shkreptimat e stampës së mrekullisë sipër tij; dhuratat e lumturisë në këtë botë dhe në tjetrën para tij -qëllimi i tij; të vërtetat e shpalljes qiellore, vahjit– domethënë, pika e mbështetjes, prapa tij; pranimi dhe konfirmimi i mendjeve të drejta të panumërta në të djathtën e tij; dhe qetësia e vërtetë, tërheqja e sinqertë dhe nënshtrimi i zemrave të shëndosha dhe i ndërgjegjjeve të pastërta në të majtën e tij; të gjitha këto -gjashtë aspekte- provojnë se Kurani Kerim është një kështjellë e fortë qiellore në tokë, e pasulmueshme, e pacënueshme dhe e mahnitshme.

Gjithashtu ndodhen gjashtë ‘Stacione’ që konfirmojnë se ai është pikërisht vërtetësia dhe e drejta e pastër. Ai kurrësesi nuk mund të jetë fjalë njeriu. E shtrembëra dhe kotësia nuk mund të gjenden kurrë në të.

I pari i atyre stacioneve është konfirmim për Autorin dhe Rregullatorin e këtij kozmosi, i Cili e ka bërë si praktikën dhe rregullin e Tij që të shfaqë gjithmonë bukurinë në univers, të mbrojë të mirën dhe të drejtën, t’i eliminojë mashtruesit dhe gënjeshtarët. Ai xh.sh. e ka mbështetur dhe e ka vërtetuar këtë Kuran duke i dhënë vendin më të respektuar, më të pranuar, më të lartësuar dhe më mbisundues dhe shkallën më të lartë të suksesit në botë.

Gjithashtu ai i cili është burimi i islamit dhe interpretuesi i Kuranit- besimi i tij i ngulitur në të dhe respekti i tij më i madh ndaj Kuranit Kerim duke i kaluar të gjithë në nderim; qënia e tij midis zgjimit dhe gjumit kur zbriste mbi të Vahji -kur i vinte shpallja- duke zbritur mbi të pa vullnetin e tij; dhe fjalët dhe bisedimet e tjera duke mos u përngjasuar dhe duke mos ardhur pranë tij -mosarritja e fjalëve të tjera të tij tek synimi i tij- dhe mosngjasimi i tyre me të, pavarësisht se ai ishte më elokuenti i njerëzve; shpjegimi i tij  nëpërmjet këtij Kurani nga prapa perdes së të padukshmes lidhur me ngjarjet e vërteta kozmike që kanë ndodhur në të shkuarën dhe që do të ndodhnin në të ardhmen, megjithëse ishte analfabet, pa asnjë ngurrim, me siguri të plotë; dhe mosshfaqja e asnjë dredhie apo gabimi ose të situatave të ngjashme me këto sado të vogëla që të jenë pavarësisht se ai ishte midis shikimeve të njerëzve më symprehtë duke vëzhguar sjelljet e tij.. atëherë besimi i këtij interpretuesi fisnik dhe i këtij përçuesi të madh a.s.m. dhe konfirmimi i tij me të gjithë fuqinë e tij për çdo dekret e deklaratë të Kuranit Kerim, dhe qëndrueshmëria dhe moslëkundja e tij prej asnjë gjëje sado e madhe të ishte, mbështet dhe konfirmon se Kurani është qiellor, dhe i gjithi është vërtetësi, drejtësi dhe fjalë e bekuar e Zotit Mëshirëplotë.

Gjithashtu, lidhja e një të pestës së njerëzimit, madje e pjesës më të madhe prej tyre me atë Kuran Kerim që shihet para tyre, me një lidhje joshëse dhe kapjeje në fe, duke e dëgjuar atë me seriozitet, me zell dhe me mallëngjim, dhe sipas dëshmisë së shumë treguesve, ngjarjeve dhe ndriçimeve, xhindët, melekët dhe qëniet shpirtërore duke u grumbulluar gjithashtu përreth tij në një mënyrë të vërtetë adhuruese dhe vlerësuese ashtu siç rrotullohen e kthehen fluturat dashuruese të dritës.. E gjitha kjo është një konfirmim e vërtetim se ky Kuran zë pozitën më të lartë dhe më sublime dhe ai pranohet e admirohet nga të gjitha qëniet e kozmosit.

Gjithashtu, të gjitha klasat e njerëzimit duke filluar nga më idiotja dhe më e ulëta deri tek më e zgjuara, më e mprehta dhe më e shkolluara duke marrë pjesën e tyre të plotë prej mësimeve që i jep Kurani Kerim, dhe kuptimi i tyre prej tij të vërtetat më të thella; dhe të gjitha grupet e dijetarëve, veçanërisht Muxhtehidët e Sheriatit -interpretuesit e Sheriatit të shquar-, qindrat e shkencave islame dhe degët e njohjes, dhe shkollarët e ndritshëm e të saktë të teologjisë dhe të parimeve të fesë duke i nxjerrë prej Kuranit dhe duke marrë prej tij të gjitha nevojat dhe përgjigjjet për shkencat e tyre, kjo është një stampë duke konfirmuar e vërtetuar se Kurani Kerim është burimi i të vërtetës dhe minerali i Realitetit.

Gjithashtu, moskundërshtimi i letrarëve arabë të cilët ishin më të përparuarit lidhur me letërsinë, sidomos ata që nuk kishin hyrë në islam -megjithëse kishin dëshirën më të madhe për ta kundërshtuar Kuranin- shmangia dhe pafuqia e tyre përpara një aspekti të vetëm -i cili ishte aspekti i elokuencës- prej shtatë aspekteve më mëdha të mrekullisë së Kuranit, dhe paaftësia e tyre për të prodhuar vetëm një sure të vetme si ato të Kuranit Kerim, shmangia e tyre prej kësaj dhe moskundërshtimi i tij prej oratorëve më të famshëm dhe prej dijetarëve gjenialë që kanë ardhur deri tani, për ndonjë aspekt të mrekullisë së tij -pavarësisht dëshirës së tyre për të fituar famë nëpërmjet kundërshtimit- dhe qëndrimi i tyre i heshtur në pafuqi prej saj, sigurisht e gjitha kjo është një provë vendimtare se Kurani Kerim është një mrekulli dhe përtej kapacitetit njerëzor.

Po, vlera e fjalës, epërsia dhe elokuenca e saj është e dukshme nëpërmjet njohjes se: “kush e tha?” “kujt ia tha?” dhe “përse e tha?” Atëherë Kurani nuk ka pasë kurrë të barabartë, të ngjashëm me të, dhe asgjë nuk i është afruar kurrë atij. Sepse Kurani Kerim është një ligjërim dhe adresim prej Zotit të të gjitha botëve dhe është fjalim prej Krijuesit të tyre. Kurani është një ligjërim që nuk mund të imitohet- në asnjë aspekt- ai nuk ka asnjë shenjë artificializmi. Pastaj ai të cilit iu adresua Kurani është i dërguar në emër të të gjithë njerëzimit, madje në emrin e të gjitha krijesave; ai është më i nderuari, më i famshmi dhe më i shquari i njerëzve i cili u bë i adresuari; fuqia dhe gjërësia e besimit të tij u bë shkas për islamin madhështor, saqë u ngjit me të tek niveli i Kabe Kausejnë, “Sa largësia e dy harqeve ose edhe më afër” dhe zbriti i ngarkuar si i adresuari i të Kërkuarit përjetësisht -Krijuesit të Amshuar.

Pastaj, Kurani Kerim i shpjegimit të mrekullueshëm ka shpjeguar rrugën e lumturisë së të dyja botëve, dhe ka sqaruar rezultatin e krijimit të kozmosit, dhe qëllimet Hyjnore brenda tij. Ai gjithashtu shpjegon besimin e lartë e të gjërë që mban ai i adresuar fisnik, besim i cili përfshin të gjitha të vërtetat islame duke treguar çdo anë të këtij universi të madh dhe duke e kthyer atë ashtu si dikush që kthen hartën ose orën para tij. Duke ia bërë të ditur njeriut Autorin e tij Krijues xh.sh., nëpërmjet periudhave dhe përmbysjeve të kozmosit- atëherë sigurisht është krejtësisht e pamundur të prodhohet si shembulli i këtij Kur’ani të shpjegimit të mrekullueshëm; shkalla e mrekullisë së tij nuk mund të arrihet kurrë.

Gjithashtu, mijëra nga dijetarët e lartë e të saktë secili prej tyre ka shkruar komente duke shpjeguar Kuranin, disa prej të cilëve përbëhen prej tridhjetë, dyzet ose madje prej shtatëdhjetë volumesh, duke shfaqur e provuar nëpërmjet dëshmive dhe argumenteve cilësitë e panumërta, pikat e holla, veçoritë, misteret, kuptimet e larta, dhe tregues të shumtë lidhur me njoftimet e shumta të së padukshmes dhe llojet e tyre të ndryshme; atëherë shfaqja e të gjithë këtyre ato veçori duke i provuar të gjitha, sigurisht është një provë vendimtare se Kurani Kerim është një mrekulli e jashtëzakonshme Hyjnore, dhe veçanërisht njëqind e tridhjetë pjesët e Risale-i Nurit, secila prej tyre provon me argumente vendimtare një nga cilësitë e Kuranit dhe një prej pikave të holla të tij. Secila pjesë e Risale-i Nurit -si, Mrekullia e Kuranit dhe Stacioni i Dytë i Fjalës së Njëzet, secila dedukton e nxjerr si përfundim gjëra të shumta prej Kuranit lidhur me çudirat e civilizimit si shembulli i trenit dhe i avionit, dhe Rrezja e Parë e quajtur “Shenjat e Kuranit”, e cila bën të njohur treguesit e vërseteve që aludojnë për Risale-i Nurin dhe Elektricitetin, dhe tetë trajtesat e shkurtëra të quajtura “Tetë Simbolet”, të cilat shfaqin se sa të mirërregulluara, sa të holla, sa plot me kuptime dhe sa misterioze janë fjalët e Kuranit, dhe trajtesa e vogël e cila provon në pesë aspekte mrekullinë e vërseteve tek fundi i sures El-Fet’h lidhur me njoftimet e tyre për të padukshmen- secila pjesë e Risale-i Nurit shfaq një të vërtetë, një dritë të Kuranit. E gjitha kjo formon një Stampë duke konfirmuar e vërtetuar se Kurani nuk ka të ngjashëm, është i pashoq; ai është mrekulli e çudi; ai është gjuha e botës së padukshme në botën e dukshme; ai është Fjala e Njohësit të të gjitha gjërave të së padukshmes.

Kështu, për shkak të këtyre cilësive dhe veçorive të Kuranit të treguara lart në gjashtë pika, në gjashtë aspekte dhe në gjashtë nivele -stacione-, sovraniteti i tij sublim dhe i ndritshëm dhe sundimi i tij i shenjtë e madhështor ka vazhduar me shkëlqim të plotë duke ndriçuar faqet e shekujve dhe faqen e tokës për një mijë e treqind vite.

Dhe gjithashtu, për hir të atyre veçorive, Kurani fitoi cilësi të shenjta saqë secila nga shkronjat e tij fiton të paktën dhjetë thevabe -shpërblime- dhe dhjetë merita; dhe një pjesë prej vërseteve dhe sureve prodhojnë njëqind, ose një mijë ose më shumë fruta prej frutave të Ahiretit; në kohë të bekuara, drita, shpërblimi dhe vlera e çdo shkronje ngrihet nga dhjetë në qindra..

Udhëtari nëpër botë kuptoi veçori të shenjta si shembulli i këtyre dhe iu adresua zemrës së tij duke i thënë: Në të vërtetë, ky Kuran Kerim i shpjegimit të mrekullueshëm, i cili është kështu i mrekullueshëm në çdo drejtim, nëpërmjet konsensusit të sureve të tij, nëpëmjet pajtueshmërisë së vërseteve të tij me përkimin e mistereve dhe dritave të tij dhe në përputhshmërinë e fruteve dhe veprave të tij, dëshmon me treguesit e tij në formën e provave për ekzistencën e Ekzistuesit të domosdoshëm, për Unitetin e Tij xh.sh., për atributet e Tij Madhështore dhe për Emrat e Tij të bukur, saqë nga ajo dëshmi dalin e pikojnë dëshmitë e pafundme të të gjithë njerëzve të besimit.

Kështu u përmend në shkallën e shtatëmbëdhjetë të Stacionit të Parë një aluzion i shkurtër për atë që mori udhëtari nga mësimi i Unitetit Hyjnor dhe nga një mësim i besimit prej Kuranit Kerim.

* * *

 

Pastaj udhëtari ynë, udhëtari nëpër jetë, njohu tani me siguri se besimi, tek i cili arriti, është kapitali më i madh për njeriun, sepse ai i dhuron njeriut të varfër jo vetëm një fushë apo një banesë të përkohshme e kalimtare, por i dhuron si pronë të gjithë kozmosin e madh, si dhe e bën atë të denjë për të fituar një mbretëri të madhe të përjetshme dhe më të gjërë se sa dynjaja. Besimi gjithashtu siguron për njeriun kalimtar të gjitha domosdoshmëritë për një jetë të përhershme të amshuar dhe e shpëton prej asgjësimit të përjetshëm njeriun e mjerë i cili pret të ngjitet në trekëmbëshin e exhelit; dhe hap për njeriun një thesar të përjetshëm për lumturi të përhershme.

Prandaj, udhëtari iu adresua vetes së tij duke i thënë:

“Ec përpara”! le të fitojmë një shkallë tjetër prej shkallëve të pafundme të besimit.. le të shqyrtojmë ‘tërësinë e kozmosit’ dhe le të dëgjojmë çfarë thotë edhe ai gjithashtu me qëllim që të lëshojmë dritë mbi ato mësime që i morëm prej shtyllave dhe pjesëve përbërëse të kozmosit. Duke soditur nëpërmjet teleskopit të madh e gjithëpërfshirës, të cilin e kishte marrë prej Kuranit, ai pa se kozmosi ishte aq kuptimplotë dhe i mirorganizuar saqë ai dukej në formën e një libri të trupëzuar të Krijuesit xh.sh. ose në formën e një Kur’ani Hyjnor të mishëruar, ose në formën e një pallati të stolisur i të Kërkuarit përjetësisht xh.sh., ose në formën e një qyteti të mirësistemuar i të Gjithëmëshirshmit; sepse të gjitha suret e atij libri, vërsetet dhe fjalët e tij, madje edhe shkronjat, kapitujt, pjesët, faqet dhe vijat e tij, dhe ‘fshirja dhe ripohimi’ i tyre i vazhdueshëm, kuptimplotë e domethënëse si dhe ndryshimi dhe transformimi plot urtësi e art që ndodhin tek të gjitha ato.. e gjitha kjo tregon me unanimitet e në mënyrë të vetëkuptueshme ekzistencën e Një të Gjithëdituri për gjithçka dhe të Një të Gjithëfuqishmi mbi çdo gjë; si dhe shpreh ekzistencën e një Krijuesi Zotërues të lavdisë, dhe të Një Formëdhënësi Zotërues të plotësisë  i Cili sheh çdo gjë -shikon të gjitha gjërat- dhe njeh lidhjen e të gjitha gjërave me të gjitha gjërat.

Dhe kështu, të gjitha speciet dhe grimcat e kozmosit, të gjithë banorët dhe përmbajtjet e tij, gjithçka që hyn në të dhe që e lë atë, të gjitha ndryshimet e dobishme dhe ripërtëritjet e tij plot urtësi, të gjitha të ardhurat e tij, të gjitha këto tregojnë e shpallin njëzëri ekzistencën  dhe unitetin e një Krijuesi të lartësuar, dhe të një Autori të Cilit nuk i ngjason asgjë, i Cili vepron me një fuqi të pakufishme dhe me një urtësi të pafundme.

Kjo dëshmi madhështore e kozmosit provon -ekzistencën e Krijuesit dhe të unitetit të Tij- dy të vërteta të mëdhaja dhe të gjëra në mënyrë të përpjesëtuar me madhësinë dhe gjërësinë e kozmosit; ato të dyja janë:

E Vërteta e Parë: Është e vërteta e Krijueshmërisë dhe e Mundësisë të cilën e shikuan filozofët, të urtit e islamit dhe dijetarët gjenialë të parimeve të fesë dhe të shkencës së teologjisë, dhe e provuan atë me argumente të fuqishëm.

Ata thanë: “Meqenëse ndërrimi dhe ndryshimi vëzhgohen në botë dhe në të gjitha gjërat, atëherë bota duhet të jetë e përkohshme dhe e krijuar; ajo nuk mund të jetë e pakrijuar. Në qoftë se ajo është e krijuar, atëherë duhet të jetë një Krijues i Cili e krijoi atë. “Dhe në qoftë se nuk gjendet ndonjë shkak në esencën e një gjëje për qënien e saj ose për mosqënien e saj, në një mënyrë që këto të dyja të jenë njëlloj të mundshme, ajo gjë nuk mund të jetë e domosdoshme dhe as e parapërjetshme…”

Gjithashtu është provuar me argumente vendimtarë se është e pamundur që gjërat të krijojnë njëra-tjetrën, meqë ajo do të kërkonte e lindte nocionin absurd e të rremë të shkakësisë dhe vargun shkakor që nuk mbaron kurrë. Atëherë bëhet e domosdoshme ekzistenca e Ekzistuesit të domosdoshëm, ngjashmëria e të Cilit nuk mund të ekzistojë, dhe shëmbëllimi i të Cilit është i pamundur. Dhe gjithçka tjetër përveç Tij është e mundshme dhe e krijuar.

Po, e vërteta e krijueshmërisë ka sunduar të gjithë kozmosin, dhe shumica e shembujve të saj janë të dukshme për syrin; pjesa tjetër e mbetur mund të shikohet veçse nga mendja; sepse ne shohim se me ardhjen e vjeshtës në çdo vit vdes një botë shumë e madhe, dhe së bashku me të vdesin individët e panumërt të njëqind mijë llojeve të bimëve dhe të kafshëve të vogëla; secili anëtar i çdo specieje është si një kozmos i vogël me jetë. Por ajo vdekje ndodh me rregullin më të skajshëm, pasi ato individuale -ato gjëra- i lënë farërat, bërthamat dhe vezët e tyre -të cilat bëhen bosht për ringjalljen dhe ngritjen e tyre në jetë, dhe të cilat në vetvete janë mrekullitë e mëshirës dhe të urtësisë si çudirat e fuqisë dhe të njohjes- i lënë ato amanet tek Urtësia e Gjithëruajtësit Zotërues të lavdisë dhe nën përkujdesjen dhe mbrojtjen e Tij, duke ua dorëzuar duarve të tyre -duarve të urtësisë, fuqisë…- fletët e punëve të tyre dhe programet e funksioneve të tyre, dhe atëherë ato vdesin… Me ardhjen e stinës së pranverës, pemët e vdekura, rrënjët dhe kafshët e vogëla vijnë përsëri në jetë, ringjallen tamam njashtu siç ishin, duke dhënë kështu qindra e mijëra shembuj, modele e prova për Ringjalljen më të madhe. Në vendin e të tjerave, bimët dhe kafshët duke u ngjasuar atyre krejtësisht krijohen dhe vijnë në jetë.

Atëherë qëniet e pranverës së kaluar duke botuar fletët e punëve të tyre që ato i kryen dhe detyrat që ato përmbushën, dhe duke shpallur ato fletë në këtë pranverë.. Kjo demonstron qartazi një shembull të vërsetit Kerim:  “Dhe kur fletët e shkruara të veprave të çdo njeriu do të hapen.” [16]

Po kështu, aspekti i kozmosit si një tërësi; në çdo vjeshtë dhe në çdo pranverë vdes një botë e madhe dhe vjen në ekzistencë një botë e re. Vdekjet dhe lindjet e llojeve të panumërta të gjallesave ndodhin në ato të dyja me rregullin dhe ekuilibrin më të skajshëm, saqë sikur dynjaja të ishte një hotel a stacion në të cilin qëniet e gjalla strehohen e qëndrojnë për një kohë, ku botërat udhëtuese dhe dynjatë lëvizëse vijnë e kryejnë në të detyrat e tyre, dhe pastaj largohen prej saj dhe e lënë atë.

Kështu, krijimi i botëve me jetë, sjellja në ekzistencë e qënieve të ngarkuara me detyra në këtë dynja në një mënyrë të tillë krijimi e sjelljeje në ekzistencë me të gjithë njohjen dhe urtësinë, me balancë dhe ekuilibër, me rregullsi e sistem; dhe vënia e tyre në punë me fuqi, dhe vënia e tyre në shërbim me mëshirë në qëllimet Hyjnore, në objektivat Hyjnore dhe në shërbimet e të Gjithëmëshirshmit, tregon në mënyrë të vetëkuptueshme për domosdoshmërinë e ekzistencës së Një Esenceje të Shenjtë të Gjithëlavdishme fuqia e të Cilës është e pakufishme dhe urtësia e së Cilës është e pafundme; dhe i demonstron ato për mendjet në mënyrë aq të qartë si qartësia e diellit. Le ta mbyllim derën e çështjeve të ‘Krijueshmërisë’ dhe t’ia referojmë ato Risale-i Nurit dhe librave të Teologëve.

Sa për aspektin e ‘Mundësisë’, ai është një aspekt tjetër i cili ka mbisunduar në kozmos dhe e ka gjithëpërfshirë atë; pasi ne shohim se çdo gjë, sido që të jetë ajo, universale ose e pjesshme, e madhe apo e vogël; dhe çdo qënie prej Arshit në tokë, dhe prej atomeve për tek planetët, që të gjitha dërgohen në dynja me një esencë të veçantë, me një formë specifike, me një identitet të dallueshëm, me atribute të veçanta, me cilësi të urta dhe me organe të dobishme.

Tani, t’i japësh atë veçori asaj esence të veçantë dhe atij thelbi midis mundësive të pafundme.. Gjithashtu, t’i veshësh atë formë specifike e të përshtatshme me shenja dalluese prej aq shumë mundësive dhe gjasave sa vetë numri i formave.. Gjithashtu ta bësh të dallueshme atë qënie me një identitet të përshtatshëm për të midis mundësish aq të shumta sa anëtarët e tjerë të species së saj; dhe ta pajisësh me atribute të veçanta, të përshtatshme dhe të dobishme objektin e krijuar që është i paformë dhe ngurrues midis mundësive dhe gjasave që janë aq të shumta sa numri i llojeve të atributeve dhe të shkallëve të tij.. Gjithashtu ta pajisësh atë krijesë me ato cilësi plot urtësi dhe t’i instalosh e t’i ngjisësh ato organe të dobishme ndërsa ajo është pa qëllim, e hutuar dhe e turbulluar midis mundësive dhe probabiliteteve të panumërta që rezultojnë nga një pafundësi e rrugëve dhe e modaliteteve të mundshme.. të gjitha këto shenja, tregues, prova e dëshmi të cilat burojnë nga e vërteta e ‘mundësisë’ padyshim formojnë njërin nga dy krahët e kësaj dëshmie më të madhe të dhënë nga kozmosi; sepse ai sa numri i të gjitha qënieve të mundshme universale e të pjesshme dhe sa numri i mundësive të çdo gjëje të mundshme -nga ato që u përmendën- si esenca dhe identiteti, trajta dhe forma që ka, dhe atributi dhe gjendja me të cilën dallohet, ka prova e dëshmi për ekzistencën e Ekzistuesit të domosdoshëm xh.sh. i Cili specifikon, zgjedh, dallon dhe krijon; fuqia e Tij është e pafundme; asnjë gjë dhe asnjë çështje nuk mund të fshihet prej Tij; asgjë nuk është e vështirë për Të; gjëja më e madhe është aq e lehtë për Të si ajo më e vogëla; Ai mund ta krijojë pranverën me aq lehtësi si një pemë, dhe e krijon pemën me aq lehtësi si krijimin e një bërthame.

Meqenëse dëshmia e kozmosit, me dy krahët dhe me dy të vërtetat e tij, është provuar plotësisht dhe është shpjeguar në pjesë të ndryshme të Risale-i Nurit, dhe veçanërisht në Fjalën e Njëzet e Dytë dhe të Tridhjetë e  Dytë si dhe në Letrën e Njëzet dhe të Tridhjetë e Tretë, ne i referojmë lexuesit tonë tek ato trajtesa dhe e mbyllim këtë çështje shumë të gjatë.

Ndërsa krahu i dytë e dëshmisë më të madhe universale që buron nga kozmosi është sa vijon:

E Vërteta e Dytë: E vërteta e bashkëpunimit. Ndodhet për t’u parë një e vërtetë bashkëpunimi midis këtyre qënieve që përpiqen për të ruajtur ekzistencën e tyre, dhe në qoftë se ato kanë jetë, jetën e tyre, dhe kryejnë funksionet e tyre brenda këtyre përmbysjeve të tronditura të vazhdueshme dhe këtyre transformimeve e ndryshimeve të pandërprera; është një e vërtetë që qëndron përtej kapaciteteve të tyre.

Për shembull, elementet shpejtojnë për të ndihmuar qëniet e gjalla, sidomos ndihma e reve për botën bimore; bota bimore për të ndihmuar botën shtazore; dhe bota shtazore për të ndihmuar botën njerëzore. Qumështi i shijshëm çurgon prej kraharorëve, si burimi i Parajsës- për të ushqyer të vegjëlit; fakti se qënieve të gjalla u jepen furnizimet me ushqim dhe u plotësohen nevojat në një mënyrë që tejkalon kapacitetet e tyre, nga vende të paparashikuara; rifurnizimi i qelizave të trupit me grimcat e ushqimit… si dhe shembuj të tjerë të shumtë si këto për të vërtetën e bashkëpunimit që ndodh nëpërmjet nënshtrimit të tyre nga Krijuesi i tyre dhe nëpërmjet vënies së tyre në punë prej të Gjithëmëshirshmit të tyre… e gjitha kjo demonstron me qartësi Hyjninë universale e gjithëpërfshirëse të Krijuesit të të gjitha botëve dhe mëshirën e Tij të gjërë e të gjithanshme i Cili e administron të gjithë këtë kozmos të gjërë me aq lehtësi si të adminstronte një pallat të thjeshtë.

Po, shfaqja e gjërave bashkëpunuese me njëra-tjetrën -të cilat janë të pajeta, të pavetëdijshme dhe pa dhembshuri- duke u shfaqur në mënyrë të ndjeshme, të dhembshur e të vetëdijshme ndaj njëra-tjetrës sigurisht është një dëshmi e fortë se ato shtyhen e bëhen të vrapojnë për t’i ardhur në ndihmë njëra-tjetrës dhe për të bashkëpunuar nga fuqia e Krijuesit Zotërues të lavdisë, nga mëshira e Mëshirëplotit që ka mëshirë absolute, dhe nga urdhëri i të Gjithurtit urtësia e të Cilit është absolute. Kështu, ‘bashkëpunimi’ universal i dukshëm gjithandej kozmosit; ‘ekuilbri’ gjithëpërfshirës  dhe ‘ruajtja’ e gjithanshme që sundojnë me rregullsinë më të madhe në të gjitha gjërat, duke filluar nga planetët dhe galaktikat deri tek organet e gjallesës dhe tek gjymtyrët e saj të holla, madje tek grimcat e trupit të saj; dhe ‘stolisja’, pena e së cilës lëviz nga fytyra e shndritshme e qiejve për tek faqja e zbukuruar e tokës, madje deri tek fytyra e luleve të bukura; dhe ‘Rregulli’ që sundon duke filluar nga rruga e qumështit dhe nga sistemi diellor deri tek frutat e drithërat të tilla si misri e shegat; dhe ‘caktimi i detyrave’ për të gjitha gjërat duke filluar nga dielli, hëna, elementet dhe retë deri tek bletat mjaltëse dhe milingonat.. si dhe të tjera si shembulli i këtyre të vërtetave shumë të mëdhaja, që të gjitha këto japin një dëshmi në përpjesëtim me madhësinë e tyre, dhe dëshmia e tyre formon krahun e dytë të dëshmisë së dhënë nga kozmosi. Meqenëse Risale-i Nuri e ka provuar dhe sqaruar këtë dëshmi të madhe, ne do të mjaftohemi këtu vetëm me këtë tregues të shkurtër.

Një aluzion të shkurtër për mësimin e besimit të mësuar nga udhëtari ynë prej kozmosit, ne e thamë në Shkallën e Tetëmbëdhjetë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Pastaj udhëtari i cili erdhi në dynja dhe kërkoi Krijuesin e saj, dhe u ngjit në tetëmbëdhjetë shkallë dhe arriti tek Froni i Realitetit nëpërmjet një ngjitjeje dhe avancoi prej stacionit të njohjes indirekte për tek stacioni i prezencës dhe i adresimit të drejtpërdrejtë; ky i mallëngjyer iu adresua shpirtit të tij duke i thënë:

Në suren hapëse të Kuranit, vërsetet që shtrihen nga fillimi deri tek fjala Ij-jake, Vetëm Ty, janë si një formë falënderimi e lavdërimi të shprehura në mënyrë indirekte; kurse fjala Ij-jake tregon e shpreh një ardhje tek prezenca e Tij dhe tek adresimi i Tij i drejtpërdrejtë. Atëherë ne duhet ta kërkojmë Atë në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe të heqim dorë nga kërkimi i Tij në mënyrë indirekte. Sepse njeriu duhet të pyesë vetë diellin -i cili ndriçon gjithçka- lidhur me diellin; sepse Ai i Cili i shfaq të gjitha gjërat duke i bërë ato të qarta, sigurisht Ai do ta shfaqte vetveten më shumë dhe më qartë se çdo gjë. Atëherë ashtu siç mund ta shohim diellin dhe të njihemi me të nëpërmjet rrezeve dhe dritës së tij, po ashtu ne mund të përpiqemi gjithashtu, sipas kapaciteteve tona -ta njohim Krijuesin tonë xh.sh. nëpërmjet manifestimeve të Emrave të Tij të bukur dhe nëpërmjet dritave të Atributeve të Tij madhështore.

Ne do të shtjellojmë këtu me shkurtësinë dhe përmbledhjen më të madhe, vetëm dy të vërteta prej të vërtetave të shumta dhe prej detajeve të përmbledhura të dy shkallëve prej shkallëve të pafundme të dy rrugëve prej rrugëve të shumta që çojnë tek ky qëllim:

E Vërteta e Parë

E Vërteta e Aktivitetit mbisundues, e atij aktiviteti dominues në kozmos, i cili është i dukshëm para syve tonë. Është ajo e vërtetë e cila i administron, i transformon dhe i ripërtërin të gjitha qëniet në qiej e në tokë me një aktivitet të autoritetshëm e të pandërprerë. Është ajo që të çon në perceptimin e të vërtetës së manifestimit të Hyjnisë -në mënyrë të vetëkuptueshme- brenda të vërtetës së atij aktiviteti të urtë në të gjitha drejtimet e tij. Ky perceptim çon në kapjen dhe në perceptimin e shfaqjes së Hyjnisë -në mënyrë të domosdoshme- brenda të vërtetës së manifestimit të Hyjnisë që rrezaton me mëshirë në të gjitha anët.

Nga ky aktivitet i vazhdueshëm, i urtë e mbisundues, veprat e një Autori të Gjithëfuqishëm e të Gjithëditur bëhen të dallueshme sikur nga prapa një perdeje. Dhe nga prapa perdes së këtyre akteve ushqyese dhe administruese të Hyjnisë, mësohen në mënyrë të vetëkuptueshme -deri në shkallën e ndjeshmërisë- Emrat e bukur Hyjnorë që manifestohen në të gjitha gjërat. Atëherë, nga prapa perdes së Emrave të bukur të manifestuar me lavdi e bukuri njihet me shkallën e njohjes së sigurisë, edhe me shikimin e sigurisë, dhe madje me sigurinë absolute, ekzistenca e Shtatë Atributeve të Shenjta. Gjithashtu mësohet me njohje të sigurt dhe në mënyrë të vetëkuptueshme e të domosdoshme, me shkallën e njohjes së sigurisë dhe me dëshminë e të gjithë krijimit, prej manifestimeve të pafundme të këtyre Shtatë Atributeve të shenjta, në një formë plot gjallëri, fuqi, njohje, dëgjimi, shikimi, dëshire dhe ligjërimi, ekzistenca e Ekzistuesit të vetëm të domosdoshëm i Cili përshkruhet me këto Atribute dhe i Cili ngrihet me Emra të tillë si: Një, i Vetmi dhe Vepruesi i Vetëm i Pashoq i Përjetshëm. Kështu ekzistenca e Tij xh.sh. shfaqet për syrin e besimit në zemër në mënyrën më të qartë e më të shndritshme se sa dielli për syrin; e kap sikur ta shihte.

Sepse një libër i bukur e i thellë domosdoshmërisht presupozon -merr me mend- aktin e të shkruarit; dhe një shtëpi e ndërtuar mirë presupozon aktin e ndërtimit; dhe aktet e të shkruarit bukur dhe të ndërtuarit mirë presupozojnë emrat e shkruesit dhe të ndërtuesit; dhe titujt e shkruesit dhe të ndërtuesit në mënyrë të qartë nënkuptojnë artet dhe atributet e shkrimit dhe të ndërtimit; dhe këto arte e atribute në mënyrë të vetëkuptueshme bëjnë të domosdoshëm Atë që do të cilësohet nga Emrat dhe nga Atributet, dhe do të jetë artisti dhe mjeshtri. Sepse ashtu siç është e pamundur të ketë një vepër pa një veprues, ose një emër pa atë që përshkruhet me atë emër, po ashtu është e pamundur që të ketë një mjeshtëri pa një mjeshtër.

Atëherë, duke u mbështetur mbi këtë të vërtetë dhe mbi këtë parim, universi me të gjithë qëniet që ai përmban i ngjason një koleksioni librash e mesazhesh kuptimplote e të thellë të shkruar nga Pena e Kaderit Hyjnor; dhe ai -universi- u ngjason ndërtesave dhe pallateve të pafundme të ndërtuara nga çekani i fuqisë Hyjnore. Secili nga këto, veçmas e bashkërisht, me mijëra mënyra e me rrugë të panumërta tregojnë e shprehin dëshminë e mëposhtme:

Këto akte të panumërta e të mëshirshme Hyjnore, dhe këto manifestime të pafundme të një mijë e një Emrave të bukur Hyjnorë të cilët janë burimi i atyre akteve, dhe manifestimet e pafundme të Shtatë Atributeve të Shenjta gjithëpërfshirës të cilët janë burimi i atyre Emrave të bukur, tregojnë në mënyra të pafundme për domosdoshmërinë e ekzistencës dhe për Unitetin e një Esence të Gjithëlavdishme të parapërjetshme e të paspërjetshme e Cila përshkruhet nga ato Shtatë Atribute të Shenjta dhe gjithëpërfshirëse dhe është burimi i tyre; gjithashtu të gjithë shembujt e bukurisë, të hijeshisë, të vlefshmërisë dhe të plotësisë që gjenden në ato qënie janë prej një bukurie të shenjtë e përshtatshme për ato akte Hyjnore, për Emrat Hyjnorë, për Atributet e të Kërkuarit përjetësisht dhe për çështjet e Krijuesit xh.sh. dhe e denjë për to.. Secila prej tyre -në vetvete- dhe në tërësinë e saj dëshmojnë për bukurinë e shenjtë dhe për plotësinë e shenjtë të Esencës së Tij xh.sh..

Kështu, e vërteta e Hyjnisë që e manifeston vetveten brenda të vertetës së aktivitetit mbisundues zbulon dhe e bën vetveten të njohur në cilësi dhe në akte të tilla si krijimi, sjellja në ekzistencë, në artin dhe në mjeshtërinë që realizohen me njohje dhe me urtësi; e shfaq atë në paracaktim, formim dhe në administrim që karakterizohen nga rregulli dhe ekuilibri; shfaqet në transformim, ndryshim, në bërjen të zbresë dhe në bërjen të plotë të cilat realizohen me qëllim e dëshirë; dhe bëhet e qartë në dhënien ushqim, në mirëbërësi, në bujari e bamirësi të cilat jepen me dhembshuri e mëshirë.

Dhe brenda të vërtetës së manifestimit të Hyjnisë, e vërteta e shfaqjes së Hyjnisë, e cila kapet menjëherë dhe ndjehet dukshëm, e bën të njohur e të kuptueshme vetveten nëpërmjet manifestimeve të mëshirshme dhe bujare të emrave të bukur Hyjnorë, dhe nëpërmjet manifestimeve të bukura e të lavdishme të shtatë atributeve afirmuese, pohuese, të cilat janë: ‘Jeta’, ‘Njohja’, ‘Fuqia’, ‘Dëshira’, ‘Dëgjimi’, ‘Shikimi’ dhe ‘Ligjërimi’.

Po, ashtu si atributi i të folurit, i cili e bën të njohur Esencën më të shenjtë nëpërmjet vahjit -shpalljes- dhe ilhamit -inspirimit-, po ashtu atributi i ‘fuqisë’ e bën të njohur Esencën e Tij xh.sh. nëpërmjet të gjitha veprave të mrekullueshme të cilat janë si fjalë të mishëruara që përshkruajnë Një të Gjithëfuqishëm Zotërues të lavdisë, dhe e bëjnë të njohur Atë duke e paraqitur kozmosin nga një cep në tjetrin si një Furkan -Kuran- të trupëzuar, si një libër të trupëzuar dallimi.

Gjithashtu, atributi i ‘Njohjes’ e bën të njohur Esencën e të Vetmit të Pashoq, Esencën më të shenjtë, nëpërmjet secilës prej objekteve të urta, të mirorganizuara dhe të drejtpeshuara të krijimit, nëpërmjet secilës krijese të administruar, të drejtuar, të stolisur dhe të bërë e dallueshme prej njohjes së Krijuesit.

Sa për atributin e ‘jetës’, ai nuk provohet vetëm nga dëshmitë e tij, por gjithashtu edhe nga të gjitha veprat që shpallin ‘Fuqinë’ e Zotit, nga të gjithë format e mirërregulluara, të urta, të balancuara e të stolisura dhe nga gjendjet që tregojnë ‘Njohjen’ e Zotit xh.sh., si dhe nga të gjitha provat e të gjitha atributeve. Kështu, ‘jeta’ duke shfaqur si dëshmitarë të gjitha qëniet e gjalla, të cilat veprojnë si pasqyra duke i reflektuar ato prova të shumta, bën të njohur Esencën e të Gjallit të Përjetshëm dhe të Vetekzistuesit të Përhershëm. Gjithashtu është ky atribut i cili në mënyrë të vazhdueshme e ndryshon kozmosin me qëllim që të prodhojë në të manifestime e skalitje gjithnjë të freskëta e të ndryshme, dhe e transformon atë në një pasqyrë madhështore të përbërë nga pasqyra më të vogëla të panumërta.

Me këtë analogji, edhe atributet e ‘shikimit’, ‘dëgjimit’, ‘dëshirës’ dhe të ‘ligjërimit’, secili prej tyre bën të njohur Esencën më të Shenjtë, ashtu siç e bën Atë të njohur kozmosi. Ato atribute ashtu siç tregojnë për ekzistencën e Esencës së Tij xh.sh., po ashtu ato tregojnë në mënyrë të vetëkuptueshme për ekzistencën dhe realitetin e jetës dhe se Ai xh.sh. është “Hajj” i Gjalli i përjetshëm; sepse njohja është një shenjë e jetës, dëgjimi është një tregues për jetën; shikimi i përket vetëm të jetuarit; dëshira ndodh vetëm me jetën. Fuqia e zgjedhjes gjendet vetëm në qëniet e gjalla; dhe ligjërimi -folja- është shenja e atyre që janë pajisur me jetë dhe me njohje. Kështu, nga këto pika kuptohet se Atributi i ‘jetës’ ka dëshmi e prova shtatë herë më shumë se sa kozmosi; ai atribut e bën të njohur ekzistencën e vet dhe ekzistencën e Atij të Vetmi i Cili cilësohet me të, ‘El-Hajj’, saqë ‘jeta’ u bë themeli dhe burim i të gjithë atributeve dhe origjina dhe boshti i Emrit më të madh.. Meqenëse Risale-i Nuri e vërteton këtë të vërtetën e parë me prova të fuqishme si dhe e sqaron, ne do të mjaftohemi tani me një pikë prej këtij oqeani.

E Vërteta e Dytë

Folja Hyjnore që vjen prej atributit të ‘të folurit’.

Ligjërimi Hyjnor është i pafundmë, dhe kjo sipas kuptimit të brendshëm të vërsetit,  “Thuaj: Sikur deti të ishte bojë (për të shkruar) Fjalët e Zotit tim (pa asnjë mëdyshje se deti do të shterrohej para se të mbaronin Fjalët e Zotit tim)…” [17]

Të folurit është treguesi më i qartë për njohjen e ekzistencës së Folësit, domethënë kjo e vërtetë -Folja Hyjnore- jep dëshmi të panumërta për ekzistencën e Folësit të Parapërjetshëm xh.sh. dhe për Unitetin e Tij. Meqenëse dy dëshmi të fuqishme të kësaj të vërtete janë vahji dhe ilhami -shpallja dhe inspirimi- dhe janë shtjelluar në shkallët e katërmbëdhjetë dhe të pesëmbëdhjetë; dhe një dëshmi tjetër e madhe është provuar nga librat e shenjtë qiellorë, siç u tregua në Shkallën e Dhjetë; dhe një provë tjetër e ndritshme dhe gjithëpërfshirëse jepet nga Kurani i shpjegimit të mrekullueshëm, siç u diskutua në Shkallën e Shtatëmbëdhjetë -për të gjitha këto arsye- ne i referojmë lexuesit tonë tek ato shkallë për shpjegimin dhe për vërtetimin e kësaj të vërtete.

Janë të mjaftueshme për ne dhe për udhëtarin tonë, i cili ishte i pamundur të vazhdonte përtej kësaj pike, dritat dhe misteret e përfshira në vërsetin Kerim i cili e shpall këtë të vërtetë në mënyrë të mrekullueshme dhe ua shton dëshminë e tij të gjitha dëshmive të mëparshme:

“Allahu dëshmon se La i lahe il-la Huve (nuk ka zot tjetër përveç Atij); dëshmojnë edhe Melekët, edhe ata që janë pajisur me dije; Ai mban krijimin e Tij në drejtësi të plotë; nuk ka zot tjetër përveç Atij, i Gjithëfuqishmi, i Gjithurti” [18]

Duke aluduar për thelbin e mësimit të mësuar nga udhëtari ynë tek ky Stacion i shenjtë, ne folëm në Shkallën e Nëntëmbëdhjetë të Stacionit të Parë:

* * *

 

Shënim

Secila nga të vërtetat dëshmuese të Nëntëmbëdhjetë Shkallëve të kapitullit të parë të Stacionit të dytë të përmendura lart, ashtu siç tregojnë Ekzistencën e domosdoshme nëpërmjet ekzistencës dhe prezencës se tyre, po ashtu nëpëmjet gjithëpërfshirjes së tyre ato tregojnë e pohojnë Unitetin dhe Njësinë e Zotit. Por meqenëse ato e provuan ekzistencën në mënyrën më të qartë e të shkoqitur, ne i quajtëm ato më parë si “Provat e Ekzistencës së domosdoshme”.

Sa për kapitullin e dytë të Stacionit të dytë, meqenëse do të provojë së pari Unitetin Hyjnor në mënyrë të qartë dhe do të provojë ekzistencën e domosdoshme brenda tij, ai u quajt “Provat e Unitetit Hyjnor”.

Veçse ama që të dy -domethënë, kapitulli i parë dhe i dyti- i provojnë unitetin dhe ekzistencën njëherazi, bashkërisht; por me qëllim që të bëjmë dallim midis tyre, në kapitullin e parë u përsërit paragrafi  “nëpërmjet Dëshmisë së madhështisë së gjithëpërfshirjes së të Vërtetës…”, ndërsa në kapitullin e dytë u përsërit paragrafi:  “nëpërmjet shikimit të madhështisë së gjithëpërfshirjes së të Vërtetës…” duke aluduar për Unitetin e qartë e të dukshëm, sikur të shihej Uniteti Hyjnor.

Unë synova t’i shpjegoja shkallët e kapitullit të dytë ashtu siç bëra në kapitullin e parë, por për shkak të disa pengesave, unë detyrohem ta shkurtoj e ta përmbledh.

Prandaj, unë ua referoj pjesëve të tjera të Risale-i Nurit që t’i shpjegojnë këto çështje ashtu siç e meritojnë të shpjegohen.

* * *

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KAPITULLI I DYTË

Lidhur me provat e Unitetit Hyjnor

 

[Ai udhëtar i cili u dërgua në dynja me qëllim që të arrinte besimin, që udhëtoi nëpër të gjithë kozmosin me mendjen e tij me qëllim që t’i pyeste të gjitha gjërat lidhur me Krijuesin e tij dhe që të njihej me Mbështetësin -Zotin- e tij në çdo vend, besimi i të cilit u ngulit e u përforcua deri në shkallën e sigurisë absolute për domosdoshmërinë e ekzistencës së Zotit xh.sh. të cilin ai e kërkonte; ky udhëtar iu adresua mendjes së tij duke i thënë: “Eja që të dalim së bashku në një udhëtim tjetër të ri me qëllim që nëpërmjet tij të shohim prova e argumente të cilat na çojnë ne tek Uniteti i Krijuesit tonë të Gjithëlavdishëm”.

Ata të dy u nisën së bashku duke kërkuar me zell të madh këto -prova të Unitetit Hyjnor- dhe në të parin e vendqëndrimeve gjetën se ndodheshin katër të vërteta të shenjta duke sunduar mbi të gjithë kozmosin, të vërteta që në mënyrë të vetëkuptueshme kërkonin medoemos Unitetin e Zotit xh.sh..]

■ E Vërteta e Parë: Hyjnia Absolute

Zhytja e çdo klase prej klasave të njerëzimit në një lloj ibadeti -adhurimi- dhe prokopia e tyre me të sikur ai të ishte i bashkëlindur, i natyrshëm.. dhe prokopia dhe përfshirja e gjallesave të tjera, madje edhe prokopia e qënieve të pashpirta në kryerjen e shërbimeve dhe të funksioneve të tyre të natyrshme të cilat janë një lloj ibadeti.. dhe qënia e secilës prej mirësive dhe dhuratave materiale e shpirtërore, të cilat mbushin kozmosin, si mjet adhurimi e falënderimi për një adhurueshmëri e cila i mbështet me rrugët e ibadetit dhe të falënderimit të gjitha ato dhurata e mirësi duke u bërë mjete që i nxisin njerëzit për adhurim, për falënderime dhe për lavdërime e mirënjohje.. mënyra në të cilën të gjitha manifestimet e së Padukshmes dhe zbulesat e shpirtit, vahji dhe ilhami -shpallja dhe inspirimi- shpallin unanimisht përshtatshmërinë ekskluzive për adhurimin e një Zoti të Vetëm e të Pashok.. e gjitha kjo, në mënyrë të vetëkuptueshme provon realitetin dhe mbisundimin e një Hyjnie të Vetme Absolute.

Meqenëse e vërteta e një Hyjnie të tillë ekziston, atëherë ajo në asnjë mënyrë nuk pranon ortakëri me të; sepse ata të cilët i përgjigjen asaj Hyjnie -domethënë, përshtatshmërisë për t’u adhuruar- me falënderime dhe me ibadet, janë frutat e vetëdijshëm e të gjallë në më të lartën e degëve të pemës së kozmosit; prandaj mundësia e ekzistencës së të tjerëve që të tërheqnin vëmendjen e atyre qënieve të vetëdijshme, t’i joshnin ata për tek vetja e tyre, dhe t’i bënin mirënjohës dhe falënderues për ta, duke u përpjekur që t’i bëjnë ata ta harrojnë të Adhuruarin e tyre të Vërtetë -i Cili mund të harrohet shpejt për shkak të padukshmërisë së Tij- do të ishte një kontradiktë e plotë e tillë për esencën e Hyjnisë dhe për qëllimet e saja të shenjta, saqë kjo kurrsesi nuk do të mund të pranohej. Për këtë arsye, Kur’ani Kerim në mënyrë të përsëritur dhe me vrull e hedh poshtë dhe e refuzon shirkun -të përshkruarin ortakë me Zotin- dhe i kërcënon politeistët me ndëshkimin e Xhehennemit -Ferrit.

■ E Vërteta e Dytë: Perëndia Absolute

Autoriteti i përgjithshëm dhe i gjithanshëm dhe veprat e kudondodhshme prej një dore të fshehur gjithandej kozmosit -dhe veçanërisht në qëniet e gjalla- me urtësi dhe me mëshirë në zhvillimin dhe në furnizimin e tyre me ushqim të cilat realizohen bashkërisht në të njëjtën mënyrë në çdo drejtim dhe në një formë krejtësisht të paparashikuar, duke rrethuar njëra-tjetrën, sigurisht duhet të jetë rrezatimi dhe drita që tregojnë një Hyjni -Perëndi- të Vetme Absolute, madje është një provë vendimtare për realitetin e saj.

Meqenëse ndodhet një Perëndi e Vetme Absolute, atëherë ajo nuk do të pranonte absolutisht ortakëri apo shirk; sepse më i rëndësishmi i qëllimeve të Asaj Perëndie -Hyjnie- dhe më i skajshmi i synimeve të Saj është manifestimi i bukurisë së Saj, shpallja e plotësisë së Saj, shfaqja e arteve të Saj të çmueshme, dhe ekspozimi i artifakteve të Saj të vlefshme; dhe të gjitha këto synime janë kombinuar e përqëndruar tek çdo qënie e gjallë, madje tek të gjitha gjërat e pjesshme; prandaj Perëndia e Vetme Absolute nuk do ta pranonte kurrë shirkun -ortakërinë- sepse një ndërhyrje e rastësishme e shirkut në çdo qënie -sado e pjesshme që të jetë ajo- ose në çdo gjallesë -sado e thjeshtë apo e vogël që të jetë ajo- do t’i prishte arritjet e atyre qëllimeve dhe do t’i shkatërronte ato synime, dhe do t’i largonte mendjet -fytyrat- e atyre qënieve të vetëdijshme prej atyre qëllimeve dhe prej atyre që i deshi dhe i synoi ato, dhe do t’i kthente drejt shkaqeve gjë që do të ishte krejtësisht në kundërshtim me Esencën e Perëndisë absolute dhe do të ishte armiqësore ndaj saj. Atëherë kjo Perëndi -Hyjni- e vetme absolute sigurisht do ta ndalonte shirkun dhe format e tij sido që ato të jenë. Udhëzimet e shumta e të vazhdueshme të Kur’anit Kerim për tek Uniteti i Zotit, dhe shenjtërimi i Tij, pastrimi dhe lartësimi duke e shpallur Atë krejtësisht të shenjtëruar -dhe larg çdo mangësie e ortakërie-  në vërsetet e tij të larta, në fjalët e tij dhe madje në shkronjat dhe në trajtat e tij, burojnë prej këtij misteri më të madh, të cilin sapo e shpjeguam.

■ E Vërteta e Tretë: Plotësitë

Po, të gjithë shembujt e lartësuar të urtësisë në univers, të gjitha bukuritë e tij të jashtëzakonshme, ligjet e tij të drejta dhe qëllimet e tij të urta dëshmojnë e tregojnë në mënyrë të vetëkuptueshme për ekzistencën e të vërtetës së plotësive.. Ajo është një dëshmi e dukshme për plotësinë e Krijuesit xh.sh. i Cili e krijoi këtë kozmos nga mosqënia dhe e administron çështjen e tij në çdo anë e në çdo aspekt në mënyrë të mrekullueshme, tërheqëse dhe të bukur; gjithashtu ajo është një tregues i qartë për plotësimin e njeriut i cili është pasqyra e ndjeshme dhe reflektuese e manifestimeve të Krijuesit xh.sh..

Atëherë, meqenëse ekziston e vërteta e plotësive, dhe meqenëse plotësia e Krijuesit, i Cili e krijoi kozmosin në plotësim, është një e vërtetë e sigurt dhe e verifikuar, dhe meqenëse plotësimi i njeriut, i cili është fruti më i mirë i kozmosit, kalifi i Zotit në tokë, krijesa më e nderuar dhe më e dashur e Krijuesit xh.sh. është një e vërtetë e qëndrueshme dhe e verifikuar gjithashtu, atëherë t’i përshkruash ortakë -shirk- Zotit xh.sh. do të ishte e papranueshme dhe e gabuar, sepse shirku i cili e transformon formën e kozmosit -që ka plotësi dhe urtësi të dukshme- në një lodër të kotë në dorën e rastësisë, dhe në një vend argëtimi për natyrën, në një thertore mizore të tmerrshme për qëniet e gjalla, dhe në një ceremoni të errët e të frikshme varrimi -në një shtëpi të tmershme zie- për qëniet e vetëdijshme, meqë në të zbret çdo gjë në asgjësi, bie në zhdukje dhe kalon shpejt pa qëllim dhe pa objektiv – dhe i cili (shirku) e zbret njeriun, plotësimet e të cilit janë të dukshme në veprat e tij, tek niveli më i ulët i kafshëve, si krijesa më e mjerë dhe më e poshtëruara, dhe i cili -shirku- hedh perde mbi pasqyrat e plotësisë së Krijuesit xh.sh. -ato pasqyra janë të gjitha qëniet të cilat dëshmojnë plotësinë e shenjtë absolute të Krijuesit Gjithëbujar- duke shfuqizuar me këtë rezultatin e aktivitetit të Tij dhe duke mohuar krijueshmërinë e Tij xh.sh.!! atëherë, ky shirk nuk mund të mbështetet absolutisht mbi ndonjë të vërtetë, dhe nuk mund të gjendet absolutisht në kozmos.

Meqenëse shirku -të përshkruarit ortakë me Zotin- është në kontradiktë me plotësitë Hyjnore, njerëzore dhe kozmike dhe mohimet e tij ndaj tyre janë vërtetuar e shpjeguar në mënyrë të hollësishme në Rrezen e Dytë e cila shpjegon tre fruta të Unitetit Hyjnor me prova të forta e vendimtare, veçanërisht në  Stacionin e parë të saj, ne i referojmë lexuesit tonë tek ajo dhe e presim shkurt diskutimin këtu.

■ E Vërteta e Katërt: Sovraniteti Absolut

Po, kushdo që e sodit kozmosin me një vështrim gjithëpërfshirës, do të shihte se ai i ngjason një mbretërie shumë madhështore, duke qenë në aktivitetin dhe në madhështinë më të skajshme; ai do të shfaqej për të sikur të ishte një qytet i madh që administrohet në mënyrën më të urtë dhe me një mbretërim e sundim me forcën dhe madhështinë më të skajshme; ai do të gjente se të gjitha gjërat dhe të gjitha speciet secila prej tyre janë të zhytura me bindje e nënshtrim në një funksion të veçantë.

Sipas metaforës ushtarake të përfshirë në vërsetin,

“Dhe të Allahut janë ushtritë e qiejve dhe të tokës”,[19] komandat krijuese e mbisunduese, urdhërat autoritarë, dhe ligjet e Mbretit të shenjtë të shpallura në ato ushtri të shumta duke filluar nga ushtritë e grimcave, batalionet e bimëve dhe brigadat e kafshëve deri tek ushtritë e yjeve, të cilët janë ushtarë Hyjnore të organizuar të Allahut, përfshijnë si ushtarin më të ulët po ashtu edhe komandantin më të lartë. -Ato të gjithë tregojnë në mënyrë të vetëkuptueshme ekzistencën e një sovraniteti të vetëm absolut dhe të një autoriteti të vetëm Universal.

Meqenëse Sovraniteti i vetëm absolut është një e vërtetë e qëndrueshme dhe ekzistuese, atëherë sigurisht shirku nuk ka të vërtetë; sepse e vërteta vendimtare të cilën e shpreh qartë vërseti Kur’anor,

“Po të kishte pasur në to (në qiej dhe në tokë) perëndi të tjera përveç Allahut, atëherë padyshim që të dyja (qiejt dhe toka) do të ishin shkatërruar”[20],   tregon se në qoftë se do të ndërhynin duar të shumta në një punë të veçantë dhe nëse ato do të kishin influencë, rezultati do të ishte rrëmujë, dhe do të ngatërrohej vetë ajo punë. Në qoftë se do të ishin dy mbretër në një vend ose dy kryetarë në një krahinë, rregulli do të zhdukej, dhe administrata do të transformohej në anarki e pështjellim.

Gjendja është se ndodhet gjithandej një sistem i tillë shumë i mahnitshëm duke filluar nga krahu i mushkonjës për tek llambat e qiellit, dhe nga qelizat e trupit për tek shenjat e planeteve, saqë nuk mund të ketë mundësi për ndërhyrjen e ndonjë shirku tek punët e Allahut as sa masa e një atomi.

Për më tepër, vetë sovraniteti është një stacion dinjiteti; ky stacion nuk do të pranonte rival e kundërshtar, pasi kjo do të shpërfillte e shkilte dinjitetin e Sovranitetit. Fakti se njeriut të cilit i nevojitet ndihma e shumë njerëzve për shkak të pafuqisë dhe dobësisë së tij, do të vriste vëllain e tij ose djemtë e tij në mënyrën më mizore për hir të një sundimi të jashtëm, të përkohshëm e të pjesshëm, tregon se sovraniteti refuzon çdo nocion të ortakërisë dhe nuk pranon kurrë rivalitet. Në qoftë se njeriu -i cili është i pafuqishëm- do të kryente një veprim të tillë për hir të një sovraniteti të pjesshëm, atëherë nuk do të ishte e mundur në asnjë mënyrë a gjendje që ta lejonte apo ta pranonte Ai i Cili është i Gjithëfuqishëm Absolut, i Cili ka në zotërim të gjithë kozmosin, ndonjë ndërhyrje apo ortakëri prej dikujt në Sovranitetin e Tij të shenjtë që është boshti i Hyjnisë së Tij absolute dhe Hyjnia e Tij reale dhe universale.

Meqenëse kjo e vërtetë është vërtetuar me prova të fuqishme në vende të shumta gjithandej Risale-i Nurit dhe veçanërisht në Stacionin e Dytë të Rrezes së Dytë, ne i referojmë lexuesit tek ato faqe për një diskutim të mëtejshëm të saj.

Dhe kështu, shoku ynë udhëtar pasi i dëshmoi këto katër të vërteta, Uniteti Hyjnor u bë i njohur për të në shkallën e shikimit të sigurt e të qartë. Besimi i tij u shtua dhe u ngjit më lart, dhe me të gjithë fuqinë e tij ai tha:  “Nuk ka zot tjetër përveç Allahut; Ai është Një i Vetëm, Ai nuk ka ortakë”.

Duke aluduar për mësimin që ai mori nga ky stacion, ne e përmendëm në Stacionin e parë të Kapitullit të Dytë.

* * *

 

Pastaj ai udhëtar i lëvizshëm dhe jo i qetë iu adresua mendjes së tij duke i thënë: Fakti se njerëzit e besimit, dhe sidomos ata që kanë hyrë në tarikatin Sufi, në mënyrë të vazhdueshme përsërisin fjalët  “La i lahe il-lall- llah”,“Nuk ka zot tjetër përveç Allahut” dhe duke thirrur e shpallur Unitetin e Zotit xh.sh., është një tregues se pohimi e vërtetimi i Unitetit Hyjnor përmban shumë shkallë. Një vërtetim i tillë i Unitetit Hyjnor është detyra më e shenjtë e lartësuar, është farzi i natyrshëm më i ëmbël, më i kënaqshëm dhe është ibadeti më i lartë i besimit, akti më i lartë i adhurimit. Meqenëse çështja është kështu, eja, o zemër, që të hapim derën e një vendqëndrimi tjetër në këtë banesë instruksioni e provimi me qëllim që të njohim nëpërmjet saj një shkallë tjetër prej shkallëve të Unitetit Hyjnor, sepse pohimi i vërtetë i Unitetit Hyjnor, rreth të cilit po kërkojmë, nuk përkufizohet mbi një njohje i cila buron prej imagjinatës, përkundrazi, është një pohim i cili me termat e logjikës vlerësohet si e kundërta e imagjinatës, domethënë është shumë më e lartë se sa thjesht njohja e bazuar mbi imagjinatë, ajo është dija, që është rezultati që buron nga argumenti, dhe që përcakohet si njohje”.

Pohimi i vërtetë i Unitetit të Zotit është gjykim, konfirmim, nënshtrim dhe pranim, saqë i mundëson njeriut që të udhëzohet për tek Zoti i tij nëpërmjet çdo gjëje. Dhe i jep mundësi atij që në çdo gjë të shohë rrugët e ndritshme të cilat e çojnë atë për tek Krijuesi i tij Gjithëbujar, dhe ai nuk do të shihte asgjë si pengesë për tek prezenca e Tij xh.sh. -asgjë absolutisht nuk do ta ndalonte qetësimin e zemrës së tij nga Prezenca e Krijuesit të tij.

Në qoftë se çështja nuk do të ishte kështu, njeriu do të detyrohej që gjithmonë të griste perden e kozmosit me qëllim që ai të mund të njihej me Zotin e tij! Prandaj udhëtari bëri thirrje duke thënë: Atëherë eja me ne që të trokasim derën e ‘Madhështisë dhe të Lartësisë së Zotit’, dhe le të futemi në vendqëndrimin e ‘Akteve dhe veprave’ dhe në botën e ‘krijimit dhe të shpikjes’.. Sapo hyri në këtë vendqëndrim, ai pa se ‘pesë të vërteta gjithëpërfshirëse’ mbisundonin të gjithë kozmosin, provonin Unitetin Hyjnor dhe në mënyrë të vetëkuptueshme e kërkonin medoemos atë.

■ E Vërteta e Parë: E Vërteta e Madhështisë dhe e Lartësisë së Zotit.

Meqenëse kjo e vërtetë është shpjeguar me prova të ndryshme në Stacionin e Dytë të Rrezes së Dytë dhe në vende të tjera të ndryshme në Risale-i Nur, ne do të mjaftoheshim këtu me sa vijon:

Ai i Cili i krijoi dhe pastaj i administron në të njëjtën kohë dhe në të njëjtën mënyrë yjet që janë mijëra vite larg nga njëri-tjetri; dhe i Cili krijon individë të panumërt të një lloji të vetëm prej një luleje të mbjellur në lindje, ose në perëndim ose në veri ose në jug të tokës, dhe u jep formë atyre në një kohë të vetme, në një trajtë të vetme dhe në një model të vetëm; dhe i Cili na njofton për ngjarjen më të çuditshme e cila i përket të shkuarës dhe botës së padukshme në Fjalën e Tij, në vërsetin:  “Ai është i Cili krijoi qiejt dhe tokën në gjashtë ditë…”[21] duke e provuar atë ngjarje sikur ajo ndodh para nesh, nëpërmjet krijimit të shembujve dhe modeleve të tyre në faqen e tokës, dhe veçanërisht me ardhjen e stinës së pranverës, në të cilën gjejmë e shohim me sy më shumë se njëqind mijë shembuj e modele të Ringjalljes më të madhe të më shumë se dyqind mijë llojeve prej grupeve të bimëve dhe specieve të kafshëve, të cilat krijohen, rriten e zhvillohen vetëm brenda pesë ose gjashtë javëve.. nuk ka dyshim se Ai në dorën e të Cilit është administrimi i këtij grupimi të madh të bashkuar, duke i ushqyer, duke i zhvilluar dhe duke i furnizuar me rizk, duke i dalluar ato njëra nga tjetra, duke i stolisur me rregullin dhe me ekuilibrin më të plotë, pa asnjë ngatërresë, pa mangësi, pa gabim, pa vonesë dhe pa neglizhencë, Ai që nëpërmjet Dorës së të Cilit rrotullohet toka dhe ndodh dukuria e natës dhe e ditës me një rregullsi të mahnitshme ashtu siç e shpreh qartë vërseti Kur’anor:  “Allahu ndërfut natën tek dita dhe e ndërfut ditën tek nata…”[22] duke regjistruar dhe duke fshirë -me këtë rrotullim- ngjarjet ditore dhe ndryshimet e tyre në faqen e natës e të ditës; dhe Ai i Cili njeh në të njëjtën kohë dhe në të njëjtin moment mendimet më të fshehura e më sekrete që i ndodhin zemrës së njeriut dhe i administron ato sipas Dëshirës së Tij.. Ai duhet të jetë -vepruesi i këtyre akteve që secila prej tyre në realitet është një akt i vetëm, individual, i veçantë- një i vetëm, i Plotëfuqishëm Zotërues i lavdisë i Cili zotëron një madhështi e lartësi të tillë saqë në mënyrë të qartë i shkul të gjitha rrënjët e shirkut dhe i zhduk e i fshin të gjitha gjurmët dhe mundësitë e tij sido që të jetë lloji i tyre, prej cilitdo drejtimi, në çdo gjë dhe në cilindo vend që të jetë.

Meqenëse kjo lartësi dhe kjo fuqi madhështore ekzistojnë, dhe meqenëse ky atribut i lartësisë Hyjnore është në kulmin e plotësisë të gjithëpërfshirjes së gjithanshme, atëherë sigurisht ato nuk do të lejonin absolutisht asnjë lloj shirku -politeizmi- sepse shirk do të thotë t’i atribuosh pafuqi dhe nevojë asaj fuqie Absolute, t’i ngjisësh mangësi asaj lartësie Hyjnore dhe defekt asaj plotësie, t’i imponosh kufizim asaj gjithëpërfshirjeje, dhe ta bësh të fundme të pafundmen absolute. Asnjë njeri që ka mendje, vetëdije dhe natyrë të shëndoshë të paprishur nuk do ta pranonte këtë.

Kështu, shirku meqenëse cënon e fyen atë lartësi, dinjitetin e Zotëruesit të lavdisë dhe madhështinë e Tij, është një krim aq i madh saqë është i pafalshëm. Kur’ani i shpjegimit të mrekullueshëm e shpreh dhe e sqaron atë nëpërmjet kërcënimit dhe ndëshkimit të rëndë ndaj tij me vërsetin,

“Padyshim që Allahu nuk fal që Atij t’i vihen shokë -në adhurimin- por Ai fal përveç kësaj (çdo gjë tjetër) këdo që Ai dëshiron.”[23]

■ E Vërteta e Dytë: Shfaqja e Akteve Hyjnore në mënyrë absolute dhe gjithëpërfshirëse.

Janë ato akte Hyjnore që shihen në veprim në kozmos duke u shfaqur në mënyrë absolute dhe gjithëpërfshirëse. Vetëm Urtësia Hyjnore dhe Dëshira Hyjnore i kufizojnë dhe u vënë cak atyre akteve si dhe kapaciteteve të bashkëlindur të objekteve dhe vendeve në të cilat ato manifestojnë vetveten. Rastësia e shmangur e pa qëllim, natyra e shurdhët, forca e verbër, shkaqet e pajeta e të pavetëdijshme dhe elementët e shpërndarë e të hallakatur nuk mund ta shtrijnë dorën e tyre apo të ndërhyjnë në ato akte të cilat janë me ekuilibrin, me urtësinë dhe hollësinë më të skajshme, të cilat realizohen me të gjithë intuitën, gjallërinë, vitalitetin, me rregullin dhe saktësinë. Shkaqet nuk janë gjë tjetër veçse një perde e jashtme të cilën e përdor fuqia vepruese e Zotëruesit të lavdisë dhe të madhështisë si dhe e nënshtron atë në përputhje me urdhrin, me vullnetin dhe me fuqinë e Tij xh.sh..

Tre prej shembujve të panumërt:

Ne do të shpjegojmë tre prej pikave të holla të shumta që rrëfejnë tre akte të treguar në tre vërsetet e lidhur me njëri-tjetrin në suren el– Nahl.

Vërseti i Parë:

“Dhe Zoti yt inspiroi edhe bletën duke i thënë: Ndërtoji shtëpitë e tua në male”.[24]

Po, bleta është një mrekulli e fuqisë Hyjnore lidhur me gjendjen e saj të natyrshme dhe me funksionin; është një mrekulli e tillë e madhe saqë me emrin e saj u quajt një sure madhështore në Kuranin Kerim; sepse të shkruash e të regjistrosh programe të plota për përmbushjen e detyrës së saj të rëndësishme në një kokë shumë të vogël të asaj makinerie të vogël mjalti.. vendosja e më të mirit dhe e më të shijshmit të ushqimeve në stomakun e saj të vogël dhe pjekja e tyre në të.. zgjedhja e vendit të duhur për vendosjen e helmit vrasës në thumbin e saj duke shkatërruar qëniet e gjalla dhe pa u shkaktuar dëm gjymtyrëve të tjera të trupit, kjo nuk mund të realizohet veçse me kujdesin më të madh, me njohjen më të skajshme, me urtësinë dhe me vullnetin më të skajmë, dhe me rregullin dhe me ekuilibrin më të madh; prandaj nuk do të mund të ndërhynte absolutisht ndonjë gjë që nuk ka vetëdije, as rregull dhe as ekuilibër si shembulli i natyrës së shurdhët dhe i rastësisë së verbër në këto akte të mrekullueshme.

Dhe kështu ne shohim tre mrekulli në këtë art Hyjnor, dhe shikojmë gjithashtu shfaqjen e këtij akti Hyjnor, në bletët e panumërta që gjenden të shpërndara në të gjitha anët e tokës. Atëherë shfaqja e këtij akti Hyjnor, gjithëpërfshirja e atij akti duke i rrethuar të gjithë me të njëjtën urtësi, me të njëjtin kujdes dhe me të njëjtin ekuilibër, në të njëjtën kohë, me të njëjtën mënyrë dhe me të njëjtën simetri tregon në mënyrë të vetëkuptueshme për Unitetin e Zotit dhe provon Njësinë e Tij.

Vërseti i Dytë:

“Me të vërtetë që edhe tek bagëtitë ka mësim për ju. Ne ju japim juve të pini nga ajo që është në barkun e tyre nga bashkimi ndërmjet sekrecioneve të gjëndrave dhe të gjakut, qumësht të pastër, të shijshëm dhe të përshtatshëm për ata që e pinë.”[25]

Ky dekret Hyjnor derdh instruksione e mësime. Të vendosësh në thithet e lopëve, deveve, dhive e deleve, si dhe tek nënat humane ndërmjet gjakut dhe jashtëqitjes por pa u ndotur prej tyre, një lëndë e cila është e kundërta e tyre, qumësht të mirë, të pastër, të këndshëm, ushqyes dhe të bardhë, dhe të inspirosh në zemrat e atyre nënave butësinë dhe dhembshurinë që arrijnë deri tek caku i vetëflijimit dhe të preferencës për të vegjëlit e tyre është akoma më e këndshme, më e ëmbël dhe më e vlefshme se qumështi -kjo sigurisht kërkon një shkallë të tillë mëshire, urtësie, njohjeje, fuqie, vullneti dhe kujdesi saqë ajo kurrsesi nuk mund të jetë vepra e rastësisë së turbullt, e elementeve të ngatërruar dhe e forcave të verbëra. Prandaj, veprimi i këtij arti Hyjnor, gjithëpërfshirja e këtij arti Hyjnor dhe manifestimi me të njëjtën urtësi, me të njëjtin kujdes, në të njëjtin moment dhe në të njëjtën mënyrë të mrekullueshme, në zemrat e panumërta dhe në kraharorët e nënave të panumërta të qindra e mijëra specieve dhe në të gjithë faqen e tokës- kjo sigurisht provon Unitetin e Zotit dhe në mënyrë të vetëkuptueshme tregon Njësinë e Tij xh.sh..

Vërseti i Tretë:

 

“Dhe nga frutat e hurmave dhe nga rrushi ju merrni pije dhe ushqim të mirë. Padyshim që këtu ka shenjë të qartë për njerëzit që mendojnë.”[26]

Ky vërset bën ftesë dhe tërheq vëmendjen për tek hurma dhe rrushi, duke thënë: “Për ata që kanë mend, ndodhet një provë e madhe, një argument dhe një dëshmi për Unitetin Hyjnor në këto dy fruta.”

Po, dy frutat që u përmendën konsiderohen si ushqim dhe si furnizim, dhe në të njëjtën kohë si frut; ato të dyja janë burimi i shumë lëndëve të shijshme ushqyese, pavarësisht se pema e secilës rritet në dhé të pajetë dhe lulëzon në një tokë të djerrë. Secila prej atyre të dyjave është një mrekulli prej mrekullive të fuqisë Hyjnore dhe një çudi prej çudirave të jashtëzakonshme të Urtësisë Hyjnore. Secila prej atyre të dyjave janë uzina sheqeri dhe ëmbëlsirash, fabrika shurupi si mjalti dhe vepra arti të krijuara me rregull të përkryer, me balancë të ndjeshme, me mjeshtëri të urtë, me përkujdesje të plotë artistike, saqë gjithkush që do të kishte mend sa një grimcë dhe që do të kishte intuitë do të detyrohej të thonte se, “Ai i Cili i krijoi këto gjëra kështu, është pikërisht Ai i Cili krijoi të gjithë universin”, sepse ajo çfarë ne shohim para syve tonë të varur poshtë -për shembull- janë afërsisht njëzet vile rrushi, prej kësaj dege të vogël të hollë; secila vile -vesh rrushi- mban afërsisht njëqind kokrra të embëla rrushi dhe substanca të sheqerosura si mjalti dhe secila kokërr prej tyre është e mbuluar me një mbulesë të hollë, delikate, të këndshme, të ngjyrshme dhe të shndritshme, si dhe përfshin në brendësinë e saj të butë bërthama të forta të cilat janë mbajtëset e historive të jetës dhe të programit të saj.. po, krijimi i të gjithë kësaj dhe i kokrrave të tjera në të gjithë rrushin dhe në gjëra të ngjashme me to -të cilat janë të panumërueshme- mbi faqen e të gjithë tokës, me të njëjtin kujdes, me të njëjtën urtësi, dhe krijimi i atij arti të jashtëzakonshëm të mrekullueshëm me numrat e tyre të mëdha në të njëjtën kohë dhe në të njëjtën mënyrë, sigurisht provon në mënyrë të vetëkuptueshme se Ai i Cili e kryen këtë akt është vetëm se Krijuesi i të gjithë universit, dhe se ky akt i cili kërkoi atë fuqi absolute dhe atë urtësi të pafundme është vetëm se prej aktit të Atij Krijuesi të Gjithëlavdishëm.

Po, forcat e verbëra, natyra e shurdhët dhe shkaqet e shpërndara e të ngatërruara nuk mund t’i shtrijnë duart e tyre e të ndërhyjnë në atë balancë të hollë e të ndjeshme, në atë mjeshtëri të madhe dhe në atë rregull të urtë të atij arti, përkundrazi, ato vihen në shërbim dhe nënshtrohen nëpërmjet një urdhri Hyjnor në aktet Hyjnore; ato janë objekte pasive dhe pranimi, madje ato janë vetëm perde të nënshtruara nëpërmjet Dorës së Tij xh.sh..

Dhe atëherë, ashtu siç tregojnë këto tre vërsete tre të vërteta dhe secila prej tyre provon Unitetin Hyjnor në tre pika, po ashtu ndodhen akte Hyjnore të panumërt dhe manifestime Hyjnore të pallogaritshëm që tregojnë me unanimitet për Unitetin e të Vetmit Krijues dhe japin një dëshmi të vërtetë për të Vetmin Unik, Zotëruesin e lavdisë dhe të bujarisë.

■ E Vërteta e Tretë: E vërteta e krijimit dhe e shpikjes.

Domethënë, krijimi i qënieve -veçanërisht i bimëve dhe i kafshëve- me një shumësi absolute, me një shpejtësi absolute dhe me rregullsi absolute.. dhe krijimi i krijesave me një lehtësi absolute, me një bukuri e hijeshi të skajshme, me një mjeshtëri e talent të skajshëm dhe me rregull të përkryer.. dhe shpikja e gjërave me vlerë të skajshme, me cilësi dhe me dallim të qartë pavarësisht bollëkut të skajshëm, përzierjes dhe kombinimit.

Po, t’i krijosh gjërat në një shumësi të skajshme me një shpejtësi të skajshme, me një lehtësi të skajshme dhe kollaj dhe me një mjeshtëri e përsosuri të kombinuara me përkujdesje e rregullsi, me vlerë të madhe dhe me dallueshmëri me gjithë bollëkun e madh dhe me përzierjen, pa ndonjë lloj ngatërrimi, pa defekt e pamangësi, pavarësisht dendësisë së diferencave dhe dallimeve.. ky krijim nuk mund të realizohej -as nuk do të plotësohej- veçse nëpërmjet fuqisë së të Plotëfuqishmit të Vetëm Unik, fuqia e të Cilit është e tillë saqë asgjë nuk shfaqet e vështirë për të.

Po, që ta kuptojmë atë që e vështrojmë dhe e shohim me sytë tonë duhet që krijimi i yjeve dhe i grimcave të jenë të barabarta para asaj fuqie; më të mëdhatë e gjërave të jenë si më të vogëlat e tyre, individët e panumërt të llojit të jenë si individi i vetëm i tij, universalja gjithëpërfshirëse e madhe si e pjesshmja e vogël e veçantë, ringjallja e tokës së madhe si ringjallja e një peme të vetme, dhe krijimi i pemës së lartë si krijimi i një grimce shumë të vockël.

Nëpërmjet këtij misteri të rëndësishëm të cilin e përmban kjo shkallë e pohimit të Unitetit Hyjnor, që e përmban kjo e Vërteta e Tretë dhe fjala e unitetit -domethënë nëpërmjet misterit se universalja më e madhe është si e pjesshmja më e vogël përpara fuqisë Hyjnore duke mos pasur as edhe diferencën më të vogël midis të shumtës dhe të paktës, zbulohen misteret e holla e të fshehura të Kuranit Kerim. Shpjegimi dhe sqarimi i kësaj urtësie të çuditshme dhe i kësaj enigme të madhe e cila është përtej kapjes së arsyes -ndonëse është themeli më i rëndësishëm i islamit, boshti më i thellë i besimit dhe baza më e madhe e Unitetit Hyjnor- bëjnë të mundshme të njohësh sekretet më të fshehura e më të panjohura për realitetin e krijimit të universit të cilat nuk kanë mundur t’i kuptojnë as filozofët.

Falënderime e lavdërime njëqind mijë herë sa shkronjat e Risale-i Nurit qofshin për Krijuesin tim Mëshirëplotë që Risale-i Nuri e ka zgjidhur këtë enigmë të çuditshme, e ka zbuluar këtë, të cilën injoranti e pandeh të errët, të paqartë e të çuditshme, madje e ka provuar me argumente të fuqishëm; dhe sidomos tek diskutimi i  “Ai është i Gjithëfuqishëm mbi gjithçka” në fund të Letrës së Njëzet; dhe në studimin lidhur me qënien e Zotit si “Vepruesi i Plotëfuqishëm” në Fjalën e Njëzet e Nëntë, dhe e ka provuar hapësirën dhe pakufizueshmërinë e fuqisë Hyjnore me argumente të fuqishëm me shkallën e “dy edhe dy bëjnë katër” në shkallët  Allahu Ekber në Shkreptimën e Njëzet e Nëntë e cila është shkruar në arabisht. Duke ua referuar sqarimin dhe shpjegimin e hollësishëm atyre pjesëve të Risale-i Nurit, do të doja t’i shpjegoja këtu në mënyrë të shkurtuar si një indeks i përmbledhur ato themele dhe prova të cilat e trajtojnë këtë mister, e zbulojnë dhe e sqarojnë; dhe pastaj do të aludoja për trembëdhjetë mistere me trembëdhjetë shkallë, dhe fillova të shkruaja misterin e parë dhe të dytë, por për fat të keq ndërhynë dy pengesa të fuqishme materiale dhe jomateriale dhe më shkaktuan që t’i lija pa i shkruar misterët e tjerë në kohën e tanishme.

Misteri i parë: Në qoftë se diçka është esenciale, e kundërta e saj nuk mund të hyjë në esencën e përcaktuar nga ajo gjë. Sepse kjo do të ishte bashkimi i dy të kundërtave, e cila është një absurditet. Duke u mbështetur mbi këtë parim;

Meqenëse Fuqia Hyjnore është esenciale -lidhet me Esencën e Tij- dhe është një bashkëshoqëruese e domosdoshme e Esencës së Tij më të shenjtë, atëherë pafuqia -e cila është e kundërta e asaj fuqie- në asnjë mënyrë nuk mund të hyjë tek Esenca e të Plotfuqishmit.

Dhe meqenëse ekzistenca e shkallëve në gjënë e vetme ndodh nëpërmjet ndërhyrjes së të kundërtës së saj në të -ashtu siç formohen shkallët e fuqisë së dritës dhe të dobësisë së saj me ndërhyrjen e errësirës, dhe gradat e ngritjes së temperaturës dhe të uljes së saj me ndërhyrjen e të ftohtit, dhe siç përcaktohen sasitë më të mëdha dhe më të vogëla të fuqisë nga ndërhyrja dhe e kundërta e rezistencës- atëherë është e pamundur që të përmbajë shkallë ajo fuqi esenciale – është krejtësisht e pamundur që të ekzistojnë shkallët në atë fuqi të Esencës Hyjnore.. Ajo i krijon dhe i shpik gjërat ashtu si gjënë e vetme. Meqenëse ajo Fuqi Esenciale është e zhveshur nga shkallët, nga dobësia dhe nga mangësia, atëherë sigurisht nuk qëndron asnjë pengesë para saj dhe krijimi i asnjë gjëje nuk i shkakton asnjë vështirësi asaj.

Atëherë, meqenëse asgjë nuk është e vështirë për fuqinë e Zotit, Ai e krijon ringjalljen më të madhe me aq lehtësi si krijimin e pranverës; krijimi i pranverës është aq i thjeshtë për Të si krijimi i një peme të vetme; krijimi i pemës është aq i kollajt për Të si krijimi i një luleje të vetme. Për më tepër, Ajo fuqi e krijon lulen aq artistikisht si një pemë; e krijon pemën në mënyrë aq të mrekullueshme si pranverën; dhe e krijon pranverën në mënyrë aq gjithëpërfshirëse dhe aq të çuditshme si ringjalljen; kështu ajo krijon, dhe kështu ne e shohim krijimin që e bën ajo para syve tonë.

Është provuar në Risale-i Nur me prova vendimtare e të fuqishme se në qoftë se krijimi nuk do t’i atribuohej Unitetit Hyjnor, do të bëhej krijimi i një luleje aq i vështirë sa vështirësia e krijimit të një peme dhe madje më e vështirë; dhe do bëhej krijimi i pemës më i vështirë dhe më i ngatërruar se sa krijimi i pranverës. Për më tepër, të gjitha do të binin lidhur me vlerën, mjeshtërinë dhe me cilësinë artistike; dhe qënia e cila tani merr një minut për t’u krijuar, do të prodhohej me vështirësi për një vit, ose ndoshta nuk do të mund të prodhohej kurrë.

Atëherë duke u mbështetur në këtë mister, të gjitha frutat, lulet, pemët, dhe gjallesat e holla  të lidhura me to, dalin në ekzistencë me një bollëk e shumësi të skajshme megjithëse janë me një cilësi e vlerë të skajshme; dhe shfaqen me një shpejtësi e lehtësi të skajshme megjithëse janë bërë me një mjeshtëri e art të skajshëm; dhe paraqiten në ekzistencë me rregull duke kryer funksionet e tesbihatet e tyre dhe, duke lënë prapa farërat e tyre në vend të tyre, ato kalojnë e largohen në rrugën e tyre.

Misteri i dytë: Ashtu si një diell i vetëm që lëshon dritë tek një pasqyrë e vetme, nëpërmjet një manifestimi të fuqisë esenciale dhe duke u mbështetur tek misteri i dritësisë, i tejdukshmërisë dhe i bindjes, po ashtu ai reflekton me lehtësi me vetë imazhin e tij -së bashku me dritën dhe nxehtësinë e tij- nëpërmjet urdhrit Hyjnor dhe për shkak të aktivitetit të shtrirë të asaj fuqie të pakufizuar, mbi pasqyra të panumërta, mbi objekte të shndritshëm dhe mbi pika. E madhja dhe e vogëla janë të njëjta, nuk ka ndryshim ndërmjet tyre.

Gjithashtu, ashtu si një fjalë e vetme e cila mund të hyjë në veshin e një njeriu me lehtësi të plotë, po ashtu për shkak të hapësirës së pafundme të krijueshmërisë së pakufishme, ajo fjalë mund të hyjë në mendjet e miliona personave dhe në veshët e tyre me lehtësi e kollaj nëpërmjet Urdhërit Hyjnor; përpara saj mijëra dëgjuesit dhe dëgjuesi i vetëm janë të barabartë, nuk ka ndryshim mes tyre.

Dhe ashtu siç i shikon syri një vend të vetëm dhe mijëra vende me lehtësi të plotë, ose një dritë e vetme ose një qënie e ndritshme e vetme shpirtërore -si Xhebraili a.s.- në kohën që sheh, shkon e vjen në një vend të vetëm me gjithë lehtësinë -duke u mbështetur në hapësirën e pafundme të aktivitetit Hyjnor brenda manifestimit të mëshirës- po ashtu ai sheh, shkon e vjen -nëpërmjet fuqisë Hyjnore- me të njëjtën lehtësi në mijëra vende. Këtu nuk ka ndryshim midis të paktës dhe të shumtës.

Dhe kështu, fuqia esenciale e parapërjetshme -dhe Zotit i takon krahasimi më i lartë- për shkak të qënies së saj më e holla dhe më e zgjedhura e dritave, madje ajo është drita e të gjitha dritave, dhe për shkak të qënies së esencës së gjërave, realitetet e tyre dhe aspektet dhe dimensionet e tyre të brendshme, -për shkak të qënies së tyre- të tejdukshme dhe të ndritshme si pasqyrat, dhe për shkak se çdo gjë duke filluar nga grimcat tek bimët dhe nga të gjitha llojet e gjallesave për tek yjet, diejt dhe hënat- janë të bindura në mënyrën më të disiplinuar e të plotë ndaj dekretit të asaj fuqie esenciale dhe të nënshtruara e të varura në mënyrë absolute ndaj urdhërave të asaj fuqie të parapërjetshme, atëherë sigurisht ajo fuqi i shpik gjërat e panumërta duke i krijuar si gjënë e vetme dhe vjen tek çdo gjë në çdo moment dhe në çdo vend. Asnjë gjë nuk është pengesë për një gjë tjetër; e madhja dhe e vogëla, e shumta dhe e pakta, e pjesshmja dhe e tëra janë të barabarta tek ajo; të gjitha janë njëlloj për atë fuqi, për të cilën asgjë nuk është e vështirë.

Duke u mbështetur në misteret e Rregullit, ekuilibrit, bindjes ndaj urdhërave dhe nënshtrimit ndaj dispozitave -ashtu siç u përmend në Fjalën e Dhjetë dhe në Fjalën e Njëzet e Nëntë- një anije shumë e madhe mund të drejtohet e të lëvizë aq lehtë ashtu siç mund të lëvizë fëmija me gisht anijen e tij lodër- kukull.. dhe një komandant, ashtu siç e dërgon një ushtar të vetëm në betejë me të dhënë urdhrin e tij “Sulm”, po ashtu me të njëjtin urdhër ai e dërgon në luftë një ushtri të disiplinuar e të bindur..

Në qoftë se do të ndodheshin dy male në gjendje ekuilibri a baraspeshimi mbi dy pjatat e një peshoreje shumë të madhe e të ndjeshme dhe pastaj do të sillej një peshore tjetër dhe do të vendosej  në secilën prej pjatave të saj një vezë në baraspeshim të plotë, atëherë ashtu siç do të ishte e mundur për një kokërr arre të vetme që ta ngrente lart njërën nga dy pjatat e peshores dhe tjetrën ta ulte poshtë, po ashtu pikërisht kjo arrë -nëpërmjet ligjit të urtësisë- do të mund ta ngrente lart në majë të malit njërën nga dy pjatat e peshores së madhe që mban malin dhe ta ulte pjatën tjetër në fund të luginës.

Ashtu siç është çështja kështu, po ashtu është çështja lidhur me fuqinë Hyjnore meqë ajo është absolute e pafundme, është e ndritshme, është esenciale dhe e përjetshme; gjenden me atë fuqi urtësia absolute dhe drejtësia e plotë të cilat janë burimi, origjina, boshti, themeli dhe fillimi i të gjithë rregullit, sistemeve dhe i ekuilibrit në krijim; e pjesshmja dhe universalja, e madhja dhe e vogëla prej çdo gjëje qoftë dhe prej gjithçkaje janë të bindura ndaj urdhërit të asaj fuqie dhe të nënshtruara ndaj veprimeve të saj.. kështu, ajo fuqi i vë në lëvizje dhe i rrotullon yjet dhe planetët me aq lehtësi -nëpërmjet misterit të urtësisë së rregullit të Tij- siç rrotullon e lëviz atomet.. dhe ashtu siç Ai e sjell në jetë me lehtësi një mizë, po ashtu Ai u dhuron jetë me të njëjtën lehtësi dhe me të njëjtin urdhër të gjitha specieve të mizave, insekteve dhe të gjitha llojeve të bimëve e të kafshëve duke i shtyrë ato për tek fusha e jetës, nëpërmjet misterit të urtësisë dhe ekuilibrit të brendaqenësishëm në Fuqinë e Tij.. dhe ashtu siç mbjell ajo një pemë në pranverë me një shpejtësi të jashtëzakonshme dhe i jep frymë, i jep jetë në rrënjët dhe në degët e saj të cilat janë si kocka, po ashtu nëpërmjet asaj fuqie absolute, të urtë e të drejtë dhe me të njëjtin urdhër i jep jetë kësaj toke të madhe e cila është si një kufomë e madhe, ashtu siç i dha jetë me lehtësi asaj peme në pranverë, duke krijuar qindra e mijëra lloje shembujsh e modelesh që tregojnë ringjalljen e madhe dhe ngritjen në jetë. Dhe ashtu si Ai xh.sh. e ngjall tokën nëpërmjet një urdhri krijues, po ashtu sipas përmbajtjes së këtyre ajeteve:

“Do të jetë vetëm një thirrje e vetme, dhe ja! Ç’të shohësh! Ata të gjithë do të jenë sjellë përpara Nesh!”[27]

“…Dhe çështja e orës (çastit të fundit) është sa një ‘hap e mbyll sytë’ ose edhe më afër.” [28]

“Krijimi i ju të gjithëve dhe ringjallja e ju të gjithëve janë si (krijimi dhe ringjallja) e një njeriu të vetëm.” [29]

Ai do t’i sjellë të gjithë njerëzit e xhindët, dhe çfarë është shtazor, shpirtëror, engjëllor, do t’i sjellë të gjithë me të njëjtin urdhër dhe me të njëjtën lehtësi në fushën e Ringjalljes më të madhe dhe para peshores më të madhe; dhe asnjë veprim nuk është pengesë për një veprim tjetër.

Shkrimi i mistereve të tjerë, prej misterit të tretë deri tek i trembëdhjeti, në kundërshtim me dëshirën time, është shtyrë në një kohë tjetër në dashtë Zoti xh.sh..

■ E Vërteta e Katërt: Tërësia e qënieve dhe shfaqja e tyre së bashku.

Ekzistenca e të gjitha qënieve dhe shfaqja e tyre së bashku, të ndërfutura dhe të ngjashme me njëra-tjetrën, dhe qënia e njërës prej tyre si një shembull i zvogëluar për tjetrën, ose si një model më i madh për të, dhe qënia e një grupi prej tyre si një e tërë dhe universale ndërsa grupet e tjerë si të pjesshme, pjesët dhe individët e tij, duke i ngjasuar njëri-tjetrit në stampën e gjendjes së natyrshme, dhe lidhja e ngushtë -ngjashmëria- në skalitjen e mjeshtërisë artistike, dhe bashkëpunimi midis tyre, secili prej tyre duke ndihmuar e plotësuar funksionin e natyrshëm të tjetrit.. Dhe gjëra të ngjashme me këto në pika të shumta të aspektit të Unitetit në qëniet, shpallin në mënyrë të vetëkuptueshme Unitetin Hyjnor dhe provojnë e vërtetojnë se Autori i tyre është Një i Vetëm, Unik, dhe shfaqin -nga aspekti i Hyjnisë mbisunduese- se të gjitha qëniet në kozmos nuk pranojnë ndarje e copëzim. Ato janë si një universale dhe si një tërësi që nuk mund të copëzohen.

Për shembull, në çdo pranverë, të krijosh, të administrosh dhe të furnizosh e të mbështesësh anëtarët e panumërt të katërqind mijë llojeve e specieve të ndryshme të bimëve dhe të kafshëve, pavarësisht se ato janë së bashku dhe të ndërfutura tek njëra-tjetra, në një moment të vetëm dhe në të njëjtën mënyrë, pa defekt e gabim, duke i mbështetur ato me urtësinë më të plotë dhe me artin dhe me mjeshtërinë më të skajshme.. po kështu, t’i krijosh individët e panumërt të të gjitha llojeve të shpendëve duke filluar nga shembulli i tyre i zvogëluar -insektet- për tek shembulli i tyre më i madh -fajkuat, skifterët- pastaj t’i pajisësh ato me mjetet e fluturimit dhe të jetesës dhe t’i bësh ato të udhëtojnë nëpër botën e ajrit; dhe të vendosësh në fytyrat e tyre stampën e mrekullueshme të mjeshtërisë artistike, dhe të instalosh me të gjithë rregullin vulën e urtësisë në trupat e tyre, dhe të vendosësh një shenjë të Unitetit të Zotit në natyrën -thelbin- e tyre me të gjithë përkujdesjen dhe mbështetjen…

Gjithashtu t’i bësh grimcat e ushqimit në mënyrë të urtë e të mrekullueshme të shpejtojnë për t’u ardhur në ndihmë qelizave të trupit; bërja e bimëve për të ndihmuar kafshët, kafshët duke mbështetur njeriun; të gjitha nënat duke nxituar për t’u ardhur në ndihmë të vegjëlve të tyre të pafajshëm dhe duke u dhënë përkujdesje, ta bësh këtë përpjekje, këtë mbështetje dhe këtë bashkëpunim të realizohen në kuadrin e një urtësie të plotë dhe brenda një mëshire të plotë.

Po kështu, të veprosh mbi të gjitha gjërat, të pjesshme dhe universale, duke filluar nga rruga e qumështit, sistemi diellor dhe elementët e tokës, deri tek perdet, klitat e bebes së syrit, petalet e trëndafilit, lëvoret e misrit dhe farat e bostanit si të ishin sfera të ndërfutura njëra brenda tjetrës, me të njëjtën rregullsi, përkryerje artistike, me të njëjtin akt dhe me të njëjtën urtësi -ta realizosh të gjithë këtë, provon e vërteton në mënyrë të vetëkuptueshme se Ai i Cili i kryen këto akte, sigurisht është Një i Vetëm, Unik; vula e Tij është mbi të gjitha gjërat në ekzistencë.

Ai ashtu siç nuk përkufizohet nga asnjë vend, është i pranishëm në çdo vend; dhe Ai është afër çdo gjëje, pavarësisht se çdo gjë është larg Tij, ashtu si dielli. Ashtu siç nuk janë të vështira për Të objektet më të mëdhenj të tilla si Rruga e Qumështit dhe sistemi diellor, po ashtu qelizat në gjakun e njeriut dhe mendimet që kalojnë përmes zemrës së tij nuk mund t’i fshihen Atij, as nuk janë përtej kapjes së fuqisë së Tij.

Sado e madhe dhe e shumtë që mund të jetë një gjë, ajo është aq e lehtë për Të sa gjëja më e vogël dhe më e pakët. Ai e krijon insektin e vogël me modelin dhe mjeshtërinë e skifterit; e krijon lulen me natyrën dhe me rregullin e një peme; e krijon kopshtin me hijeshinë dhe bukurinë e pranverës; dhe e krijon pranverën me madhështinë e ringjalljes. Gjërat më të çmuara në mjeshtërinë e tyre artistike Ai na i jep dhe na i dhuron me çmimin më të lirë. Çmimi që Ai na kërkon është thjesht të themi “Bismil-lah” “Me Emrin e Allahut” dhe “El-hamdu lil-lah” “Lavdërimi dhe falënderimi i takojnë Allahut”; Domethënë çmimi i caktuar për të gjitha ato mirësi të shumta të çmuara është të themi në fillim “Bismil-lahi Rahmanir-Rahim” dhe në fund “EL-hamdu lil-lah”.

Meqenëse kjo e vërteta e katërt është shpjeguar e provuar tjetërkund në Risale-i Nur, ne mjaftohemi këtu me këtë aluzion të shkurtër:

Dhe shoku ynë udhëtues pa në fazën e dytë;

■ E Vërteta e Pestë: Sistemi dhe rregullsia më e plotë dhe njëjtësia e substancave.

Domethënë, njëjtësia e rregullsisë më të plotë në tërësinë e kozmosit, në shtyllat e në pjesët e tij, madje në të gjitha qëniet që përfshihen në të; dhe njëjtësia e nëpunësve dhe e substancave të kozmosit të gjërë të cilat janë boshti i administrimit të tij dhe janë të lidhura me skemën e tij të përgjithshme; fakti se Emrat Hyjnorë dhe aktet që janë në veprim në atë qytet madhështor, në atë ekspozitë të madhe rrethojnë dhe i përfshijnë të gjitha gjërat; kështu Emri është i njëjti, akti është i njëjti dhe natyra është e njëjta në çdo vend pavarësisht se gjërat janë të ndërfutura njëra brenda tjetrës; fakti se elementet dhe speciet të cilat janë themeli për ndërtimin e atij pallati madhështor, për administrimin e tij dhe për futjen e gëzimit në të, gjithëpërfshijnë e mbulojnë sipërfaqen e tokës duke qenë të shpërndarë në shumicën e vendeve të saj, duke qëndruar pikërisht i njëjti element dhe i njëjti lloj dhe me të njëjtën natyrë në çdo vend pavarësisht qënies së tyre të ndërfutura njëra brenda tjetrës.. e gjitha kjo kërkon, provon, dëshmon dhe tregon domosdoshmërisht dhe në mënyrë të vetëkuptueshme se Autori dhe Regullatori i këtij kozmosi, dhe Sulltani dhe Ushqyesi -Zhvilluesi- i kësaj mbretërie, dhe Pronari dhe Ndërtuesi i këtij pallati është Një i Vetëm, Unik. Ai nuk ka asnjë përngjasues, as ministër, as ndihmës, as shok, as rival; Ai është i pastër dhe larg çdo paaftësie dhe mangësie.

Po, rregullsia në vetvete është një shprehje e plotë e unitetit; ajo kërkon një Rregullator të Vetëm; Ajo nuk lë vend për shirk -të përshkruarit ortakëri Krijuesit- i cili është burim kundërshtie e divergjence.

Atëherë meqenëse ndodhet një rregullsi e urtë dhe e hollë në të gjithë kozmosin -sido që të jetë gjëja, universale apo e pjesshme- duke filluar nga rrotullimi ditor dhe vjetor i tokës deri tek fizionomia e njeriut, tiparet e tij, sistemi i ndjenjave të tij dhe deri tek qarkullimi i qelizave të bardha dhe të kuqe në gjakun e njeriut, atëherë -asgjë- përveç të Plotfuqishmit Absolut nuk mund ta shtrijë dorën e tij qëllimisht dhe në mënyrë krijuese tek ndonjë gjë, dhe as nuk mund të ndërhyjë në të. Përkundrazi, të gjitha gjërat, përveç Tij, janë përfituese, mjete manifestimi dhe pasive.

Tani, përderisa bërja e rregullsisë, dhënia e sistemit dhe veçanërisht ndjekja e qëllimeve dhe vënia e tyre në rregull nëpërmjet shfaqjes së dobive nuk mund të bëhen veçse me njohje dhe me urtësi, dhe veçse me dëshirë depërtuese dhe me zgjedhje, atëherë sigurisht, kjo rregullsi që rrotullohet me urtësi, dhe këto lloje të ndryshme sistemesh në krijesat e pafundme që shfaqen para shikimeve tona dhe që vërtiten rreth interesave dhe dobive, në mënyrë të vetëkuptueshme tregojnë e dëshmojnë me çdo gjendje se Krijuesi dhe Rregullatori i të gjitha qënieve është Një i Vetëm; Ai është vepruesi, dhe është Ai në dorën e të Cilit është zgjedhja; çdo gjë që del në ekzistencë shfaqet vetëm se nëpërmjet fuqisë së Tij; merr një gjendje të veçantë vetëm se nëpërmjet dëshirës së Tij dhe merr një formë të rregullt veçse me zgjedhjen e Tij.

Dhe meqenëse llampa nxehtësidhënëse e kësaj bujtine të dynjasë është një; dhe kandili i saj i varur për të numëruar ditët është një; sfungjerët e saj të mëshirshëm janë një; dhe kuzhina e saj e ndezur është një; dhe pija e saj jetëdhënëse është një, dhe fusha e saj e mbrojtur është e njëjta… një.. një.. një.. deri në një mijë e një shembuj të tjerë njëjtësie, atëherë sigurisht këto shembuj njëjtësie dëshmojnë në mënyrë të vetëkuptueshme se Autori dhe Mjeshtri i kësaj bujtine është Një i vetëm; Ai është pafundësisht Bujar dhe aq Mikpritës për mysafirët e Tij të mëdhenj saqë Ai i ka nënshtruar më të mëdhenjtë e këtyre nëpunësve të Tij duke i bërë shërbëtorë të bindur për të garantuar rehatinë e mysafirëve të Tij prej gjallesave.

Dhe meqenëse janë Një ato Emra të bukur, ato atribute e akte Hyjnore të cilat drejtojnë çështjet e kozmosit dhe të cilat i shfaqin manifestimet e tyre, skalitjet dhe gjurmët e tyre në të gjitha anët e botës.. atëherë Emrat e bukur Hyjnorë të tillë, si: El- Hakimu, El-Musav-viru, El-Mudeb-biru, El-Muhji, El-Murebbi, i Gjithurti, Formëdhënësi, Rregullatori, Jetëdhënësi dhe Ushqyesi -Zhvilluesi- dhe pikërisht shembujt e tyre janë në çdo vend… dhe atribute të tilla si: “Urtësia, mëshira dhe përkujdesja” dhe pikërisht shembujt e tyre janë në çdo vend… dhe akte të tilla si: “formimi, drejtimi dhe mbështetja me ushqim” dhe pikërisht shembujt e tyre janë në çdo vend… dhe të gjithë ato janë të ndërfutur njëri brenda tjetrit.

Ato e përfshijnë dhe e rrethojnë çdo vend në shkallën më të lartë duke qenë secili Emër e akt i pranishëm atje; sikur secili prej tyre të plotësonte skalitjen e tjetrit saqë sikur ato Emra dhe akte të bashkoheshin me njëri-tjetrin në një mënyrë të tillë që fuqia të bëhej pikërisht urtësia dhe mëshira, dhe urtësia të bëhej pikërisht përkujdesja dhe jeta. Për shembull, sapo shfaqet aktiviteti i Emrit El-Muhji, Jetëdhënësi në ndonjë gjë, aktiviteti i shumë Emrave të tillë si, El-Hakk, El- Musav-vir dhe Er-Rezzak, Krijues, Formëdhënës dhe Furnizues, gjithashtu shfaqen në të njëjtën kohë, në çdo vend dhe në të njëjtin sistem.

Kjo sigurisht dhe në mënyrë të vetëkuptueshme dëshmon e provon se Ai i Cili njihet dhe emërohet me ato Emra Gjithëpërfshirës, dhe vepruesi i atyre akteve të gjithanshme dhe të dukshme gjithandej në të njëjtin model, sigurisht është një Veprues i Vetëm Unik.. në këtë ne besojmë dhe për këtë ne dëshmojmë!

Dhe meqenëse elementët që janë substanca dhe materiali i krijimit rrethojnë sipërfaqen e tokës dhe janë shpërndarë sipër saj, dhe secila nga speciet e krijesave -që mbajnë vula të ndryshme shfaqin Unitetin- janë shpërndarë gjithandej tokës në Unitet dhe e kanë pushtuar atë, pavarësisht qënies së saj një specie e vetme, atëherë sigurisht, ato elemente së bashku me atë çfarë ato përmbajnë, dhe ato specie së bashku me individët e tyre janë produkt dhe prona e Një të Vetmi Unik. Ato janë produktet dhe shërbëtorët e Atij të Vetmi Fuqiplotë i Cili nëpërmjet Fuqisë së Tij absolute i vë në shërbim ato elemente madhështore mbisunduese sikur ato të ishin shërbëtore të bindura; dhe i nënshtron ato specie të shpërndara në të gjitha anët e tokës sikur ato të ishin ushtarë të mirëdisiplinuar.. Meqenëse kjo e vërtetë gjithashtu është provuar e shpjeguar në vende të tjera të Risale-i Nurit, ne mjaftohemi këtu me këtë tregues të shkurtër.

Duke i përmbledhur shikimet dhe përshtypjet e tij që i nxori nga këto pjesë të vërteta, nëpërmjet begatisë së besimit dhe gëzimit të Unitetit Hyjnor dhe duke shprehur ndjenjat e tij, udhëtari ynë iu adresua zemrës së tij duke i thënë:

Vështroje faqen e ngjyrosur të librit të madh të kozmosit;

Shiko çfarë formash ka shkruar pena e artë e Fuqisë.

Asnjë pikë e errët nuk mbetet për shikimin e syrit të zemrës, për të vetëdijshmit;

Është sikur Zoti t’i ketë shkruar shenjat e Tij me dritë.

Gjithashtu mësoje se:

Këto dimensione të pafundme janë fletët e librit të botës, dhe këto shekuj të panumërt janë rreshtat e ngjarjeve të kohës.

Në pllakën e ruajtur të Realitetit është shkruar:

Çdo qënie në botë është një fjalë e mishëruar, kuptimplote, e urtë.

Gjithashtu dëgjoje këtë:

 

Të gjitha gjërat shpallin, “Nuk ka zot tjetër përveç Allahut”.

Dhe njëzëri ato vazhdimisht thonë: Ja Hakk, “O i Vërtetë!” dhe të gjitha kërkojnë në harmoni duke thënë: Ja Hajj, “o i Gjalli i
Përjetshëm!”

 Po, në të gjitha gjërat ndodhet një shenjë duke treguar Faktin se Ai është Një i Vetëm.

Dhe kështu zemra e udhëtarit e pranoi të vërtetën dhe e afirmoi; dhe ato të dy thanë së bashku: Po, po.

Dhe kështu erdhi në vendqëndrimin e dytë të kapitullit të dytë të stacionit të parë një aluzion i shkurtër për atë që pa udhëtari nëpër kozmos dhe mysafiri në të prej pesë të vërtetave të Unitetit, të cilat janë:

* * *

 

Kur ai udhëtar nëpër botë po shëtiste nëpër shekuj të ndryshëm, hasi rastësisht shkollën e Muxheddidit -Ripërtëritësit- të mijëvjeçarit të dytë, Imam Rabbanit, Ahmed Faruki. Ai hyri në të dhe filloi të dëgjonte.

Imami thonte midis të tjerash në mësimin që ai jepte:

“Rezultati më i rëndësishëm i të gjithë tarikateve të Sufizmit është zbulimi i të vërtetave të besimit dhe qartësimi i tyre; dhe sqarimi e zbulimi i një çështjeje të vetme është më e preferueshme se sa një mijë keramete”.

Imami gjithashtu thonte:

“Në kohët e hershme, disa personalitete të mëdhenj thonin se “një person do të shfaqet prej teologëve dhe prej dijetarëve të shkencave të teologjisë; ai do t’i provojë të gjitha të vërtetat e besimit dhe të Islamit me prova të arsyeshme dhe me qartësinë më të skajshme. Unë do të doja të isha unë ai person, madje mund të jem unë ai.[30]

Meqenëse besimi dhe Uniteti Hyjnor janë themeli i të gjitha plotësive njerëzore, substanca, drita dhe jeta e plotësimit human, dhe hadithi -parimi-  “mendimi reflektiv i një ore është më i mirë se sa adhurimi i një viti”, i referohet dhe aludon për reflektimin në besim; dhe se “mënyra e heshtur e dhikrit që praktikohet në tarikatin Nakshibendi dhe rëndësia e saj është veçse ky lloj prej llojeve të këtij reflektimi të lartë e të shkëlqyer.”

Dhe kështu Imami jepte mësim dhe udhëtari e dëgjonte me të gjithë vëmendjen. Pastaj ai u kthye dhe iu adresua vetvetes duke i thënë:

Meqenëse ky imam heroik thotë kështu, dhe se shtimi i fuqisë së besimit edhe sikur sa pesha e një atomi është më e çmueshme se sa tonelatat e njohurive apo të formave të tjera të plotësive, madje ajo do të ishte njëqind herë më e ëmbël dhe më e mirë se sa eksperiencat vizionare. Dhe meqenëse kundërshtitë dhe dyshimet e grumbulluara rreth besimit dhe Kur’anit -të cilat i shkaktojnë filozofët e Europës që prej një mijë vitesh- kanë gjetur rrugën e tyre për tek zemrat e besimtarëve, dhe me to sulmojnë njerëzit e besimit, dhe përpiqen me to të trondisin shtyllat e besimit të cilat janë themeli i lumturisë së përjetshme dhe boshti i jetës së pavdekshme, dhe çelësi i xhennetit të amshuar, atëherë sigurisht, para së gjithash, ne duhet ta forcojmë besimin tonë dhe ta transformojmë atë nga një besim imitues në besim real verifikues.Yjndddgjëkalsg

Atëherë, eja të përparojmë, o nefs, me këto njëzet e nëntë shkallë të besimit të cilat i kemi gjetur, që secila prej tyre është aq e ngulitur dhe e fuqishme si një mal, duke synuar t’ia bashkojmë ato numrit të dhikrit dhe të tesbihateve të bekuara të namazit, i cili është numri tridhjetë e tre; dhe me qëllim që të shohim një vendqëndrim të tretë në këtë botë instruksioni, le të trokasim tek dera e administrimit dhe e mbështetjes Hyjnore në botën e qënieve të gjalla dhe le ta hapim atë me çelësin e Bismil-lahir-Rahmanir-Rahim, Me Emrin e Allahut i Gjithëmëshirshmi, Mëshirëploti.

Udhëtari trokiti tek dera e këtij vendqëndrimi  të tretë i cili është një përmbledhje e tubim çudirash dhe një shfaqje gjërash të jashtëzakonshme; ai e trokiti derën me përgjërim e lutje dhe pastaj e hapi me Bismil-lahi el-Fet-tah. Vendqëndrimi i tretë u bë i dukshëm për të; ai hyri në të dhe pa se ai vendqëndrim ndriçohej nga katër të vërteta të mëdhaja dhe gjithëpërfshirëse që demonstronin dhe zbulonin Unitetin Hyjnor aq qartë si dielli vezullues.

* * *

 

■ E Vërteta e Parë e cila është e Vërteta e Hapjes.

Domethënë, hapja e formave të panumërta të ndryshme, të rregullta e të dallueshme nëpërmjet manifestimit të Emrit Hyjnor El- Fet-tah prej një lënde shumë të thjeshtë, dhe hapja e zbulimi i tyre së bashku në të gjitha anët e botës, në një moment të vetëm dhe nga një akt i vetëm.

Po, ashtu si fuqia krijuese e Allahut që ka hapur qënie të panumërta të ndryshme, si hapja e luleve, në kopshtin e kozmosit, dhe nëpërmjet manifestimit të Emrit El-Fet-tah, Hapësi, i ka dhënë secilës prej tyre një formë të rregullt që i përshtatet dhe një identitet të dallueshëm, po ashtu fuqia e Krijuesit, u ka dhënë -në mënyrën më të mrekullueshme- një formë të drejtpeshuar, simetrike, të zbukuruar dhe të dallueshme secilës prej katërqind mijë llojeve të gjallesave në kopshtin e tokës, të cilat janë në urtësinë dhe në mjeshtërinë artistike më të skajshme. Po, kjo hapja e formave është prova më e fortë e Unitetit Hyjnor dhe mrekullia më e çuditshme e fuqisë Hyjnore, ashtu siç tregojnë këto dy vërsete:

 

“Ai ju krijon ju në barkun (mitrat) e nënave tuaja, krijim pas krijimi (hap pas hapi në faza të caktuara) në tri errësira. I Tillë është Allahu, Zoti juaj. I Tij është mbisundimi; nuk ka zot tjetër përveç Atij. Atëherë, ku do të ktheheni?” [31]

“Vërtet, asgjë nuk i fshihet Allahut, as në tokë dhe as në qiej.”

“Ai është i Cili ju formëson në mitra ashtu siç Ai dëshiron; nuk ka zot tjetër përveç Atij, i Gjithëfuqishmi, i Gjithurti.”[32]

Meqenëse hapja e formave është vërtetuar e shpjeguar në mënyrë të përsëritur në mënyra të ndryshme në vende të tjera në Risale-i Nur, dhe veçanërisht në shkallën e gjashtë dhe në shkallën e shtatë të kapitullit të parë të Stacionit të Dytë të kësaj trajtese, ne ia referojmë diskutimin e kësaj çështjeje atyre vendeve dhe këtu do të mjaftohemi me fjalën që vijon:

Sipas dëshmisë së shkencës së botanikës dhe të biologjisë, të bazuara mbi studime dhe kërkime të thella, ndodhet në hapjen dhe në zbulimin e formave, një gjithëpërfshirje dhe një mjeshtëri e tillë artistike saqë këtë akt të gjithanshëm e gjithëpërfshirës nuk mund ta zotërojë askush tjetër përveç të Vetmit Unik, Fuqiplotit absolut i Cili i sheh dhe i bën të gjitha gjërat; sepse ky akt i hapjes së formave kërkon ekzistencën e një urtësie të skajshme, e një përkujdesjeje të skajshme dhe një gjithëpërfshirjeje të skajshme brenda një fuqie absolute që sundon në çdo vend dhe në çdo kohë. Dhe një fuqi të këtillë e zotëron veçse i Vetmi Unik në Dorën e të Cilit është drejtimi i tokës dhe i qiejve.

Po, ashtu siç erdhi në vërsetin kuranor të lartëpërmendur “në tri errësira”, krijimi i njeriut, hapja e formave të tij hap pas hapi në mitrat e nënave me ekuilibër e stoli dhe me rregull e dallueshmëri pa ndonjë ngatërresë, pa gabim e pa mangësi, nga një lëndë e thjeshtë, është një provë shumë e fuqishme për Unitetin e Zotit.

Atëherë, gjithëpërfshirja e kësaj të vërtete -hapja e formave dhe gjithanshmëria e saj nëpërmjet të njëjtës fuqi, të njëjtës urtësi dhe të njëjtës mjeshtëri artistike, për të gjithë njerëzit, për të gjitha kafshët dhe për të gjitha bimët në të gjitha anët e tokës, sigurisht është argumenti më i fuqishëm për Unitetin e Zotit; sepse akti i gjithëpërfshirjes në vetvete është një formë Uniteti që nuk lë vend për shirk -për t’i përshkruar ortak Zotit xh.sh..

Ashtu si nëntëmbëdhjetë të vërtetat e kapitullit të parë që dëshmuan -nëpërmjet ekzistencës së tyre- për domosdoshmërinë e ekzistencës së Krijuesit xh.sh., po ashtu ato dëshmojnë -nëpërmjet gjithëpërfshirjes së tyre- për Unitetin e Tij.

Pastaj udhëtari ynë pa të vërtetën e dytë vijuese në vendqëndrimin e Tretë:

* * *

■ E Vërteta e Dytë: Ajo është e vërteta e Mëshirës

Kjo do të thotë se ndodhet një i Vetëm i Cili e ka bërë për ne tokën -ashtu siç duket ajo qartë para syve tonë- si një vend të shkëlqyer gostie, dhe ka mbushur fytyrën e saj me mijëra dhurata të mëshirës, dhe ka shtruar për ne me atë mëshirë një gosti që përmban qindra e mijëra ushqime të shijshme të ndryshme të përgatitura mbi atë tryezë; dhe e ka bërë për ne brendësinë e tokës -nëpërmjet mëshirës dhe urtësisë së Tij- si një depo të madhe që përmban me mijëra nga mirësitë dhe nga dhuratat e Tij të çmueshme. Ai na zhvillon me mëshirën më të skajshme duke e ngarkuar tokën prej botës së padukshme në rrotullimin e saj vjetor -si të ishte një anije tregtare- me qindra e mijëra prej llojeve më të mira të domosdoshme jetike për njeriun dhe prej llojeve më të bukura dhe i dërgon ato në çdo vit sikur ato të ishin një anije e ngarkuar ose një tren i mbushur. Çdo pranverë në të është si një tren që transporton ushqime e veshje për ne. Dhe me qëllim që ne të përfitojmë prej të gjitha atyre dhuratave dhe mirësive, Ai na ka dhënë qindra, madje mijëra orekse, nevoja, ndjenja, dëshira dhe shqisa..

Po, ashtu siç u shtjellua në Rrezen e katërt e cila shpjegon vërsetin, “All-llahu vetëm na mjafton neve dhe për ne Ai është Rregulluesi më i mirë i punëve”[33], dhe provoi atje se Ai xh.sh. na ka dhuruar ne një stomak që mund të gjejë kënaqësi në shumëllojshmëri të pafundme ushqimi.

Ai na ka dhënë ne një jetë të tillë saqë nëpërmjet shqiseve të shoqëruara me të ne mund të përfitojmë prej mirësive të panumërta të botës së gjërë fizike sikur ajo të ishte një sofër e shtruar për mirësitë.

Ai xh.sh. na ka nderuar neve me gjendjen humane me qëllim që ne të mund të kënaqemi prej dhuratave të pafundme të botës materiale dhe të botës shpirtërore, nëpërmjet instrumenteve të tilla si mendja dhe zemra.

Ai na ka mësuar ne islamin me qëllim që ne të marrim dritë nga thesaret e pafundmë të botës së padukshme dhe të botës së dukshme.

Ai na ka drejtuar ne tek besimi me qëllim që ne të ndriçohemi prej dritave të botëve të dynjasë dhe të Ahiretit dhe prej dhuratave të atyre të dyjave.

Sikur ky kozmos të ishte një pallat i lartë i stolisur nga ana e mëshirës së gjërë me gjërat dhe me qëniet më të çmueshme, dhe iu dhanë dorës së njeriut çelësat e thesareve dhe të banesave të tij të panumërta dhe u vendosën në natyrën e njeriut të gjitha nevojat dhe shqiset e domosdoshme për të përfituar prej gjithçkaje që ndodhet në pallat.

Atëherë, kjo mëshirë që rrethon këtë botë dhe Ahiretin, dhe në të vërtetë të gjitha gjërat, padyshim është një manifestim i Hyjnisë brenda Unitetit.

Ashtu si drita e diellit që është një shembull i shquar “uniteti” me anë të gjithëpërfshirjes së Tij të gjitha gjërat që janë përballë tij, po ashtu çdo objekt i ndritshëm dhe i tejdukshëm që merr reflektimin e dritës, nxehtësisë dhe të shtatë ngjyrave të diellit, është një shembull dhe një simbol i ‘Njësisë’.

Prandaj, kushdo që do të shikonte dritën e tij gjithëpërfshirëse do të konkludonte se dielli i kësaj toke është një dhe i vetëm. Duke shikuar reflektimin e ngrohtë dhe të ndritshëm të diellit në të gjitha objektet e shndritshme, dhe madje dhe në pikat e ujit, ai do të thonte se njësia e diellit, ose vetë dielli është i pranishëm me atributet e tij afër të gjitha gjërave, ai është në pasqyrën e zemrës së çdo gjëje.

Ashtu siç është çështja kështu në krahasim -Dhe Allahut i takon krahasimi më i lartë- gjithëpërfshirja e të gjitha gjërave nga mëshira e të Gjithëmëshirshmit Zotërues të bukurisë, si drita, demonstron Unitetin e Atij të Gjithëmëshirshmi dhe mosekzistencën e ndonjë ortaku për Të në asnjë aspekt, dhe se ekzistenca e manifestimeve të dritave të shumicës së Emrave të Atij të Gjithëmëshirshmi dhe një lloj prej manifestimit të Esencës së Tij të shenjtë gjenden në çdo gjë, dhe sidomos në të gjitha qëniet e gjalla, dhe në mënyrë të veçantë tek njeriu -meqë i Gjithëmëshirshmi i ka dhënë atij nën perden e mëshirës  së Tij të gjërë e të gjithanshme një gjithëpërfshirje që buron nga jeta e cila e bën atë të shohë të gjithë universin dhe të vendosë lidhje me të- kjo provon njësinë e Atij të Gjithëmëshirshmi xh.sh. dhe praninë e Tij tek çdo gjë, dhe se ‘Ai’ i bën të gjitha gjërat në të gjitha gjërat.

Po, ashtu si Ai i Gjithëmëshirshëm që nëpërmjet Unitetit dhe gjithëpërfshirjes së mëshirës së Tij, shfaq madhështinë e lavdisë së Tij në të gjithë kozmosin dhe mbi të gjithë tokën, po ashtu Ai nëpërmjet manifestimit të njësisë së Tij në çdo gjallesë dhe sidomos tek njeriu dhe duke grumbulluar të gjitha modelet e atyre mirësive dhe duke i ngulitur ato në gjymtyrët e asaj qënieje të gjallë dhe në instrumentet e tij dhe duke i vënë ato në rregull, dhe duke e bërë atë individ të vetëm të marrë -nga një aspekt- tërësinë e universit pa e rrënuar banesën dhe vendstrehimin e tij, sikur Ai të shpallte dhembshurinë e bukurisë së Tij dhe të bënte të njohur përqëndrimin e llojeve të mirëbërësisë së Tij tek njeriu.

Në qoftë se do të merrnim bostanin si shembull, në secilën nga farat e tij gjendet vetë bostani; pra, mund të thuhet se bostani është i përqëndruar në farën e tij; atëherë Krijuesi i kësaj fare të vetme duhet medoemos të jetë Krijuesi i atij bostani, sepse me një peshore të veçantë të Njohjes së Tij dhe me një ligj të veçantë të urtësisë së Tij, Ai e nxjerr farën prej tij, e mbledh dhe e bën t’u përshtatet balancave dhe ligjeve të urtësisë së Tij. Atëherë absolutisht asnjë gjë tjetër nuk do të mund ta prodhonte atë farë përveç Krijuesit të vetëm të atij bostani; -që ta prodhonte atë ndonjë tjetër përveç Tij do të ishte krejtësisht e pamundur.

Meqenëse nëpërmjet manifestimit të mëshirës kozmosi është bërë si një pemë ose si një kopësht, dhe toka bëhet si fruti ose si bostani, dhe njeriu e gjallesa bëhen si fara, atëherë sigurisht duhet që Krijuesi i më të vogëlës së gjallesave të jetë Krijuesi i të gjithë tokës, dhe Zoti i më të hollës së qënieve të gjalla duhet të jetë Zoti i të gjithë kozmosit.

Shkurtazi: Ashtu si krijimi i formave të rregullta të të gjitha qënieve dhe hapja e tyre nga një lëndë e thjeshtë -nëpërmjet të vërtetës së hapjes e cila është gjithëpërfshirëse- që provon Unitetin në mënyrë të vetëkuptueshme, po ashtu e vërteta e mëshirës, e cila i rrethon të gjitha gjërat, nëpërmjet dhënies ushqim të gjitha qënieve të gjalla që vijnë në ekzistencë dhe hyjnë në jetën e kësaj bote, veçanërisht të porsaardhurit -të vegjëlit- me rregullin dhe me sistemin më të skajshëm, duke bërë që t’u arrijnë atyre të gjitha domosdoshmëritë e jetëve të tyre, duke ua siguruar të gjitha ato, pa harruar asnjërën prej tyre; gjithëpërfshirja e të njëjtës mëshirë dhe arritja e saj tek çdo individ, në çdo vend dhe në çdo moment, demonstron në mënyrë të vetëkuptueshme edhe Unitetin, edhe Njësinë brenda Unitetit.

Meqenëse Risale-i Nuri është prej manifestimeve të Dy Emrave El-Hakimu dhe Er-Rahimu, i Gjithurti dhe Mëshirëploti prej Emrave të bukur Hyjnorë, dhe meqenëse sqarimi i pikave të holla të ‘të vërtetës së mëshirës’ dhe manifestimet e saj së bashku me vërtetimin dhe shpjegimin e saj janë shtjelluar në shumë vende të Risale-i Nurit, ne u mjaftuam këtu duke aluduar për të me këtë pikë prej atij deti të gjërë.

Dhe ajo që shoku ynë udhëtar pa e soditi në vendqëndrimin e tretë është:

* * *

 

■ E Vërteta e Tretë e cila është e vërteta e Rregullimit dhe e administrimit.

Domethënë, e vërteta e administrimit të trupave qiellorë të cilët janë në shpejtësinë dhe në madhësinë më të skajshme, dhe e administrimit të elementëve të cilët janë në ndërfutjen dhe në përzierjen më të skajshme, dhe e administrimit të krijesave të tokës të cilat janë në nevojën dhe pafuqinë më të skajshme, duke i administruar ato me rregullin dhe me ekuilibrin më të plotë; duke i bërë ato të nxitojnë për të ndihmuar njëra-tjetrën, pavarësisht përzierjes dhe shkrirjes së tyre me njëra-tjetrën.

Domethënë, ajo është e vërteta e shikimit në administrimin e të gjitha çështjeve të tyre, dhe në bërjen e këtij pallati madhështor të mahnitshëm dhe si një pallat i lartë i stolisur bukur.

Duke i lënë mënjanë sferat e gjëra të këtij administrimi madhështor e të mëshirshëm, meqenëse ai është shpjeguar e provuar në pjesë të rëndësishme të Risale-i Nurit, si tek Fjala e Dhjetë, ne do të tregojmë me anë të një krahasimi një faqe të vetme dhe një fazë të vetme të atij administrimi siç e manifeston ai vetveten në pranverë mbi sipërfaqen e tokës.

Le të supozojmë, për shembull, se një person i madh i jashtëzakonshëm grumbulloi e formoi një ushtri prej katërqind mijë kombesh e grupesh të ndryshme, dhe siguroi gjithçka që i përket çdo ushtari prej atyre kombeve e grupeve të ndryshme, -siguroi- uniformat, armët, racionet e ushqimit, instruksionet, shkarkimet dhe shërbimet e ndryshme të shumëllojshme; dhe i pajisi ato me pajime të ndryshme pa asnjë mangësi, pa asnjë defekt apo gabim; dhe i pajisi ato në kohën e duhur pa vonesën më të vogël, pa ngatërresë dhe me rregullin më të plotë; nuk ka dyshim se ai administrim i gjërë, kompleks, i hollë, i ekuilibruar, i shumtë dhe i drejtë është veçse prej një fuqie të jashtëzakonshme të atij komandanti të jashtëzakonshëm, dhe asnjë shkak nuk ka mundësi që ta shtrijë dorën e tij tek ato; sepse në qoftë se do ta shtrinte dorën, do të prishej ai ekuilibër dhe do të shkaktonte konfuzion.

Ashtu siç është çështja kështu në këtë shembull, ne gjithashtu shohim me sytë tonë se një dorë e padukshme krijon dhe administron në çdo pranverë një ushtri madhështore që përbëhet nga katërqind mijë lloje të ndryshme gjallesash, pastaj në stinën e vjeshtës -e cila është një model i kijametit- i shkarkon treqind mijë prej atyre katërqind mijë specieve të bimëve dhe të kafshëve prej detyrave të tyre nëpërmjet formave të vdekjes me emrin e vdekjes. Dhe në pranverë -e cila është shembull i tubimit që ndjek Ringjalljen- krijon dhe ndërton treqind mijë të modeleve të Ringjalljes më të madhe brenda pak javëve me rregullin dhe disiplinën më të skajshme. Saqë Ai xh.sh. pasi na tregon në vetë pemën katër lloje të zvogëluar ringjalljeje, me rimëkëmbjen e vetë pemës, të gjetheve të saj, të luleve dhe të frutave të saj -ashtu siç ishin në pranverën e kaluar- Ai kështu na shfaq dhe provon Unitetin e Tij, Njësinë e Tij, vetminë e Tij, fuqinë e Tij absolute dhe mëshirën e Tij të pakufishme brenda plotësisë së Hyjnisë, mbisundimit dhe urtësisë, dhe Ai xh.sh. e shkruan këtë çështjen e Unitetit Hyjnor me Penën e Kaderit në faqen e çdo pranvere në faqen e tokës; dhe kjo, duke i dhënë çdo lloji dhe çdo grupi të asaj ushtrie të Krijuesit xh.sh. furnizimet e ndryshme ushqimore dhe gjithçka që i nevojitet asaj prej armëve mbrojtëse të ndryshme dhe gjithçka që i shkon asaj prej rrobave dhe uniformave të shumëllojshme, dhe çfarë i përshtatet asaj prej instruksioneve dhe shkarkimeve të ndryshme, dhe çfarë është në përputhje me të gjitha pajimet dhe domosdoshmëritë e saj. Krijuesi xh.sh. ua jep të gjithë këtë me rregullin dhe ekuilibrin më të plotë, pa gabim, pa shkarje, pa ngatërresë e pa harresë dhe ua jep tamam në kohën e duhur e të përcaktuar prej burimeve të paparashikuar.

Dhe pasi shoku ynë udhëtar studioi vetëm një faqe të vetme në një pranverë të vetme dhe pa në mënyrë të qartë e të ndritshme çështjen e Unitetit Hyjnor, iu adresua nefsit të tij duke i thënë:

Ai i Cili krijon e ndërton këto lloje ringjallje në çdo pranverë që janë me mijëra dhe që e tejkalojnë çudinë e Ringjalljes më të madhe është pikërisht Ai i Cili u ka dhënë të gjithë pejgamberëve me mijëra premtime se Ai do ta sjellë Ringjalljen dhe Kijametin për shpërblim e për ndëshkim, dhe kjo për fuqinë e Tij është më e lehtë se sa pranvera; dhe ka përfshirë me mijëra tregues rreth Ringjalljes në Kuranin Kerim, i cili e vërteton  atë në mënyrë të qartë dhe me aluzione në një mijë vërsete. Dhe ka përfshirë kercënimet e Tij xh.sh… Atëherë nuk ka dyshim se torturimi i Xhehennemit është thjesht drejtësi e pastër për ata që bëjnë fajin e mohimit të Ringjalljes përpara Atij të Gjithëfuqishmi Detyrues, Zemërues dhe Zotëruesi i lavdisë..

Dhe kështu gjykoi shoku ynë udhëtues dhe me këtë u qetësua nefsi i tij; edhe nefsi i tij gjithashtu tha: “Ne besojmë në atë që ti thua”.

Ajo që soditi udhëtari nëpër botë në vendqëndrimin e tretë është:

* * *

 

■ E Vërteta e Katërt: e cila është shkalla e tridhjetë e tre; ajo është e vërteta e Dhembshurisë dhe e Furnizueshmërisë.

Domethënë, e vërteta e dhënies së rizkut -furnizimit- për të gjitha gjallesat, veçanërisht qënieve me shpirtëra, dhe sidomos të pafuqishmive dhe të dobëtive dhe në mënyrë të veçantë fëmijëve dhe të vegjëlve në të gjithë sipërfaqen e tokës, në brendësi të tokës, në ajër sipër saj dhe në oqeanin përreth saj, duke u dhënë atyre të gjithëve furnizimet edhe materiale për stomakun, edhe shpirtërore për zemrën me të gjithë dhembshurinë dhe mëshirën dhe këtë prej ushqimeve të bëra e të nxjerra prej dheut të thjeshtë e të thatë dhe prej copave të thata e të pajeta të druve si kocka, dhe në mënyrë të veçantë nxjerrja e më të mirit të atyre ushqimeve prej midis gjakut dhe urinës, dhe nxjerrja e sasive të mëdha të ushqimeve prej një fare të vetme të fortë si kocka e cila nuk peshon as sa një dirhem; atëherë nxjerrja e të gjithë kësaj në kohën e duhur, në mënyrë të rregullt përpara syve tonë pa harruar askënd, pa ngatërresë e pa gabim, sigurisht është e vërteta e furnizueshmërisë me rizk prej një dore të padukshme. Po, vërseti kuranor,

“Vërtet që Allahu, Ai është padyshim Gjithëfurnizuesi, Zotëruesi i fuqisë, i Përhershmi më i fortë”,[34]  i cili e posaçëron dhe e kufizon tek i Vërteti, Zoti xh.sh., detyrën e mbështetjes dhe të furnizimit me rizk, po ashtu vërseti i Kuranit,

“Nuk ka krijesë të gjallë në tokë që të mos e ketë furnizimin e përshtatur nga Allahu dhe Ai di vendbanimin dhe vendruajtjen e saj; gjithçka është në libër të Qartë”[35] jep një garanci Hyjnore dhe një zotim Hyjnor për të siguruar ushqime për të gjithë njerëzit dhe kafshët.

Po ashtu vërseti Kuranor,

“Dhe sa shumë krijesa të gjalla nuk mbartin dot ushqimin e tyre! Allahu është i Cili i ushqen ato dhe ju. Dhe Ai është Gjithëdëgjuesi, i Gjithëdituri”[36], vërteton e shpall se Allahu xh.sh. është Ai i Cili garanton dhe siguron -ashtu siç shihet qartë- furnizimet me ushqime për të gjithë të pafuqishmit, për të varfërit dhe për krijesat e mjera dhe të tjerët si shembulli i tyre të cilët nuk janë në gjendje t’i sigurojnë ato ushqime, dhe Ai ua dërgon atyre në mënyrë të paparashikueshme, nga burime që nuk u kanë ardhur ndërmend; në të vërtetë prej të padukshmes, madje prej asgjësë, ashtu si shembulli i insekteve që gjenden në thellësitë e oqeaneve të cilët ushqehen mbi asgjënë; dhe të gjithë të vegjëlve të tyre që u vjen rizku -ushqimi- nga ku nuk parashikohet; dhe Ai xh.sh. ua ka garantuar të gjitha kafshëve furnizimet e tyre dhe në fakt ua siguron ato drejtpërdrejt nga e padukshmja -ashtu siç shihet qartë në çdo pranverë. Kjo shpallje u drejtohet në mënyrë të veçantë atyre njerëzve të cilët adhurojnë shkaqet dhe janë të pavetëdijshëm se është pikërisht Ai i Cili i dhuron furnizimet nga prapa perdes së shkakësisë.

Shumë vërsete të tjerë të Kuranit dhe pjesë të panumërta të dëshmisë kozmike demonstrojnë me unanimitet se është dhembshuria e Një Gjithëfurnizuesi të Vetëm të Gjithëlavdishëm ajo që i ushqen të gjitha qëniet e gjalla.

Tani, pemët kërkojnë një formë të veçantë ushqimi, mirëpo nuk kanë as fuqi dhe as vullnet. Prandaj, ato qëndrojnë në vendet e tyre, duke u mbështetur tek Zoti xh.sh., dhe ushqimi i tyre vjen duke nxituar për tek ato.

Po kështu, ushqimi i të vegjëlve të pafuqishëm vërshon tek gojët e tyre nga pompat e vogëla të çuditshme, të ndihmuar nga përkujdesja dhe urtësia e nënave të tyre. Atëherë kur të vegjëlit fitojnë pak fuqi e dëshirë, qumështi ndalon, ndërpritet.. E gjitha kjo provon në mënyrë të vetëkuptueshme se rizku hallall -ushqimi hallall- nuk vjen në përpjesëtim me fuqinë dhe dëshirën, por vjen në përpjesëtim me dobësinë dhe pafuqinë të cilat japin e nxisin mbështetjen tek Allahu xh.sh..

Ekzistenca e vullnetit, e fuqisë dhe e zgjuarsisë -të cilat nxisin lakminë e cila çon në privim e humbje në shumicën e rasteve- i ka shtyrë njerëzit e shkolluar, të cilët janë të vetëdijshëm për to, drejt poshtërimit dhe drejt asaj që i ngjason lypsarisë; ndërsa në kontrast me ta, mungesa e fuqisë e kurorëzuar me mbështetje tek Zoti i ka çuar shumicën e njerëzve të zakonshëm të trashë e të pagdhendur në pasuri e begati, saqë është bërë si proverbë:

 “Sa shumë njerëz të ditur janë përpjekur më kot,

 dhe sa shumë injorantë kanë fituar furnizim të bollshëm”,

e cila vërteton se krijesa nuk gjen dhe nuk e fiton ushqimin -rizkun- hallall me fuqi e me vullnet, por i jepet asaj nga ana e një mëshire e cila ka pranuar punën dhe përpjekjen e saj; dhe i dhurohet prej mëshirës dhe dhembshurisë që ndjejnë keqardhje për nevojën dhe varfërinë e krijesës.

Tani, rizku -furnizimi- është dy llojesh:

I pari: Furnizimi i vërtetë dhe natyral i cili kërkohet për jetën; ky është i garantuar prej Krijuesit, Mbështetësit. Në të vërtetë, ai është aq i rregullt dhe i përcaktuar mirë saqë ky furnizim natyral, i depozituar në trup në formën e dhjamit dhe të gjërave të tjera, është i mjaftueshëm për të siguruar mbijetesën për të paktën njëzet ditë, edhe sikur të mos hahet asgjë. Ata që në pamje të jashtme vdesin nga uria para njëzet ose tridhjetë ditësh para se të ketë mbaruar furnizimi -rizku- i tyre natyral, vdekja e tyre nuk buron nga mungesa e rizkut, por nga një sëmundje që shkaktohet nga një zakon i keq dhe nga heqja dorë prej zakonit.

Lloji i dytë i furnizimit -rizkut: Është furnizimi metaforik dhe artificial, i cili është si i domosdoshëm -fiton paraqitjen e domosdoshmërisë- pasi njeriu lëshohet keq pas tij nëpërmjet bërjes zakon, prishjes pa hesap dhe keqpërdorimit. Dhe ky lloj nuk garantohet dhe nuk sigurohet nga Krijuesi, por varet tek mirëbërësia dhe bujaria e Tij xh.sh.: Ndonjëherë Ai mund ta japë atë, dhe ndonjëherë Ai mund të mos e japë.

Lidhur me llojin e dytë të furnizimit, është i lumtur dhe me fat ai që e di se përpjekja hallall me kursim dhe me vetëmjaftueshmëri – të cilat janë boshti i lumturisë dhe i kënaqësisë – është një lloj adhurimi dhe është një dua aktive për fitimin e rizkut; prandaj ky fatlum e kalon jetën e tij me kënaqësi dhe e pranon atë mirësi të Zotit me mirënjohje e me vlerësim.

Ndërsa fatkeqi i mjerë në këtë furnizim -rizk- është ai i cili heq dorë nga përpjekja hallall për shkak të prishjes pa hesap dhe të lakmisë -të cilat janë shkaku i mjerimit, i humbjes dhe i dhimbjes- dhe e kalon jetën e tij, madje e shkatërron atë duke trokitur çdo derë me përtaci, shtypje dhe me ankesa.

Ashtu siç kërkon stomaku rizk -ushqim- po ashtu edhe zemra, shpirti, mendja, syri, veshi, goja dhe të tjerat si shembulli i tyre prej aftësive të holla dhe prej ndjenjave të njeriut kërkojnë rizkun -furnizimin – e tyre prej Gjithëfurnizuesit Mëshirëplotë, dhe e marrin rizkun prej Tij me të gjithë falënderimin dhe mirënjohjen.

Krijuesi xh.sh. i dhuron secilës prej tyre, prej thesarit të mëshirës së Tij, rizkun e saj që i përshtatet, që e shijon dhe me të cilin kënaqet. Madje Gjithëfurnizuesi Mëshirëplotë e krijoi secilën prej atyre aftësive të holla si syrin, veshin, zemrën, imagjinatën, mendjen dhe të tjerat të ngjashme me to, si një çelës për thesarin e mëshirës së Tij me qëllim që t’i mbulojë ato me rizk të gjërë, me qëllim që t’u japë atyre me një masë më të bollshme. Ashtu siç është syri një çelës për thesarin që përmban xhevahire të tillë të çmuar si bukurinë e hijeshinë që shtrihen e shihen në faqen e universit, po ashtu edhe aftësitë e tjera të holla, secila prej tyre është një çelës për një botë të veçantë; secila përfiton prej asaj bote me anë të besimit -imanit-; ato të gjitha përfitojnë nëpërmjet besimit..

Le të kthehemi përsëri tek tema pasi u larguam prej saj..

Krijuesi i Gjithëfuqishëm i Gjithurtë ashtu siç e krijoi jetën si një përmbledhje gjithëpërfshirëse e nxjerrë dhe e zgjedhur prej kozmosit, dhe përqëndroi në të qëllimet e Tij të përgjithshme dhe manifestimet e Emrave të Tij të bukur, po ashtu Ai e bëri rizkun -furnizimin- në botën e jetës një qendër gjithëpërfshirëse të aktivitetit Hyjnor, duke krijuar brenda qënieve të gjalla, instinktin, oreksin dhe shijen për rizk duke i bërë kështu qëniet e gjalla që t’i përgjigjen Hyjnisë së Tij dhe dashurisë së Tij me një mirënjohje, falënderim dhe adhurim të vazhdueshëm dhe universalë që është njëri prej qëllimeve më të rëndësishme dhe shembujve të urtësisë të brendaqenësishme në krijimin e universit.

Për shembull, Krijuesi xh.sh. e ka mbushur, e ka populluar çdo zonë të mbretërisë së gjërë Hyjnore; kështu Ai i ka mbushur qiejt me melekë dhe me qënie shpirtërore; e ka mbushur botën e padukshme me shpirtëra, ashtu siç e ka mbushur botën materiale -për urtësinë e gjallërimit dhe për futjen e gëzimit dhe të kënaqësisë në të, dhe veçanërisht tek bota e ajrit dhe e tokës, madje tek çdo anë e saj dhe në çdo kohë e vakt- nëpërmjet ekzistencës së qënieve të gjalla, dhe sidomos nëpërmjet ekzistencës së shpendëve, zogjve të mëdhenj e të vegjël me insekte.

Krijuesi nguliti nevojën për rizk -furnizim- dhe kënaqësinë për të tek kafshët dhe tek njeriu; dhe i bëri ata të përpiqen vazhdimisht pas rizkut të tyre, sikur ajo nevojë të ishte një kërbaç -thupër- për t’i nxitur, për t’i shtyrë, për t’i lëvizur e për t’i bërë të rendin pas rizkut të tyre duke i shpëtuar ata prej dembelisë dhe papunësisë; dhe kjo është vetëm një urtësi prej urtësive të aktiviteteve Hyjnore. Në qoftë se nuk do të kishin qenë si shembujt e kësaj urtësie prej urtësive të rëndësishme, Allahu xh.sh. do t’i kishte bërë furnizimet e caktuara për kafshët të nxitonin instinktivisht drejt tyre për t’i përmbushur nevojat e tyre, pa ndonjë përpjekje e mundim nga ana e tyre, ashtu siç i ka bërë furnizimet e bimëve e të pemëve të nxitojnë drejt tyre kështu.

Në qoftë se do të gjendej një sy që të mund të shihte llojet e bukurisë së Emrit Hyjnor Er-Rahimu, Mëshirëploti dhe aspektet e hijeshisë së Emrit Hyjnor “Er-Rezzak, Gjithëfurnizuesi, dhe dëshminë që japin ato të dy për Unitetin Hyjnor duke i parë në mënyrë të plotë ku të mund të shikonte në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe universale sipërfaqen e tokës dhe ta sodiste atë në një moment, ai -sy- do të shihte se çfarë bukurie e ëmbël dhe çfarë hijeshie e kënaqshme përfshihet në manifestimin e dhembshurisë së Gjithëfurnizuesit Mëshirëplotë dhe në mëshirën e Tij duke i mbështetur nga e Padukshmja dhe duke shfaqur mirëbërësi e bujari Hyjnore ndaj karvaneve të kafshëve të cilave gati u mbaruan furnizimet në fund të dimrit, -duke i mbështetur- me ushqim e mirësi tej mase të shijshme, të bollshme e të shumëllojshme, duke i vendosur ato në duart e bimëve, në kurorat -lulesat- e pemëve, dhe të varura në kraharorët e nënave, dhe duke i dërguar ato prej thesareve të fshehura të mëshirës së Tij. Poseduesi i atij syri gjithëshikues këtu do të kuptonte sa vijon:

Ai i Cili e prodhon një mollë të vetme -për shembull- dhe e jep atë si një furnizim të vërtetë duke ia dhuruar si mirëbërësi një personi, nuk mund të jetë veçse Ai i Cili i rrotullon të gjitha stinët, netët dhe ditët dhe i Cili e bën globin tokësor si një anije tregtare duke u rrotulluar, lundruar dhe udhëtuar, dhe kështu shkakton rezultatet, prodhimet e stinëve dhe ua sjell ato atyre miqve nevojtarë të tokës të cilët qëndrojnë duke i pritur ato; sepse stampa e natyrës së asaj molle të vetme, vula e urtësisë, shenja e të Kërkuarit përjetësisht dhe vula e mëshirës që gjendet në ballin e saj gjenden gjithashtu tek balli i të gjitha mollave, të gjitha frutave, perimeve dhe tek të gjitha bimët dhe kafshët. Prandaj, Pronari i asaj molle të vetme dhe Autori i saj i vërtetë është Pronari dhe Autori i të gjitha bashkëgjinorëve -i shembujve- të saj, i vëllezërve të mollës prej banorëve të tokës, dhe Ai është Pronari dhe Autori i tokës së madhe e cila është kopshti i saj; dhe Ai është Krijuesi i pemës së kozmosit e cila është fabrika e saj; dhe Ai është Krijuesi i stinës së saj e cila është punishtja e saj;dhe Ai është Krijuesi i pranverës dhe i verës të cilat janë fusha e rritjes dhe e zhvillimit të saj; Ai është Pronari Zotërues i lavdisë dhe Krijuesi Zotërues i bukurisë; Ai nuk ka shok, dhe nuk ka zot tjetër përveç Atij.

Atëherë çdo frut është një vulë e shkëlqyer dhe e qartë e Unitetit Hyjnor, meqë ai bën të njohur shkruesin dhe autorin e pemës së tij e cila është toka; ai njeh Shkruesin dhe Krijuesin e kopshtit të atij fruti dhe ai është libri i universit; ai demonstron Unitetin e Tij xh.sh. dhe tregon aq sa numri i frutave vulat konfirmuese të vendosura në dekretin e Unitetit.

Meqenëse Risale-i Nuri është një manifestim i Emrave Er-Rahim, El-Hakim prej Emrave të Bukur Hyjnorë, dhe shumë shkreptima e mistere të së vërtetës së dhembshurisë janë shpjeguar e provuar në shumë pjesë të tij, ne ua lëmë diskutimin e mëtejshëm të çështjes atyre pjesëve dhe mjaftohemi me këtë aluzion të shkurtër për atë thesar të madh të padukshëm, për shkak të rrethanave të mia të papërshtatshme.

* * *

 

Dhe kështu, shoku ynë udhëtar tani thotë: El Hamdu Lil-lah “Falënderimi i takon Allahut”, lavdi Zotit! I Cili më dha sukses që të dëgjoj tridhjetë e tre të vërtetat të cilat dëshmojnë për domosdoshmërinë e ekzistencës së Krijuesit tim, Pronarit tim dhe për Unitetin e Tij; dhe të Cilin mbeta duke e kërkuar në çdo vend, dhe për të Cilin pyeta çdo gjë. Secila prej atyre të vërtetave është si një diell ndriçues që largon çdo errësirë; secila prej tyre është me fuqinë e malit të fortë e të palëkundur;

Secila prej tyre me verifikimet e saj dëshmon në mënyrë vendimtare për ekzistencën e Tij xh.sh., dhe me gjithëpërfshirjen e saj provon në mënyrë të qartë Unitetin e Tij, dhe provon fuqishëm nëpërmjet saj, në mënyrë të nënkuptuar, të gjitha shtyllat e tjera të besimit. Dhe unanimiteti dhe konsensusi i tërësisë së të vërtetave e transformoi besimin tonë nga besim imitues në besim verifikues, dhe nga verifikimi për tek njohja e sigurisë; nga njohja e sigurisë për tek shikimi i sigurisë, dhe nga shikimi i sigurisë për tek siguria absolute, lavdi Zotit! Kjo është nga mirësia e Zotit tim.

 

“Gjithë lavdërimet dhe falënderimet janë për Allahun i Cili na udhëzoi ne për këtë vend. Kurrë nuk do të kishim gjetur ne drejtimin, po të mos na kishte udhëhequr Allahu. Vërtet që të Dërguarit e Zotit erdhën me të vërtetën.”  [37]

Në kapitullin e dytë të Stacionit të Parë erdhi një aluzion shumë i shkurtër për dritat e besimit të cilat i fitoi ky udhëtar kërkues mallëngjyes në shikimet e tij në vendqëndrimin e tretë prej katër të vërtetave të mëdhaja.

 

“Lavdia të takon Ty! Ne nuk dimë asgjë më tepër nga çna ke mësuar Ti. Vërtet që vetëm Ti je i Gjithëdituri, i Gjithurti” [38]

* * *

O Krijuesi im!

Për hir të “Bismil-lahir-Rahmanir-Rahim”, o Allah! o i Gjithëmëshirshëm! o Mëshirëplotë! Jepi paqe e bekime Prijësit tonë Muhammedit a.s.m., familjes së tij dhe të gjithë sahabëve të tij sa numri i të gjitha shkronjave të Risale-i Nurit të shumëzuara dhjetë herë me numrin e minutave në të gjithë jetët tona në këtë botë dhe në Ahiret, dhe pastaj me numrin e grimcave në trupin tim gjatë gjithë jetës sime; më fal mua dhe ata që më ndihmojnë mua me sinqeritet në kopjimin dhe në shpërndarjen e Risale-i Nurit, edhe baballarët tonë, profesorët tonë, shejhët tonë, motrat tona, vëllezërit tonë dhe studentët e sinqertë të Risale-i Nurit, veçanërisht ata të cilët e shkruajnë dhe e kopjojnë këtë trajtesë; nëpërmjet mëshirës Tënde, o më i Mëshirshmi i mëshiruesve. Amin.

Përfundimi i lutjes sonë është,

“Falënderimi e lavdërimi i takon Allahut, Zotit të të gjitha botëve!”

* * *

 

SHËNIM

 

Meqenëse pjesët e tjera të Risale-i Nurit nuk ishin të disponueshme në vendin që pashë hartimin e trajtesës së mëparshme, e cila u shënua këtu nga domosdoshmëria, disa çështje të rëndësishme të ‘Fjalëve’ dhe të ‘Shkreptimave’ janë përmbledhur gjithashtu në ‘El-Ajetul Kubra’, që është një përsëritje e dukshme. Ne synuam t’i kishim studentët e Risale-i Nurit në këtë zonë që të shkruanin një Risale-i Nur të plotë në miniaturë; ne i shënuam ato të gjitha në trajtesën e tanishme.

Kjo kopje e rishikuar e këtij drafti të palimuar u shkrua nga një person i bekuar. Megjithëse ai ishte i paditur për çështje të tilla, ne pamë në kopjet e shkruara prej tij një korrespondencë -koinçidencë- të hollë e të thellë të shkronjave:

Ndodheshin gjashtëqind e gjashtëdhjetë e gjashtë elifa[39] të shkruar në fillimin e rreshtave në këtë kopje. Ky numër korrespondon plotësisht me vlerën, sipas Ebxhedit, të titullit të ‘El Ajetul Kubra’ i cili iu dha kësaj trajtese prej Imam Aliut, Zoti qoftë i kënaqur me të, dhe kështu demonstron përshtatshmërinë e këtij titulli për këtë trajtesë. Ne gjithashtu e kuptuam këtë korrespondencë numerike të jetë një tregues se kjo trajtesë është një shkreptimë që vjen nga drita e vërseteve të Kuranit, meqë ato janë gjashtë mijë e gjashtëqind e gjashtëdhjetë e gjashtë në numër.

 

 

 

 

 

 

Misioni i Risale-i Nurit

 

Sot, dëgjova një shkëmbim imagjinar pyetjesh dhe përgjigjjesh. Le të shpjegoj për ju një përmbledhje të tij.

Një person prej tyre më tha: “Mobilizimi i madh, gatishmëria e plotë dhe përpjekja e Risale-i Nurit për hir të besimit dhe për të provuar Unitetin Hyjnor është gjithmonë në rritje. Meqenëse vetëm një pjesë prej trajtesave të tij është e mjaftueshme për ta heshtur edhe ateistin më kryeneç, përse atëherë bëhet gjithë ky mobilizim i ethshëm dhe kjo gatishmëri?”

Ata iu përgjigjën: “Risale-i Nuri nuk po riparon rrënime të pjesshme, as nuk po meremeton një shtëpi të vogël të shkallmuar të vetme, por ai po rindërton gjithashtu rrënime të përgjithshme universale, dhe po meremeton një kështjellë të madhe gjithëpërfshirëse -shkëmbinjtë dhe gurët e së cilës janë si male- e cila përfshin e rrethon islamin. Risale-i Nuri nuk përpiqet të reformojë vetëm një zemër të veçantë dhe vetëm një ndërgjegje të veçantë, por gjithashtu përpiqet, dhe në dorën e tij është Kurani, për të kuruar zemrën e përgjithshme -kolektive- dhe për të fashuar mendimet e përgjithshme të plagosura nga mjetet e korrupsionit të përgatitura dhe të grumbulluara që prej një mijë viteve; ai vepron aktivisht për të shëruar ndërgjegjjen e përgjithshme e cila është orientuar drejt korrupsionit si rezultat i rrënimit të themeleve të islamit, rrymave të tij dhe i shenjave të tij, të cilat janë një mbështetje e madhe dhe strehë për të gjithë dhe sidomos për masat e besimtarëve -për besimtarët e thjeshtë. Po, ai përpiqet që t’i kurojë ato plagë të mëdha të thella me ilaçet e mrekullisë së Kuranit dhe të imanit.

Përballë këtyre rrënimeve universale të tmerrshme, këtyre plasaritjeve të mëdha dhe plagëve të thella, duhet të ekzistojnë prova vendimtare dhe përgatitje e mjete të pajisura me shkallën e sigurisë absolute dhe me fuqinë dhe me palëkundshmërinë e maleve, dhe duhet të ekzistojnë ilaçe të provuara mirë për to nga elita dhe të jenë me efektshmërinë e një mijë e një ilaçeve, dhe që të kenë veçori të rivalizojnë ilaçe të panumërta.

Ky është misioni i Risale-i Nurit i cili shfaqet në këtë kohë prej mrekullisë së Kuranit të shpjegimit të mrekullueshëm, dhe e përmbush në mënyrën më të plotë këtë funksion; Ai gjithashtu është boshti i zbulimit të shkallëve të pafundme të besimit dhe burim përparimi në shkallët e tij të larta e të pafundme.

Në këtë mënyrë u zhvillua një bashkëbisedim i gjatë të cilin unë e dëgjova plotësisht, dhe falënderova shumë Allahun dhe e përmblodha atë për ju.

Said Nursi

 

* * *

 

 

[1] Kuran 17:44

[2] Kuran 2:164

[3] Kuran 42:28

[4] Kuran 13:13

[5] Kuran 24:43

[6] Kuran 30:50

[7] Transmetoi Muslimi

[8] Kuran 78:7

[9] Kuran 50:7

[10] Kuran 79:32

[11] Kur’an, 18: 109

[12] Kuran 54: 1

[13] Kuran 8:17

[14] Kuran 15: 94

[15] Kuran 57:1

[16] Kuran, 81: 10

[17] Kuran 18: 109

[18] Kuran  3:18

[19] Kuran 48: 4

[20] Kuran 21:22

[21] Kuran 57:4

[22] Kuran 31: 29

[23] Kuran 4:48

[24] Kuran 16:68

[25] Kuran 16:66

[26] Kuran 16: 67

[27] Kuran 36:53

[28] Kuran 16:77

[29] Kuran 31:28

[30] Koha ka provuar se personi për të cilin aludohet këtu nuk është në fakt një individ, por vetë Risale-i Nuri. Ndoshta njerëzit e zbulesave e panë në zbulesat e tyre “Risale-i Nurin” në personin e interpretuesit dhe shpallësit të tij, i cili nuk ka rëndësi, dhe thanë: Ai është një person. Autori.

[31] Kuran 39:6

[32] Kuran 3:5-6

[33] Kuran 3:173

[34] Kuran 51:58

[35] Kuran 11:6

[36] kuran 29:62

[37] Kuran7:43

[38] Kuran 2:32

[39] Elif: Shkronja e parë e alfabetit arab, e shkruar si një vizë vertikale dhe vlera numerike e së cilës është një. Përkthyesi